Οι Παράλληλοι Κόσμοι υπάρχουν στ' αλήθεια, σύμφωνα με μία πρόσφατη σημαντικότατη επιστημονική ανακάλυψη επιστημόνων του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία έχει ήδη περιγραφεί από αρκετούς ειδικούς ως «μία από τις πιο σπουδαίες εξελίξεις στην ιστορία της Επιστήμης…»Η επιστημονική Θεωρία του Παράλληλου Σύμπαντος, προτάθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950 από τον αμερικανό φυσικό Hugh Everett, και είναι επιστημονικά αποδεκτό ότι βοηθά σημαντικά στην κατανόηση και εξήγηση μυστηρίων της Κβαντομηχανικής που έχουν απασχολήσει και προβληματίσει τους επιστήμονες για δεκαετίες.
Στο Σύμπαν των «Πολλών Κόσμων» της θεωρίας του Everett, κάθε φορά που μία νέα φυσική πιθανότητα εξερευνείται, το Σύμπαν διχάζεται και διαχωρίζεται. Με έναν αριθμό πιθανών εναλλακτικών αποτελεσμάτων, το κάθε ένα αποτέλεσμα πραγματοποιείται στο ολόδικό του Σύμπαν, το οποίο δημιουργείται εξαιτίας του.
Για παράδειγμα, ο οδηγός ενός αυτοκινήτου που παραλίγο να εμπλακεί σε ένα μοιραίο ατύχημα αλλά κατάφερε να το αποφύγει και γλίτωσε, στον κόσμο μας. Αλλά σε ένα παράλληλο Σύμπαν, μια άλλη εκδοχή αυτού του ίδιου οδηγού θα έχει σκοτωθεί στο ατύχημα που τελικά έγινε. Σε ένα άλλο παράλληλο Σύμπαν, ο οδηγός θα αναρρώσει έπειτα από θεραπεία σε ένα νοσοκομείο. Κ.ο.κ. Ο αριθμός των εναλλακτικών σεναρίων είναι προφανώς ατελείωτος.
Είναι μια πολύ παράξενη ιδέα που στο παρελθόν έχει χαρακτηριστεί ως απλά φαντασμαγορική από αρκετούς ειδικούς, ενώ έχει γίνει αποδεκτή με ενθουσιασμό από αρκετούς άλλους ειδικούς. Αλλά η νέα έρευνα στην Οξφόρδη έδειξε ότι αυτή η ιδέα προσφέρει μια σαφή μαθηματική απάντηση σε κβαντικά αινίγματα που δεν μπορούν να απορριφθούν απροβλημάτιστα, και αποδεικνύει ότι ο Dr. Everett (που ήταν ένας από τους σημαντικούς συνεχιστές των Κβαντικών μοντέλων, με Phd από το πανεπιστήμιο Princeton) ήταν στον σωστό δρόμο.
Σε μία από τις δημοσιεύσεις των ανακοινώσεων της νέας ανακάλυψης, στο επιστημονικό περιοδικό New Scientist, ένας από τους σχολιαστές, ο Dr. Andy Albrecht, καθηγητής της Φυσικής στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, σχολίασε με τον ίδιο τρόπο όπως και άλλοι: «Αυτή η εργασία σύντομα θα καταχωρηθεί ως μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις στην ιστορία της Επιστήμης…»
Σύμφωνα με την Κβαντομηχανική, στο υποατομικό επίπεδο τίποτε δεν μπορεί να ειπωθεί ότι υπάρχει, μέχρι να παρατηρηθεί. Μέχρι την παρατήρηση τους, τα σωματίδια υπάρχουν σε «φαντασματικές» θολές και νεφελώδεις καταστάσεις (superposition states), στις οποίες μπορούν να έχουν ταυτόχρονα «ανοδικά» και «καθοδικά» spins, ή να εμφανίζονται σε διαφορετικά μέρη την ίδια στιγμή. Η παρατήρηση –ή η ανάλογη μέτρηση– φαίνεται να «καρφώνει» σταθεροποιητικά μια συγκεκριμένη κατάσταση πραγματικότητας, με τον ίδιο τρόπο που ένα στροβιλιζόμενο κέρμα στον αέρα, μπορεί να ειπωθεί αν είναι «κορώνα ή γράμματα» μόνο αν πιαστεί από το χέρι μας ή πέσει κάτω. Σύμφωνα με την Κβαντομηχανική, τα μη-παρατηρούμενα σωματίδια περιγράφονται από «κυματικές συναρτήσεις» που αναπαριστούν ένα σετ από διάφορες «πιθανές» καταστάσεις. Όταν ένας παρατηρητής κάνει μία μέτρηση, το σωματίδιο τότε «κατασταλάζει» σε μία από αυτές τις διάφορες επιλογές, και η κυματική συνάρτηση «καταρρέει».
