Προπαγάνδα και Μάζα

Προπαγάνδα και Μαζάνθρωπος : «Ο συνειδητός και ευφυής χειρισμός των οργανωμένων συνηθειών και των απόψεων σχετικά με τις μάζες είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη δημοκρατική κοινωνία. Εκείνοι που χειρίζονται αυτόν τον απαρατήρητο μηχανισμό της κοινωνίας αποτελούν μια αόρατη κυβέρνηση που αποτελεί την πραγματική δύναμη που κυβερνά ολόκληρη τη χώρα.»

«Κυβερνόμαστε, τα μυαλά μας είναι φορμαρισμένα, οι προτιμήσεις είναι ήδη διαμορφωμένες, οι ιδέες μας είναι προτεινόμενες, κατά ένα μεγάλο μέρος από τα άτομα δεν έχουμε ακούσει ποτέ για αυτά. Αυτό είναι ένα λογικό αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο η δημοκρατική κοινωνία μας οργανώνεται. Οι τεράστιοι αριθμοί των ανθρώπινων όντων πρέπει να συνεργαστούν κατά αυτόν τον τρόπο εάν πρόκειται να ζήσουν μαζί ως ομαλά λειτουργούσα κοινωνία. Οι αόρατοι κυβερνήτες μας είναι, σε πολλές περιπτώσεις, απληροφόρητοι της ταυτότητας των συντροφικών μελών τους στο εσωτερικό γραφείο.»

«Η οργάνωση της δημοκρατίας είναι τέτοια, ώστε τα μυαλά των πολιτών να μπαίνουν σε καλούπια»

«Η καλή διακυβέρνηση μπορεί να πουληθεί προς μια κοινωνία, ακριβώς όπως και κάθε άλλο αγαθό»

«Ο μέσος πολίτης είναι ο πιο ευαίσθητος αισθητήρας που υπάρχει επί της γης. Ο ίδιος του ο νους είναι το μεγαλύτερο φράγμα ανάμεσα σ’ αυτόν και την πραγματικότητα. Μέσα στο μυαλό του υπάρχουν στεγανά διαμερίσματα, αδιαπέραστα από τη λογική. Η τάση του για απόλυτες απόψεις είναι το εμπόδιο που τον κάνει να μην λειτουργεί με βάση τη σκέψη και την εμπειρία του, αλλά μόνο με μαζικές αντιδράσεις»

…από τα βιβλία του Edward Louis Bernays «Προπαγάνδα», «Κατασκευάζοντας τη Συναίνεση», «Αποκρυσταλλώνοντας την Κοινή Γνώμη»

————–
Έχεις συνδυάσει την λέξη “Προπαγάνδα” με εταιρίες, θρησκείες, πολιτική και ψέματα, ενώ σίγουρα, δεν θα το λάμβανες ως έπαινο, αν κάποιος σε ονόμαζε “Προπαγανδιστή”. Πιθανότατα είσαι όμως προπαγανδιστής όπως επίσης είσαι και “θύμα” της προπαγάνδας, σε πολλά θέματα που ξεφεύγουν από την πολιτική και αγγίζουν από τις θρησκευτικές έως τις κοινωνικές απόψεις σου, ακόμα και τις απόψεις που υιοθέτησες και “φοριούνται αβασάνιστα” στην παρέα σου. Το πιθανότερο είναι η πλειοψηφία των απόψεών σου να είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας. Ο ορισμός της προπαγάνδας είναι πραγματικά απλός και ουδέτερος καιουδεμία σχέση έχει με “σκοτεινιές” και “ασχήμιες” που πιθανόν φαντάζεσαι.

Προπαγάνδα είναι οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας αποσκοπεί στο να επηρεάσει την στάση μιας κοινότητας ή ενός ατόμου απέναντι σε ένα ζήτημα.

Τόσο απλό. !!! Γιατί όμως την έχεις συνδυάσει με την πολιτική και το ψέμα; Διότι η χρήση της είναι ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ η κορωνίδα της πολιτικής (πρέπει να επηρεάσεις μαζάνθρωπους, τουλάχιστον για να σε ψηφίσουν) και διότι το “ψέμα”, η “ανακρίβεια” και ο “φτηνός εντυπωσιασμός” είναι μέσα στα εργαλεία της προπαγάνδας. Βλέπεις, ξέρεις και εσύ τα εργαλεία της προπαγάνδας μόνο που τα έχεις προσέξει και τα έχεις προσάψει στο στρατόπεδο με τους “αντιφρονούντες” και ουδέποτε σε αυτούς που θεωρείς πως ανήκουν στην παρεούλα σου. Σου είναι δύσκολο να σκεφτείς πως προπαγανδίζεις συνεχώς και αδιαλείπτως, ανεξαρτήτως θέματος ή επιπέδου.