Η επιστημονική ομάδα της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον φημισμένο (όσο και παράξενο) Dr. David Deutsch, απέδειξε μαθηματικά χωρίς κανένα κενό, ότι η θεωρία των Παράλληλων Κόσμων στην Κβαντική Φυσική, όπως παρουσιάστηκε από τον Dr. Everett, ισχύει, και ότι η δομή των «εναλλακτικών παρακλαδιών» που δημιουργείται από τον διαχωρισμό του Σύμπαντος σε παράλληλες εκδοχές του εαυτού του, εξηγεί απόλυτα την πιθανολογική φύση των κβαντικών αποτελεσμάτων.
Τα υποατομικά σωματίδια έχουν απροσδιόριστη θέση και κίνηση, ή εμφανίζονται να είναι ταυτόχρονα σε πολλά μέρη ή να έχουν διαφορετική φύση ταυτόχρονα, επειδή υπάρχουν Παράλληλα Σύμπαντα.
Έτσι, εδώ και μερικά χρόνια που έγιναν αυτές οι ανακοινώσεις και συνεχίζουν να διαδίδονται από τότε, ένα νέο πρόσωπο της Κβαντικής Φυσικής δημιουργείται, και ξεπροβάλλει μια νέα επιστημονική κατανόηση της πραγματικότητας.
Αν σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως μοναδικό, πρέπει να το ξανασκεφτούμε. Η εποχή κατά την οποία πολλοί φυσικοί μπορούσαν να αγνοούν την ιδέα των Παράλληλων Συμπάντων έφτασε στο τέλος της. Αν αυτό δεν σας γίνεται κατανοητό, σκεφτείτε το ως εξής: ο κόσμος μας, έτσι όπως τον ξέρετε, δεν είναι παρά ένας ανάμεσα σε πολλούς κόσμους. Εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε παρά μια εκδοχή μας ανάμεσα σε πολλές εκδοχές μας, που υπάρχουν σε άλλους κόσμους. Ο Dr. David Deutsch και η ομάδα του στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, απέδειξαν ότι οι κομβικές εξισώσεις της Κβαντομηχανικής προκύπτουν από τα μαθηματικά των Παράλληλων Συμπάντων.
Όλο αυτό, φυσικά, ισχύει μόνο σε έναν από τους πολλούς παράλληλους κόσμους, αφού σε έναν άλλο παράλληλο κόσμο δεν ανακαλύφθηκε ακόμη αυτό, σε έναν άλλον θα ανακαλυφθεί στο μέλλον, σε έναν άλλο ποτέ, και σε άπειρα άλλα Παράλληλα Σύμπαντα έχουν συμβεί σε σχέση με αυτό τα πιο απίθανα και παράξενα πράγματα.
Ο Dr. Hugh Everett, (ο μαθητής του μεγάλου κβαντικού φυσικού επιστήμονα John Wheeler), που η θεωρία του των Παράλληλων Συμπάντων αποδείχθηκε πρόσφατα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και τις εργασίες του Dr. David Deutsch και της ομάδας του, είναι ο άνθρωπος που εισήγαγε το ενδεχόμενο η περιβόητη «Γάτα του Σρέντινγκερ» να είναι μέσα στο κουτί της ταυτόχρονα και ζωντανή και νεκρή, αλλά σε δύο διαφορετικά σύμπαντα. Η Γάτα του Σρέντινγκερ είναι και νεκρή και ζωντανή επειδή το Σύμπαν έχει χωριστεί στα δύο. Σε κάθε κβαντική διακλάδωση το Σύμπαν χωρίζεται στα δύο, σε μια ατέρμονη σειρά Συμπάντων που συνεχώς διχοτομούνται.
Δηλαδή, αυτό εξηγούν όλα αυτά: Όλα τα Σύμπαντα είναι δυνατά και εξίσου πραγματικά.
Ο φημισμένος Dr. Michio Kaku, καθηγητής στην έδρα Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, και συγγραφέας πολλών σημαντικών επιστημονικών έργων, έχει γράψει :
«Όλα τα Παράλληλα Σύμπαντα είναι πραγματικά. Οι κάτοικοι του κάθε Σύμπαντος μπορεί να διαμαρτύρονται πως μόνο το δικό τους είναι πραγματικό και πώς όλα τα άλλα είναι φανταστικά ή κίβδηλα. Αυτά τα Παράλληλα Σύμπαντα, όμως, δεν είναι εφήμεροι, πλασματικοί κόσμοι, αλλά μέσα τους εμφανίζονται στέρεα αντικείμενα και συμπαγή συμβάντα, εξίσου πραγματικά και αντικειμενικά με οποιαδήποτε άλλα…
»Αυτό, στην Κβαντική Φυσική, είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι καταρρίπτει τον βασικό όρο της "Κατάρρευσης της Κυματοσυνάρτησης" Δηλαδή, οι κβαντικές κυματοσυναρτήσεις δεν καταρρέουν ποτέ, αλλά συνεχίσουν να εξελίσσονται, διαιρούμενες αέναα σε άλλες κυματοσυναρτήσεις, σε ένα δέντρο με άπειρες διακλαδώσεις, όπου το κάθε κλαδί παριστάνει ένα ολόκληρο Σύμπαν. Το μεγάλο πλεονέκτημα της Θεωρίας των Πολλών Κόσμων, είναι ότι είναι πολύ πιο απλή από την "Ερμηνεία της Κοπεγχάγης", και ότι δεν προϋποθέτει την "κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης" κατά την οποία τελικά ορίζεται η πραγματικότητα του παρατηρητή.
»Αυτό σημαίνει ότι τη στιγμή αυτή που διαβάζετε αυτή τη φράση, το σώμα σας συνυπάρχει και δίνει μάχη με τις κυματοσυναρτήσεις των δεινοσαύρων. Στο δωμάτιο που βρίσκεστε υπάρχει η κυματοσυνάρτηση κόσμων όπου οι Ναζί επικράτησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γη κυριεύτηκε από τους εξωγήινους, κι εσείς δεν γεννηθήκατε ποτέ… Όλα τα επεισόδια από τη Ζώνη του Λυκόφωτος, είναι μόνο μερικά από τα Σύμπαντα που συνυπάρχουν στο σαλόνι σας. Απλώς, εμείς δεν αλληλεπιδρούμε πια με αυτούς τους κόσμους, γιατί δεν είναι πλέον σύμφωνοι με τον δικό μας…» (Parallel Worlds).
Όπως έχει πει ο Δρ. Άλαν Γκαθ: «Υπάρχει κάποιο Σύμπαν όπου ο Έλβις ζει ακόμη…»
Κι ο φυσικός Φρανκ Γουίλτσεκ γράφει: «Είναι τρομακτική η συνειδητοποίηση ότι υπάρχουν απειράριθμα ελαφρά διαφορετικά αντίγραφα του εαυτού μας που ζουν τη δική τους παράλληλη ζωή και ότι κάθε στιγμή δημιουργούνται νέοι σωσίες που πραγματώνουν πολλά εναλλακτικά μέλλοντα…»
Αυτά μου θυμίζουν το αριστουργηματικό έργο επιστημονικής φαντασίας Star Maker (του 1937, είκοσι χρόνια πριν από τον Everett) του μεγάλου Olaf Stapledon (ο οποίος είχε ντοκτορά στη Φιλοσοφία), όπου μεταξύ πολλών άλλων σχετικών, γράφει:
«Όποτε ένα πλάσμα βρισκόταν αντιμέτωπο με διάφορες πιθανές οδούς δράσης, τις ακολουθούσε όλες, δημιουργώντας έτσι πολλές διακριτές ιστορίες του κόσμου. Αφού σε κάθε εξελικτική ακολουθία του κόσμου υπήρχαν πολλά πλάσματα και στο καθένα ανοίγονταν πολλές δυνατοί οδοί δράσης, και αφού οι συνδυασμοί των οδών είναι αμέτρητοι, σε κάθε χρονική ακολουθία προέκυπταν κάθε στιγμή αμέτρητα διακριτά Σύμπαντα…»
Καθώς συλλογίζομαι τη Φαντασία μας, αναρωτιέμαι, πέρα από τα προφανή, τι ακριβώς κάνει και πώς το κάνει, από πού να προέρχεται και γιατί να υπάρχει.
Θα μπορούσε να πει κανείς, σκέφτομαι, ότι η Φαντασία μας είναι μία έκτη (ή έστω έβδομη) αίσθηση, ή μία Μετα-Αντίληψη, μια εξωαντιληπτική ικανότητα, η οποία μπορεί να παρακολουθεί αυτό που συμβαίνει στα Παράλληλα Σύμπαντα, σε εναλλακτικές εκδοχές της Πραγματικότητας, σε Παράλληλους Κόσμους.
Ο «κόσμος της Φαντασίας μου», όλα αυτά που φαντάζομαι ή έχω φανταστεί ποτέ μου, είναι το σύνολο της εξω-αντιληπτικής παρατήρησής μου των πραγμάτων που συμβαίνουν ή έχουν συμβεί ή θα συμβούν, σε Παράλληλους Κόσμους.