Επίσης η προπαγάνδα, είναι ο κύριος τρόπος προβολής της διαφήμισης. Για την ακρίβεια, η διαφήμιση μπορεί και να οριστεί ως προπαγάνδα υπέρ κάποιου συγκεκριμένου προϊόντος. Η λέξη προπαγάνδα αφορά κυρίως πολιτικούς ή εθνικιστικούς σκοπούς και την προώθηση αντιστοίχων ιδεών. Η προπαγάνδα σχετίζεται επίσης με εκστρατείες πληροφόρησης από μέρους των κυβερνήσεων, οι οποίες στοχεύουν στην προώθηση ή στην αποθάρρυνση συγκεκριμένων πρακτικών (βλέπε χρήση ζωνών ασφαλείας, κάπνισμα, κλπ). Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, ο χαρακτήρας της προπαγάνδας παραμένει πολιτικός. Η προπαγάνδα μπορεί να λαμβάνει χώρα με φυλλάδια, αφίσες, μέσω τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών ή και άλλων μέσων.

Εντός στενότερων σημειολογικών πλαισίων, ως προπαγάνδα εννοείται ένα σύνολο πληροφοριών οι οποίες είναι επίτηδες παροδηγητικές ή ψευδείς, προκειμένου να υποστηρίξουν πολιτικές σκοπιμότητες ή να προστατεύσουν τα συμφέροντα αυτών που κατέχουν την εξουσία.

Ο προπαγανδιστής επιδιώκει να μεταλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το ευρύ κοινό αντιλαμβάνεται ένα ζήτημα ή μία ορισμένη κατάσταση, ώστε οι αντιδράσεις και οι προσδοκίες του να εξυπηρετούν πλέον τα συμφέροντα της οντότητας που αντιπροσωπεύει ο προπαγανδιστής.

Ως τέτοια, η προπαγάνδα συνάδει με την λογοκρισία, η οποία επιτυγχάνει τον ίδιο στόχο με την διαφορά ότι δεν επιδιώκει να γεμίσει την διάνοια του κοινού με «εγκεκριμένες» πληροφορίες, αλλά εμποδίζει την μετάδοση αντιμαχόμενων ιδεολογιών. Αυτό που ξεχωρίζει την προπαγάνδα από άλλες μορφές συνηγορίας είναι ότι ο προπαγανδιστής είναι πρόθυμος να αλλάξει την άποψη του κοινού μέσω σύγχυσης και εξαπάτησης και όχι μέσω πειθούς και κατανόησης. Επιπλέον, οι ηγέτες κάποιας οργάνωσης μπορεί να γνωρίζουν ότι οι πληροφορίες είναι μονόπλευρες ή αναληθείς αλλά αυτό ίσως δεν ισχύει για τα μέλη της οργάνωσης που συμμετέχουν στην διάδοση της προπαγάνδας.

Σε ό,τι αφορά τις θρησκευτικές αποχρώσεις του, ο όρος «προπαγάνδα» χρησιμοποιείται ευρέως σε διαξιφισμούς αναφορικά με νέα θρησκευτικά κινήματα τόσο από τους υπερασπιστές όσο και από τους διώκτες τους. Οι τελευταίοι τα αποκαλούν σέκτες-αιρέσεις. Οι ακτιβιστές των αντισεκταριάνιστικών/αντιαιρετικών κινημάτων κατηγορούν τους ηγέτες των θεωρούμενων αιρέσεων ότι χρησιμοποιούν προπαγάνδα προκειμένου να προσηλυτίσουν οπαδούς. Κάποιοι κοινωνιολόγοι, όπως ο Τζέφρι Χάντεν και οι επιστήμονες της CESNUR κατηγορούν το αντι-αιρετικό κίνημα, καθώς και τα πρώην μελή αποκαλούμενων αιρέσεων, τα οποία έγιναν στεντόρειοι κριτικοί τους, ότι οι κατηγορίες τους στερούνται βάσης.

Η προπαγάνδα επίσης υπάρχει “εν αγνοία σου”  όταν προσπαθείς να πείσεις φίλους σου για μια άποψή σου (το ονομάζεις όμως “συζήτηση”) διότι όπως θα δεις παρακάτω χρησιμοποιείς πολλά από τα εργαλεία της. Ιστορικά θα μπορούσαν να γραφτούν και έχουν γραφτεί τόμοι για την προπαγάνδα: Από αναφορές σε “δημαγωγία” και “δημαγωγούς” στον αρχαίο κόσμο μέχρι και εκπληκτικούς μάστορες του είδους.  Τα σλόγκαν τύπου “Ναι στην ζωή, Όχι στα Ναρκωτικά” και “Για μια καλύτερη Ελλάδα“, οι στερεότυπες εκφράσεις του παρουσιαστή  που ακούς στα M-Mαζικης-E τύπου “Πύρινη λαίλαπα” ή “Ειδεχθές έγκλημα” ακόμα και γνωμικά λαϊκής σοφίας έχουν και αυτά προπαγανδιστικό ρόλο.