Αυτό ίσως να συμβαίνει, π.χ. όταν παρατηρώ ένα γεγονός –μία επεξεργασία πληροφορίας, μια εντύπωση, ένα ερέθισμα, ένα φαινόμενο ή μία κατάσταση– και «φαντάζομαι» διάφορες εκδοχές του, που όμως είναι «φανταστικές», δηλαδή δεν συνέβησαν ή δεν συμβαίνουν εδώ τώρα. Αλλά συμβαίνουν σε ένα Παράλληλο Σύμπαν κι εγώ τις αντιλαμβάνομαι και τις επεξεργάζομαι…
Αυτό, φυσικά, σημαίνει ότι μπορώ να φανταστώ και το μέλλον, σε αυτόν τον κόσμο που παρατηρώ (ανάμεσα σε άλλους). Κι ίσως αυτό να σημαίνει ότι εγώ το δημιουργώ, ή…το θυμάμαι…
Η κβαντομηχανική «Ερμηνεία των Πολλών Κόσμων», έχει επίσης εξηγήσει ότι το ταξίδι στον Χρόνο, αν ποτέ γίνει εφικτό (και μπορεί να έχει γίνει στο παρελθόν –ή στο μέλλον– και απλά να μην το γνωρίζουμε), θα είναι ένα ταξίδι σε έναν Παράλληλο Κόσμο, έναν παράλληλο Χωρόχρονο (ο χώρος πάει πακέτο με τον χρόνο, και ο χρόνος επίσης), κι έτσι έχει ξεπεράσει τα γνωστά παράδοξα των ταξιδιών στον χρόνο (π.χ. γυρίζω πίσω στον χρόνο, σκοτώνω τον παππού μου, άρα εγώ δεν γεννήθηκα, άρα δεν ταξίδεψα στον χρόνο, άρα δεν σκότωσα τον παππού μου, άρα γεννήθηκα, άρα ταξίδεψα στον χρόνο, κ.ο.κ. Σύμφωνα με την Ερμηνεία, δεν υπάρχει αυτό το πρόβλημα, έχω ταξιδέψει σε έναν παράλληλο κόσμο όπου ισχύει αυτό που έκανα, και αυτό δεν επηρεάζει το παλαιό μου –ή το μελλοντικό μου– παρόν, διότι βρίσκομαι σε έναν παράλληλο κόσμο, κι αυτό απλά σημαίνει ότι μάλλον δεν θα μπορώ να επιστρέψω στον προηγούμενο κόσμο μου).
(Αν και ο θρυλικός παράξενος χρονοταξιδιώτης μιας ολόκληρης σχετικής νεομυθολογίας της εποχής μας του διαδικτύου, ο John Titor, έχει εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο –παρ' όλο που βρισκόταν εδώ σε έναν παράλληλο κόσμο-χρόνο μακριά από τον δικό του– θα κατάφερνε να επιστρέψει πίσω στο ίδιο μέλλον από το οποίο ήρθε…)
Όπως ίσως ήδη καταλαβαίνετε, όλα αυτά δεν έχουν την αφετηρία τους στην Κβαντική Φυσική και στους θεωρητικούς και ερευνητές της. (Έφερα ήδη ένα μικρό χαρακτηριστικό παράδειγμα με το StarMaker του Olaf Stapledon, ανάμεσα από εκατοντάδες που θα μπορούσα να αναφέρω και δεν το κάνω λόγω χώρου).
Δεκαπέντε χρόνια πριν από τη διατύπωση της κβαντομηχανικής Ερμηνείας των Πολλών Κόσμων από τον Dr. Everett, ο μεγάλος λόγιος συγγραφέας του Φανταστικού, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, δημοσίευσε το 1941 το διήγημά του Ο Κήπος των Διακλαδιζόμενων Μονοπατιών (El Jardin de Senderos que se Bifurcan, The Garden of Forking Paths).
Στις σελίδες αυτής της ιστορίας του Μπόρχες, ένας Σινολόγος ανακαλύπτει ένα παλιό χειρόγραφο ενός Κινέζου συγγραφέα, στο οποίο η διήγηση μιας ιστορίας γίνεται με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους, η ίδια ιστορία υπάρχει διηγημένη με πολλούς τρόπους, συχνά αντιφατικούς μεταξύ τους. Ο καθηγητής εξηγεί στον ήρωα (που είναι εγγονός του συγγραφέα) ότι ο παππούς του συνέλαβε την ιδέα ότι ο Χρόνος είναι σαν «ένας κήπος με πολλά διακλαδιζόμενα μονοπάτια», στον οποίον όλα τα πράγματα συμβαίνουν παράλληλα με άπειρους διακλαδιζόμενους τρόπους, δημιουργώντας έτσι πολλούς παράλληλους κήπους…
Αναλογιζόμενος την ιδέα με τον κήπο, τον οποίο επισκέφτηκα με τη φαντασία μου έπειτα από την ανάγνωση του διηγήματος του Μπόρχες, έφτασα και να αναρωτηθώ τι απέγινε ο αρχικός κήπος. Εκείνος ο κήπος τον οποίο επισκέφτηκα την πρώτη φορά, το σημείο εκκίνησης. Τελικά κατάλαβα ότι η ιδέα συμπληρωνόταν πολύ καλά αν έβαζα στη συνάρτηση έναν «κεντρικό κήπο». Έναν κήπο που είναι κεντρικά παράλληλος με όλους τους κήπους, έναν κήπο που επικοινωνεί με όλους τους κήπους, έναν κήπο όπου όλοι οι κήποι επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω αυτού του κήπου (εκεί-πού;). Έναν κομβικό κήπο. Κάτι σαν ένα κομβικό κέντρο διερχομένων.