Πόσο αποτελεσματική είναι η προπαγάνδα; Τόσο αποτελεσματική ώστε να χρησιμοποιείται κατά κόρον στον πόλεμο, στην θρησκεία και στη πολιτική, τομείς που θέλουν, γρήγορα αποτελέσματα. Τόσο αποτελεσματική ώστε η επιτυχία της να μην εξαρτάται από την λογική ορθότητα της γνώμης που προσπαθείς να περάσεις, ορισμένες φορές όσο πιο τρελή τόσο καλύτερα: άλλοι πιστεύουν σε σταυρωμένους που αναστήθηκαν, άλλοι πως η πεθαμένη τους γιαγιά έχει μετεμψυχωθεί σε αγελάδα, άλλοι πως το κεφάλαιο θα μας σώσει, άλλοι πως θα μας σώσουν οι μολότοφ, άλλοι πως τους Πραγματικούς Έλληνες θα τους σώσουν ούφο και Ελ, άλλοι πως για όλα φταίει οι Χ (βάλε λαό-ομάδα που δεν συμπαθείς) και άλλοι πως ο Μέγας Κθούλου ξυπνάει και μαζεύουν άρον άρον πιστούς. Δες απλά τι απόψεις κυκλοφορούν στον πλανήτη γη και βγάλε το συμπέρασμά σου. Δες πως βλέπεις εσύ τα άτομα που πρεσβεύουν την κόντρα αντίθετη ιδέα από αυτήν που ενστερνίζεσαι και δες μετά πως βλέπουν και αυτοί εσένα: και για τις δυο πλευρές είναι πασιφανές πως η αντίπαλη πλευρά έχει λάθος.

Ο άνθρωπος είναι ικανός να πιστέψει ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ αν του το θέσεις με έξυπνο τρόπο και ταυτόχρονα είναι ανίκανος να είναι βέβαιος για οτιδήποτε. Μπόλικη πίστη και καθόλου βεβαιότητα ή αμφιβολία.

Η αποτελεσματικότητα της προπαγάνδας έγκειται στο ότι απευθύνεται πολύ δυνατά, στο συναίσθημα.Μη φανταστείς δηλαδή πως ένας προπαγανδιστής χρειάζεται να έχει ατσάλινα επιχειρήματα και να σηκώνει το χέρι σε διδακτική στάση καθώς εξαπολύει ένα λογύδριο που δεν μπορείς να το “πιάσεις” από πουθενά διότι είναι αρτιότατο από άποψη λογικής – φιλοσοφίας. Αν απαιτεί ένα πράγμα η προπαγάνδα, αυτό είναι καλή γνώση ψυχολογίας και μόνον.

Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία παροτρύνει το μαθητή να ρίξει φως στο άδυτο, να φέρει όλα αυτά που έχουν συσσωρευτεί εκεί στην επιφάνεια και να τα αντιμετωπίσει για να υπάρξει αρμονία. Είναι πολύ εύκολο να πούμε «απεταξάμιν την προπαγάνδα» εάν, μένουμε ήρεμοι όταν μας βομβαρδίζουν με ειδήσεις, ψάχνουμε μόνοι μας αυτό που μας ενδιαφέρει και το σημαντικότερο δεν αποσπάμε την προσοχή μας από τα υπαρκτά προβλήματα, τις πραγματικές μας ανάγκες ως ανθρώπινο είδος και τις πρωταρχικές αξίες της ζωής μας. Στο χέρι μας είναι να μπορέσουμε να ζήσουμε ελεύθερα μακριά από το «Μάτριξ» που έχουν δημιουργήσει οι προπαγανδιστές.

Ο Edward Louis Bernays, δίδαξε πρώτος πώς η σύνδεση των προϊόντων μαζικής παραγωγής με ασυνείδητες επιθυμίες, πείθει τον κόσμο να αγοράζει πράγματα που δεν χρειάζεται. Προέκυψε έτσι μια νέα πολιτική ιδέα για τον έλεγχο της μάζας η οποία υποστήριζε ότι όταν ικανοποιούνται οι ασυνείδητες επιθυμίες του κόσμου, τότε αυτός γίνεται «ευτυχισμένος» και πειθήνιος. Τότε ακριβώς ξεκίνησε η εποχή του καταναλωτισμού η οποία κυριαρχεί έως σήμερα στον δυτικό κυρίως κόσμο, επηρεάζοντας σταθερά τους φόβους και τις επιθυμίες. Τυπικά για τη διάδοση προπαγανδιστικών μηνυμάτων χρησιμοποιούνται ειδησεογραφικά πρακτορεία, κυβερνητικές δηλώσεις και αναφορές, ιστορικές αναθεωρήσεις, junk science, βιβλία, φυλλάδια, προπαγανδιστικές ταινίες, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και αφίσες. Στην περίπτωση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, προπαγανδιστικά μηνύματα μπορούν να διαδοθούν μέσω ειδήσεων, ενημερωτικών αλλά και άλλων εκπομπών, καθώς και διαφημιστικών μηνυμάτων.

Οι άνθρωποι ήθελαν πια να αποκτήσουν –ή έστω να κατασκευάσουν ή να δανειστούν – έναν εαυτό, ανεξάρτητο και διαφορετικό απ’ όλους τους άλλους -κι αυτή ακριβώς την εικόνα άρχισε να τους πουλάει η διαφήμιση. Η παλιότερη ιδέα, περί της αξίας του ατόμου, που είχε εισαχθεί με τον Διαφωτισμό, συμπληρώθηκε με τη νέα ιδέα πως το άτομο είναι οι επιθυμίες του, και πήρε την αξία θρησκείας στις σύγχρονες κοινωνίες. Χάρη στις μελετημένες εκστρατείες του Edward Louis Bernays, οι τεχνικές της διαφήμισης έγιναν το μαγικό ραβδί που κρατάει τον μαζάνθρωπο, μονίμως σε μια μαζική και μαγική αυταρέσκεια.

Καθώς οι μαζάνθρωποι απέρριπταν την προπαγάνδα μετά τον πόλεμο, ο Edward Louis Bernays, επινόησε ένα πιο ελκυστικό όνομα για την κοινωνική εκδοχή της: «Δημόσιες Σχέσεις». Άρχισε να μελετά επισταμένα τα έργα του θείου του Sigmund Freud. Σύντομα ανακάλυψε ότι δεν χειραγωγεί η πληροφορία τα πλήθη, άποψη που επικρατούσε έως τότε, αλλά το ασυνείδητο. Ξεκίνησε να πειραματίζεται με το μυαλό της μαζικής, λαϊκής κυρίως τάξης και να μελετά τα συναισθήματά της. Έδειξε το μεγάλο του ταλέντο στηχειραγώγηση των ασυνείδητων επιθυμιών όταν εταιρίες τσιγάρων του ζήτησαν να διερευνήσει τρόπους να αυξήσουν την πελατεία τους και να πείσει και τις γυναίκες να καπνίσουν, θέαμα που έως τότε θεωρούνταν ταμπού.

Την εποχή εκείνη οι γυναίκες δεν κάπνιζαν δημόσια, πράγμα που περιόριζε στο μισό τους πιθανούς αγοραστές. Ο Edward Louis Bernays,είχε την ιδέα να υποβληθεί ένα δείγμα γυναικών σε ψυχανάλυση, ώστε να φανεί τι πραγματικά σημαίνει το προϊόν γι αυτές. Το συμπέρασμα ήταν πως σε βαθύτερο επίπεδο οι γυναίκες συνέδεαν το κάπνισμα με την ανδρική σεξουαλική εξουσία και την χειραφέτηση. Έτσι οργανώθηκε η ανάλογη διαφημιστική καμπάνια, με μηνύματα που συνέδεαν εντέχνως το κάπνισμα με την ανεξαρτησία. Με την πρόθυμη συνεργασία των φεμινιστριών, που στη διάρκεια μιας παρέλασης οργάνωσαν την πρώτη δημόσια εμφάνιση γυναικών που κάπνιζαν αυτό που οι ίδιες ονόμαζαν «δάδες της ελευθερίας» (torches of freedom), ο παρθένος στην διαφήμιση πληθυσμός υπέκυψε στο δέλεαρ κι έτσι έκτοτε όλες οι γυναίκες του πλανήτη απέκτησαν το δικαίωμα στην «εσωτερική» παρόρμηση να καπνίσουν. Αυτή ήταν ίσως η πρώτη φορά που η ανάγκη για χειραφέτηση χρησιμοποιούνταν τόσο ξεκάθαρα για χάρη ευτελών μηχανισμών χειραγώγησης.

Χωρίς επιπλέον λόγια –κοντεύω να γράψω διατριβή-  ας πάμε κατευθείαν στο κύριο άρθρο περί προπαγάνδας των μαζάνθρωπων, με μοναδική επισήμανση, ό,τι όπου ο συγγραφέας αναφέρει κομμουνισμό ταιριάζει οποιοσδήποτε –ισμός και χωρίς να ξεχνάμε πως κάθε –ισμός και πάγος.