(Τον κομβικό κύκλο που εφάπτεται με όλους τους κύκλους ενός σχήματος εφαπτόμενων κύκλων. Φανταστείτε το σαν ένα λουλούδι).
(Π.χ. για τη Γη μας, και τις Αντι-Γαίες ή Αντιχθόνες, φανταστείτε μία «Μέση Γη», μία Middle Earth, ή ένα Midian).
(Νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό και πολύ σχετικό με όλα αυτά εκείνο το έργο ενός από τους πιο ιδιαίτερους συγγραφείς του Φανταστικού, του William Hope Hodgson, το The House on the Borderland, βλ. Το Σπίτι στα Σύνορα των Κόσμων)
(Τώρα θυμάμαι ότι σε κάποιες παλιές αλληγορικές ιστορίες, ο κεντρικός αυτός κήπος αποκαλείται συχνά «Το Νησί του Παραδείσου», ενώ κάποιοι ιδιαίτεροι συγγραφείς λένε ότι αυτός ο «παράδεισος» είναι στο κέντρο του σύμπαντος –ή του γαλαξία– και είναι η κατοικία του Θεού. Τέλος πάντων… Σε άλλες παλιές αλληγορικές ιστορίες ο κεντρικός κήπος συχνά ονομάζεται «Το Κέντρο του Κόσμου», «Το Όρος του Κόσμου», κλπ, και λένε ότι εκεί υπάρχει ένας «Βασιλιάς του Κόσμου», κ.ά. Ο Σερ Χάλφορντ ΜακΚίντερ, εισηγητής της Γεωπολιτικής, ονόμασε αυτό το κομβικό κέντρο του κόσμου «Ηeartland», καρδιακή χώρα, ας πούμε, ένα βασίλειο της καρδιάς του κόσμου, κι αυτό μου δίνει την ιδέα να ονομάσουμε αυτόν τον κεντρικό κομβικό κήπο, «Καρδιακό Κήπο» ή «Κήπο της Καρδιάς των Κήπων», κόσμο της καρδιάς των κόσμων…)
Ο λόγιος (και θεολόγος και φιλόσοφος) καθηγητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μεγάλος συγγραφέας του Φανταστικού, ο C. S. Lewis, στη γνωστή σειρά των βιβλίων του για τη Narnia (δεν γνωρίζω αν γνωρίζετε ότι τα βιβλία του The Chronicles of Narnia έχουν πουλήσει πάνω από εκατό εκατομμύρια αντίτυπα σε πενήντα γλώσσες), έχει μια αφετηρία. Η αφετηρία αυτή δεν είναι μόνο ένα –όχι τόσο γνωστό– συγκεκριμένο κεντρικό-κομβικό μέρος από το οποίο ξεκίνησαν όλες οι περιπέτειες στη Narnia, αλλά είναι και ένα βιβλίο.
Φυσικά, πρόκειται για το πρώτο βιβλίο της σειράς. (Η σειρά, ευτυχώς, δεν αρχίζει με το δεύτερο βιβλίο, The Lion, the Witch and the Wardrobe, όπως νομίζουν οι περισσότεροι επειδή με αυτό ξεκίνησε η κινηματογραφική μεταφορά των έργων, κι έτσι –όπως ίσως και οι απαράδεκτοι παραγωγοί– οι περισσότεροι το αγνοούν). Κατά τη γνώμη μου και τη μικρή εποπτεία μου, αυτό το πρώτο βιβλίο είναι ένα από τα πιο σημαντικά αλληγορικά βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ.
Το πρώτο βιβλίο της σειράς της Narnia έχει τον τίτλο The Magician's Nephew (Ο Ανιψιός του Μάγου) και είναι γραμμένο το 1948. Στις σελίδες του παρακολουθούμε τις περιπέτειες δύο παιδιών, ενός αγοριού (Digory) και ενός κοριτσιού (Polly), που φιλοξενούνται από τον θείο του αγοριού (Uncle Andrew) και μένουν σε ένα σπίτι την παλιά σοφίτα του οποίου ξεκινούν να εξερευνήσουν, η οποία παρέμενε απαγορευμένη για τα παιδιά. Δίπλα από το σπίτι υπάρχει μία μεγάλη σειρά από παράλληλα ίδια παλιά εγκαταλειμμένα σπίτια.