«Περίσσεια θερμότητας σημαίνει περίσσεια κινήσεως και συνειδήσεως. Περίσσεια ψυχρού, σημαίνει ακινησία και νέκρα. Ηράκλειτος

«Ήδη συντρίβουμε τους τρόπους του σκέπτεσθαι,
όσους απόμειναν από την προεπαναστατική εποχή»
ΤΖ. ΟΡΓΟΥΕΛ

Ο ΑΝΤΙΑΤΟΜΙΣΜΟΣ

1. Ή σύγκρουσις βουλήσεων: Ή προπαγανδιστική διαδικασία είναι μία προσπάθεια επιβολής τής βουλήσεως τού προπαγανδιστού επί του κοινού του. Επιτυχημένη Προπαγάνδα είναι ακριβώς, ή επιβολή αυτής της βουλήσεως. ‘Αλλά, κάθε ον, υπακούοντας στο ένστικτο αυτοσυντηρήσεως μέ τον μηχανισμό αύτοαμύνης που διαθέτει, προβάλλει αυτόματα, μία άντίστασι σε κάθε ξένη επίδρασι – σωματική ή ψυχική. Έτσι κάθε άνθρωπος και κάθε κοινό, ακόμη και τό πιο φιλικό, υποσυνείδητα έστω, προβάλλει κάποια άντίστασι στήν Προπαγάνδα, που όπως και νά είναι, συνιστά μία απόπειρα διεισδύσεως ξένης εξωτερικής βουλήσεως στον ψυχικό και βουλητικό του κόσμο. Γι’ αυτό, από μία άποψι, ή Προπαγάνδα είναι σύγκρουσις, ανάμεσα σέ δύο βουλήσεις: στήν βούλησι του π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ο ύ και στήν βούλησι τού κοινού. Ό προπαγανδιστής λοιπόν, πρέπει νά κατανικήση την άντίστασι τού κοινού. Ή θέλησίς του, πρέπει νά άποδειχθή ισχυρό­τερη άπό τήν θέλησι τού κοινού, ώστε ή δεύτερη νά ύποκύψη και να ύποταγή.

2. ‘Ατομική και ομαδική βούλησις: Όσο πιο συγκροτημένη και πιο ολοκληρωμένη είναι ή προσωπικότης εκείνου προς τον όποιον άπευθύνεται ό προπαγανδιστής, τόσο με­γαλύτερη θά είναι και ή άντίστασις πού θά βρή. Το άτομο σκέπτε­ται, κρίνει και προσπαθεί με κάθε τρόπο νά διαφυλάξη τήν άνεξαρτησία του. Γι’ αυτό, ή Προπαγάνδα πρός τά άτομα, δηλ. πρός σκεπτό­μενα όντα, συναντά μεγάλες δυσκολίες.

Τό άντίθετο συμβαίνει όταν έχουμε νά κάνουμε μέ τήν άπρόσωπη Μάζα. Τά άτομα πού τήν άποτελούν, έχουν χάσει τήν ικανότητα νά σκέπτονται υπεύθυνα και ανεξάρτητα. «Εχουν «διαλυθεί» μέσα στην ενιαία συλλογική Μαζοψυχή πού όπως είδαμε κατευθύνεται κυρίως από συναισθήματα, πάθη, ένστικτα, και όρμέμφυτα, χωρίς ικανότητα νά συγκρίνη και νά κρίνη, νά σκέπτεται και νά άποφασίζη ([1]).

Ή Μάζα, αντιδρώντας σαν παιδί, μέ βάση το συναίσθημα» ελέγχεται εύκολα από ένα ικανό προπαγανδιστή. Στο βάθος κάθε άνθρωπου εξακολουθεί πάντα νά βρίσκεται ένα παιδί. Αυτό, βγαίνει στήν επιφάνεια κάθε φορά πού μειώνεται ό έλεγχος τού συνειδητού. Τέ­τοιες περιπτώσεις είναι οι στιγμές της μεγάλης συγκινήσεως, λύπης, χα­ράς ή ενθουσιασμού και ακόμη περισσότερο της υστερίας ή τού παραληρήματος. Αύτές άκριβώς τις καταστάσεις ζει συνήθως ή Μάζα. Γι’ αυτό, όπως ένα παιδί, έτσι και αυτή γυρεύει αγωνιωδώς τον προ­στάτη, «πατέρα» και «άρχηγό» της.

Τέτοιος γίνεται εκείνος πού πιάνον­τας τον εσωτερικό παλμό της θά κατορθώση νά έκφράση καλύτερα τά συναισθήματά της, Τότε, ενσαρκώνοντας τό συλλογικό της υποσυνεί­δητο της επιβάλλεται. Είναι όάγκιτάτορας – άρχηγός πού αποκρυσταλλώνει και διατυπώνει (κατά τον τρόπο πού αυτός θέλει) τις αόριστες και συγκεχυμένες τάσεις, την ρευστή, ενστικτώδη θέλησι της Μάζας. Αυτός επιβάλλει τη θέληση του και την καθοδηγεί αυταρχικά. Ή άρτια κατοχή αυτής της τεχνικής υπήρξε ή μεγαλύτερη αξία τού Λένιν και τού Χίτλερ. (του Καραμανλή του Παπανδρέου κλπ)

3. Στόχος ή Μάζα: Γιά νά μπορέση νά «έργασθή» κατά τόν τρόπο πού περιγράψαμε ό άγκιτάτορας πρέπει νά έχη άπέναντί του όχι σκεπτόμενα άτομα άλλά μία άμορφη απρόσωπη Μάζα. Τό ύλικό του πρέ­πει νά είναι ή Μαζοψυχή.

Σκοπός της Προπαγάνδας είναι νά βγάλη στήν επιφάνεια και νά χρησιμοποιήση τήν ενέργεια πού περικλείει μέσα του ό άνθρωπος. Φορεύς της ενεργείας πού ενδιαφέρει την Προπαγάνδα είναι κυρίως ή Μάζα. Η ενέργεια πού ενδιαφέρει την Προπαγάνδα εκλύεται από την «διάλυσι» του ατόμου μέσα στη Μάζα, όπως ακριβώς ή ενέργεια πού ενδιαφέρει την φυσική εκλύεται άπό την διάσπασι του ατόμου. Γι’ αυτό ή κομμουνιστική Προπαγάνδα προσπαθεί νά δημιουργήση τήν Μαζοψυχή και νά διαλύση μέσα της τα ξεχωριστά άτομα.

Γιά νά τό έπιτύχη πρέπει νά δώση στό πλήθος μία ψυχική ομοιογένεια. Νά δημιουργήση τήν ομοιομορφία ψυχικών καταστάσεων και αντιδρά­σεων. Προσπαθεί λοιπόν νά εξαλείψη όλες τις ατομικές αντιθέσεις, δια­φορές και άποχρώσεις, νά έκμεταλλευθή τό μιμητικό ένστικτο του ανθρώ­που, νά συντρίψη κάθε τάσι ανεξαρτησίας και έτσι, νά μετατρέψη τό ψυ­χικώς ετερογενές άθροισμα των ξεχωριστών ατόμων, σέ μία Μά­ζα ψυχικώς ομοιόμορφη και με κοινές αντιδράσεις, εκείνες πού επιθυμεί τό Κ.Κ.

Ό κομμουνισμός προσπαθεί νά εξαφανίση ολό­τελα το ανεξάρτητο υπεύθυνο, επιφυλακτικό και δύστροπο άτομο, διαλύοντάς το μέσα στήν εύκολομεταχείριστη Μάζα. Άλλωστε και ως κοσμοθεωρητικό – κοινωνικό – πολιτικό – οικονομικό σύστημα ό κομμουνισμός είναι εχθρός του ατόμου, το όποιο και καταστρέφει.

———————————
[1] «Οσα αναφέραμε γιά τήν Μάζα δεν ισχύουν μόνον γιά τις μάζες των καθυστερη­μένων λαών. Ή Ψυχοπολιτική έχει διαπιστώσει πειραματικά και ή ‘Ιστορία μας έχει δείξει έμπρακτα, ότι τό ίδιο ακριβώς ισχύει καί γιά τις μάζες εξαιρετικά πολιτισμένων και «ψυχρών» λαών.

Ό Π ρ ο ύ λ γράφει: «Ή νοοτροπία του πολιτισμένου, όταν μετέχει σέ μία Μάζα γίνεται όμοια μέ έκείνην του πρωτόγονου ή του παιδιού».

Ό Χ ί τ λ ε ρ λέγει: «Στων μεγάλη πλειοψηφία της ή Μάζα κατέχεται από μία διάθεσι και από μία νοοτροπία τόσο «Θηλυκή» ώστε οι γνώμες της και οι πράξεις της καθορί­ζονται περισσότερο άπό τις άμεσες εντυπώσεις που προκαλούνται επάνω στίς αισθήσεις της. Οί μάζες είναι «θηλυκές».
———————————-