Στη σοφίτα του σπιτιού ανακαλύπτουν μια μικρή πόρτα που οδηγεί στη σοφίτα του διπλανού σπιτιού. Και στη σοφίτα του διπλανού σπιτιού ανακαλύπτουν μία άλλη μικρή πόρτα που οδηγεί στη σοφίτα του διπλανού σπιτιού. Και ούτω καθ' εξής. Ακολουθώντας τη μυστική διαδρομή των σοφίτων, ουσιαστικά μια κρυφή οδό πάνω και μέσα από τα παράλληλα σπίτια, σε μια από τις παραδίπλα σοφίτες, λοιπόν, ανακαλύπτουν ένα μυστικό εργαστήριο ή σπουδαστήριο. Είναι το εργαστήριο ενός μάγου, και ο μάγος δεν είναι άλλος από τον γέροντα θείο του αγοριού, κι εκεί διατηρεί το μυστικό εργαστήριο για τις μελέτες του. Εκεί τους τσακώνει τελικά ο μάγος θείος και τελικά δίνει στον καθένα δύο μαγικά δαχτυλίδια. H Polly ξαφνικά εξαφανίζεται, ο θείος εξηγεί ότι την έστειλε σε έναν άλλο κόσμο και ότι ο Digory είναι αναγκασμένος τώρα να πάει να τη βρει και να τη φέρει πίσω. Μόλις φορέσεις το κίτρινο δαχτυλίδι σε πηγαίνει μαγικά σε αυτόν τον άλλο κόσμο, και το πράσινο δαχτυλίδι («hopefully») μπορεί να σε φέρει πίσω πάλι εδώ.
(Ο Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, καθηγητής της Οξφόρδης επίσης και συγγραφέας των επών της «Μέσης Γης» του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», ήταν αδελφικός φίλος και μαθητής του C. S. Lewis. Μάλιστα ήταν αυτός που έστρεψε τον Lewis στον Xριστιανισμό, κατ' ομολογία του ιδίου).
Φορώντας τα δαχτυλίδια τα παιδιά έχουν χαθεί από τη σοφίτα και έχουν βρεθεί μέσα σε μία λιμνούλα από την οποία αναδύονται σε ένα άγνωστο παράξενο δάσος. Παντού ολόγυρα στο –σιωπηλό και ακίνητο και έρημο– δάσος υπάρχουν αμέτρητες μικρές λιμνούλες. Το δάσος αυτό ονομάζεται The Wood Beyond the Worlds (Το Δάσος Πέρα από τους Κόσμους). Το Δάσος αυτό είναι κάτι σαν προθάλαμος ή ενδιάμεση ουδέτερη ζώνη ανάμεσα στους κόσμους. Η κάθε λιμνούλα σε αυτό το Δάσος, είναι και μία πύλη για έναν άλλο παράλληλο κόσμο. Στο Δάσος αυτό πηγαίνεις αν φορέσεις το μαγικό δαχτυλίδι. Αν βουτήξεις μέσα σε οποιαδήποτε από τις λιμνούλες, βρίσκεσαι στον κόσμο όπου αυτή οδηγεί.
Το Δάσος Πέρα από τους Κόσμους, είναι ο κεντρικός κόσμος των κόσμων, η πύλη για τις πύλες όλων των κόσμων. Μία από αυτές οδηγεί στη Narnia (και όχι στη Νήσο του Ναμπούμπου όπως συμβαίνει σε μια παρόμοια φάση στο έργο του Walt Disney, Marry Poppins).
(Αυτό δεν είναι παρά η αρχή του βιβλίου και των χρονικών της Narnia, και είναι μεγάλη ιστορία. Στο τέλος αυτής της πρώτης περιπέτειας, τα παιδιά επιστρέφουν στον κόσμο μας φέρνοντας μαζί τους ένα μήλο από τη Narnia. Τους σπόρους αυτού του μήλου φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού του θείου, από τους οποίους φυτρώνει μια μηλιά, που, φυσικά, είναι μαγική. Από το ξύλο αυτής της μηλιάς που κόβεται, αργότερα, κατασκευάζεται η θρυλική μαγική ντουλάπα, η οποία έχει την τάση να έλκεται από τον κόσμο της Narnia, γι' αυτό και η ντουλάπα αυτή είναι μία πύλη για τη Narnia, και από αυτήν την πύλη μέσα από τη ντουλάπα περνούν στη Narnia οι απόγονοι των δύο παιδιών, στο γνωστό δεύτερο βιβλίο της σειράς The Lion, the Witch, and the Wardrobe –To Λιοντάρι, Η Μάγισσα, και η Ντουλάπα. Το Λιοντάρι είναι ο Αslan, ο Δημιουργός, που έχει δημιουργήσει όλους τους κόσμους με το Τραγούδι του).
Ο τίτλος The Wood Beyond the Worlds (To Δάσος Πέρα από τους Κόσμους), προέρχεται από τον τίτλο του βιβλίου The Wood Beyond the World (1893) του πρωτοπόρου συγγραφέα του Φανταστικού William Morris (1834-1896), ένα από τα αριστουργήματα του Φανταστικού από τον Morris, που ήταν ο δικαιωματικός πατέρας του Fantasy, που έγραψε επίσης και το πολύ ιδιαίτερο έργο The Well at the World's End (To Πηγάδι στην Άκρη του Κόσμου) (από το οποίο επηρεάστηκαν πολύ και ο Lewis και ο Tolkien, μάλιστα ένας ήρωας του έργου είναι ο μάγος Gandalf, κ.ά.)
Σημαντικά σχετιζόμενο με όλα αυτά, μάλιστα, είναι το έργο Figures of Earth του επίσης πρωτοπόρου James Branch Cabell, όπως και τα: Beyond Life, Τhe High Place, The Music from Behind the Moon, From the Hidden Way, του ιδίου.
Aλλά ο William Morris έγραψε και ένα από τα πρώτα σύγχρονα έργα Ουτοπίας, το News from Nowhere (Νέα από το Πουθενά)...
Παντελής Γιαννουλάκης
maps.secondlife.com/secondlife/Farstar%20New%20Earth/38/1..." data-caption="A blued view of Claudia Jewell's gorgeous Parallel Worlds build.SLURL: maps.secondlife.com/secondlife/Farstar%20New%20Earth/38/1..." data-credit="Luminis Kanto/Flickr">
Η θεωρία των «πολλών κόσμων που αλληλεπιδρούν» (many interacting worlds- MIW) στην κβαντομηχανική έχει δει αρκετά το φως της δημοσιότητας τελευταία, με σχετικά δημοσιεύματα να εμφανίζονται σε πληθώρα μέσων- ενώ αξίζει να σημειωθεί πως θεωρίες περί ύπαρξης παράλληλων συμπάντων έχουν εμφανιστεί πολλές φορές στην επιστημονική φαντασία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πρόσφατη τηλεοπτική σειρά «Fringe».
Τη θεωρία αναλύει σε blog post του στην αμερικανική έκδοση της Huffington Post ο καθηγητής Χημείας και Φυσικής Μπιλ Πουαριέ του Texas Tech University, επισημαίνοντας ότι μέσω αυτής παρέχεται μία πιθανή εξήγηση πάνω σε μια σειρά παράδοξων φαινομένων που παρατηρούνται σε κβαντικά πειράματα.
«Γράφω για να εξηγήσω σε βασικούς όρους πώς κατέληξα να δημιουργήσω αυτό το οποίο ονομάζεται πλέον θεωρία MIW, πώς λειτουργεί, και τι θα μπορούσε να σημαίνει. Ωστόσο διευκρινίζω εκ των προτέρων ότι αυτή η νέα θεωρία δεν αποδεικνύει τίποτα οριστικό σχετικά με την πραγματική φύση της κβαντικής πραγματικότητας, τουλάχιστον όχι ακόμα. Αυτό επειδή δεν έχουν γίνει πειράματα τα οποία ξεχωρίζουν τις προβλέψεις της θεωρίας MIW από την καθιερωμένη κβαντική θεωρία. Αυτό που κάνει η θεωρία MIW είναι να διευρύνει σημαντικά την έκταση αυτών που πιθανώς να βρίσκονται στα αλήθεια εκεί έξω. Αυτό επειδή άλλες θεωρίες κβαντομηχανικής υποθέτουν την ύπαρξη ενός ειδικού τύπου κβαντικού κύματος, υπό την ονομασία “κυματοσυνάρτηση”. Η θεωρία MIW, από την άλλη, προβαίνει στις ίδιες προβλέψεις χωρίς τη χρήση κυματοσυνάρτησης» αναφέρει ο καθηγητής Πουαριέ.
Βάσει της θεωρίας MIW, η κβαντική πραγματικότητα δεν αποτελεί κύμα, αλλά μία συλλογή παράλληλων κόσμων. Σε καθέναν εξ αυτών, κάθε αντικείμενο έχει πολύ συγκεκριμένα φυσικά χαρακτηριστικά, όπως η θέση και η ορμή. Μέσα σε έναν κόσμο, τα αντικείμενα αλληλεπιδρούν «κλασικά» (για παράδειγμα βάσει της Νευτώνειας Φυσικής). Αλλά επιπρόσθετα σε αυτό, οι κοντινοί κόσμοι αλληλεπιδρούν επίσης, και είναι αυτή η αλληλεπίδραση από την οποία προκύπτουν όλα τα κβαντικά φαινόμενα που προκύπτουν στη Φύση.