4. Τό Άτομο στον Κομμουνισμό: Στον κομμουνισμό, το Κράτος παραλαμβάνει τον άνθρωπο άπό τήν ώρα πού θα γεννηθή και προσπαθεί νά τόν εχη στά χέρια του ώς τήν ώρα πού θά πεθάνη. Τό έργο αρχίζει μέ τόν βρεφικό σταθμό, όπου ή ερ­γαζομένη μητέρα είναι ούσιαστικά ύποχρεωμένη άπό τόν τρόπο ζωής και εργασίας νά άφίση τό βρέφος της. Μετά τόν βρεφικό σταθμό, έρχεται ό παιδικός κήπος και τό νηπιαγωγείο. Στά ιδρύματα αυτά τό παιδί δεν είναι πιά τό επίκεντρο τής προσοχής τής οικογενείας, άλλά τό νούμερο 5 ή 12, πού δικαιούται τό 1 /40 ή τό 1 /50 τής προσοχής πού δίδει ή βρεφοκόμος στήν ομάδα. Ετσι, άπό τά πρώτα του βήματα ό άνθρωπος ύποβάλλεται στή συνεχή επίδρασι του Κ. Κ. πού τόν μαθαί­νει νά ζή σάν μέλος μιας Μάζας, σάν εξάρτημα ενός τεραστίου μηχανισμού, σάν μόριο ενός παμμεγίστου οργανισμού. Τό έργο τής μαζοποιήσεως συνεχίζεται μετά τό σχολείο, μέ τις οργανώσεις τής νεολαίας, μέ τις πολλές και διάφορες ειδικές οργανώσεις και φυσικά μέ τό Κ. Κ.([2]).

Στό κομμουνιστικό κράτος ό άνθρωπος δεν μένει ποτέ μόνος του. Δεν υπάρχει κανείς που νά μην ανήκει κάπου. Όλοι είναι εντεταγμένοι σέ κάποια όργάνωσι που ελέγχεται οπωσδήποτε άπό τό κομμουνιστικό κράτος. Στην Κομσομόλ ή στην όργάνωσι των γυναικών, στο κολχόζ ή στην όργάνωσι της γειτονίας ή και της πολυκατοικίας στην οποία μένει, στό Κόμμα ή σέ κάποιο «σύνδεσμο». Έξ άλλου, τό κρά­τος, ορίζει στον κάθενα τό επάγγελμα πού θά κάνη, τον εκπαιδεύει ανά­λογα και μετά του δίνει δουλειά, όρίζοντάς του τον τόπο, το είδος, τις συνθήκες και την αμοιβή της εργασίας του.

Τό ολοκληρωτικό κομμουνιστικό κράτος, καθορίζει στον κάθε πολίτη τί θά διαβάση, τί θά δη στον κινηματογράφο και στό θέατρο, τί θά άκούση άπό τό ραδιόφωνο, με τί είδους μουσική θά χορέψη. Γιατί, αυτό, είναι ό μοναδικός ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείων, έκδοτικών οίκων, κινηματογρα­φικών στούντιο, αιθουσών προβολής και παραστάσεων, ραδιοφωνικών σταθμών, κέντρων διασκεδάσεως. Και επί πλέον, αύτό είναι και ό γενι­κός λογοκριτής! Είναι ο μοναδικός εκδότης, βιβλιοπώλης, κινη­ματογραφικός παραγωγός, θιασάρχης. Τό Κράτος, καθορίζει στον πο­λίτη άκόμη και την μόδα σύμφωνα μέ την όποία θά ντυθή γιατί αυτό και μόνον αύτό παράγει όλα τά είδη του ρουχισμού και υποδήσεως και είναι ιδιοκτήτης όλων τών καταστημάτων. Είναι ό μοναδικός έμπορος, ράφτης, υποδηματοποιός, ή μοναδική μοδίστα, ό ιδιοκτήτης όλων τών κουρείων και κομμωτηρίων. Τό Κράτος είναι άκόμη εκείνο πού θά πή στον πολίτη άν θά ταξιδέψη, πού, πότε, γιά πόσο, μέ ποιο τρόπο.

Ετσι, ό κομμουνισμός, έχοντας δημιουργήσει τό  Ύπερκράτος πού ελέγχει τα πάντα, ελπίζει ότι επιδρώντας διαρκώς επάνω στη σκέψη του ατόμου και καθορίζοντας παντού και πάντα τήν συμπεριφορά του, σιγά – σιγά θα τό εξαλείψη ολοκληρωτικά.

————————————————
([2]) Χαρακτηριστική γιά τά αποτελέσματα αυτής τής Προπαγάνδας είναι ή περί­πτωση του ανήλικου «πιονέρου» Πάβελ Μορόζωφ ό όποιος κατέδωσε τούς αγρότες γονείς του επειδή είχαν κρύψει, λίγο άπό τόν καρπό του μόχθου τους γιά να τον σώσουν άπό τό Κράτος γιά χάρι τών παιδιών τους. Ό Μορόζωφ είχε μάθει ὀτι πραγματικοί γο­νείς του δεν είναι οί φυσικοί και «συμπτωματικοί» άλλά τό Κράτος και τό Κ.Κ. Ετσι κατέδωσε τόν πατέρα του και την μητέρα του. ‘Αποτέλεσμα νά καταδικαστούν σέ 10ετη καταναγκαστική έργασία στήν Σιβηρία άπό όπου δεν ξαναγύρισαν. Αγανακτισμένο τό χωριό, λυντσάρισε τόν Πάβελ. Άλλά τό καθεστώς τόν τιμά. Τό καλύτερο παιδικό πάρκο της Μόσχας, έχει, τό δνομά του και τόν ανδριάντα του. Στό Λένινγκραντ του έχει μουσείο. Του αφιέρωσε γραμματόσημο. Και με τα σχολικά βιβλία τον προβάλλει σ’ όλα τά παιδιά σάν παράδειγμα γιά μίμησι. Ή Ιστορία έπανελήφθη τελευταία. Τό 1966, μια 11ετής κάτοικος της άνατ. Γερμανίας, ή Γιούτα Μπάουμ παρασημοφορήθηκε άπό το καθεστώς επειδή κατέδωσε τρεις συγγενείς της πού σχεδίαζαν νά δραπετεύσουν από το «τείχος της καταισχύνης».
————————————————-

5. Ό Μαζάνθρωπος: Μέ τά μέτρα καί μέ τις αρχές πού αναφέραμε ό κομμουνισμός πάει νά μαζοποιήση οριστικά, μόνιμα, καί άμετάβλητα τόν άνθρωπο. Όνειρο του νά δημιουργήση τόν «νέο τύπο» άνθρώπου, τόν «μαζάνθρωπο».

Μέ όλα τά μέσα, άπό τή λογοτεχνία ώς τό «στρατόπεδο άναμορφώσεως» καί άπό τόν κινηματογράφο ώς τό ύποχρεωτικό γιά κάθε κάτοικο κομμουνιστικής χώρας μάθημα μαρξισμού, προσπαθεί νά δημιουργήση ενα «νέο τύπο άνθρώπου» πού σκέπτεται καί δρα όχι μέ δική του βούλησι αλλά κατεπιταγήν της άφηρημένης βουλήσεως τού «συνόλου» πού εκ­πρόσωπος του υποτίθεται ότι είναι τό Κράτος. Βρεφικοί καί παιδοκομικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, σχολεία, παρα­στρατιωτικές οργανώσεις τής νεολαίας, άθλητισμός, γιγαντιαίες παρελά­σεις, μαζικές εορτές, κομματικές τελετές, καλλιέργεια τού πνεύματος τής απολύτου πειθαρχίας καί θυσίας στό όνομα τού Κράτους, τυφλή πίστις στο «ιερό» Δόγμα, λατρεία των συμβόλων του, όλα αύτά σέ ενα άποβλέπουν:

Στήν άντικατάστασι τού άνθρώπου προσωπικότητα άπό τόν «όμαδισμένο άνθρωπο» τόν άνθρωπο νέου τύπου, τόν μαζάνθρωπο.

Στή δημιουργία αύτού τού «μαζανθρώπου» άποβλέπει καί ή εκ­παιδευτική μεταρρύθμισις πού έγινε κατ’ είσήγησιν τού Χρούτσωφ τό 1959 στον ΕΣΣΔ. Με αύτήν καταργήθηκαν ουσιαστικά ή μέση έκπαίδευσις καί ή κλασσική άνθρωπιστική παιδεία, ώστε νά περιορισθή ή «μόρφωσις» στήν παροχή ώρισμένων στοιχειωδών καί απαραιτήτων γνώσεων καί μιας μονόπλευρης τεχνικής καταρτίσεως.

Ούσιαστικά, ό σοβιετικός άνθρωπος θά είναι ένα ον πού θά ξέρη γραφή, άνάγνωσι καί ενα επάγγελμα, δεν θά έχη «κριτική σκέψι » καί θά έχη άπεριόριστη διάθεσι ύπακοής. Ένα ον άπαλλαγμένο άπό άνησυχίες, ερωτηματικά, άμφιβολίες πού θά έκτελή πειθήνια ο,τι του παραγγέλλουν. Φυσικά σ’ αύτά πρέπει νά προσθέσουμε καί τήν ίδια τήν φύσι τού κομμου­νιστικού συστήματος, μέ τήν κατάργησι τής άτομικής ιδιοκτησίας καί τής ίδιωτικής πρωτοβουλίας, τήν έξασθένησι τής οικογενείας, τήν μονοκομμα­τική δικτατορία καί όλους τούς άλλους θεσμούς του, πού συντρίβουν καί εκμηδενίζουν τό άτομο.

Τό ιδεώδες του κομμουνισμού, (και κάθε –ισμού) είναι μία κοινωνία μυρμήγκων ή με­λισσών, «τέλεια» οργανωμένη, χωρίς τις διαταραχές πού επιφέρει ή ύπαρξις νοητικών όντων. Μία κοινωνία «μαζανθρώπων».                                      terrapapers