«Τι εννοούμε λέγοντας “κοντινοί κόσμοι”; Αυτό σημαίνει ένας κόσμος που έχει όλα τα ίδια αντικείμενα ή “σωματίδια” με τον κόσμο μας, σε σχεδόν τις ίδιες θέσεις. Τα “αντίγραφα” των σωματιδίων που ζουν στον άλλο κόσμο πρέπει να είναι πολύ κοντά στα “αυθεντικά” στον κόσμο μας, για να μπορούν οι δύο κόσμοι να αλληλεπιδράσουν κβαντικά- μηχανικά. Η απόσταση μεταξύ κάθε σωματιδίου και του αντιγράφου του πρέπει να είναι πρακτικά σε νανοσκοπική κλίμακα» σημειώνει.
Από την άλλη, τα διαφορετικά σωματίδια τα ίδια δεν χρειάζεται να είναι κοντά μεταξύ τους για να βιώσουν κβαντικές επιδράσεις, σημειώνει. Απομακρυσμένα σωματίδια μπορεί να συνδέονται έμμεσα, χάρη σε κβαντικές αλληλεπιδράσεις με έναν κοντινό κόσμο. Έτσι η θεωρία MIW εξηγεί ή ερμηνεύει το φαινόμενο που είναι γνωστό ως κβαντική διεμπλοκή ή εναγκαλισμός (quantum entanglement).
«To 1957 o Χιου Έβερετ ο Τρίτος δημοσίευσε αυτό που σήμερα αποκαλείται “η ερμηνεία των πολλών κόσμων” (MWI) της κβαντομηχανικής. Η θεωρητική συνεισφορά του Έβερετ ήταν πραγματικά εντυπωσιακή, πολύ μπροστά από την εποχή της. Έθεσε τις βάσεις για εφαρμογές όπως η αποσυνοχή (decoherence), οι κβαντικοί υπολογιστές και η κβαντική πληροφορία, που βρίσκονται τώρα στην αιχμή της σύγχρονης επιστήμης. Αλλά ο Έβερετ ο ίδιος δεν μίλησε για “πολλούς κόσμους” per se, αλλά για την “παγκόσμια κυματοσυνάρτηση”. Στην πραγματικότητα, οι “κόσμοι” στη MWI δεν καθορίζονται τόσο ξεκάθαρα, επειδή τα μαθηματικά που βρίσκονται από πίσω είναι αυτά της βασικής, βασισμένης στην έννοια του κύματος, κβαντικής θεωρίας. Αντίθετα, στη θεωρία MIW, οι κόσμοι είναι ενσωματωμένοι εξαρχής στη μαθηματική θεωρία. Από μόνο του αυτό δεν είναι κάτι αξιοσημείωτο: ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μία θεωρία βασισμένη σε “κόσμους”. Το δύσκολο είναι να δημιουργήσεις μια τέτοια θεωρία η οποία είναι μαθηματικά ανάλογη στην καθιερωμένη, βασισμένη στην έννοια του κύματος κβαντομηχανική, και ως εκ τούτου “συμφωνεί” με τα υπάρχοντα κβαντικά πειράματα».
Όπως σημειώνει ο ίδιος, όταν δημιούργησε αρχικά τη θεωρία MIW πριν από πέντε χρόνια, δεν προσπαθούσε να «εφεύρει» μια νέα ερμηνεία της κβαντομηχανικής- πολύ λιγότερο μία βασισμένη στην έννοια των παράλληλων κόσμων που αλληλεπιδρούν. «Προσπαθούσα να αναπτύξω μια αποτελεσματική μέθοδο για την επίλυση κβαντικών προβλημάτων σε υπολογιστές, χρησιμοποιώντας “κβαντικές τροχιές”. Ξαφνικά, μου έκανε εντύπωση το πώς μπορούσες να “βγάλεις” τα πάντα από τις ίδιες τις τροχιές, χωρίς να χρειάζεται κυματοσυνάρτηση. Οπότε αυτό ήταν το πρώτο βήμα, δουλεύοντας πάνω στα μαθηματικά που ήταν βασισμένα σε τροχιές, για την αντκατάσταση των μαθηματικών που ήταν βασισμένα στην κυματοσυνάρτηση. Αλλά τότε, σκεπτόμενος τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι πολλές τροχιές, μου ήταν ξεκάθαρο ότι θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως πολλοί κόσμοι».
Και άλλοι φυσικοί, αλλά και φιλόσοφοι, έχουν ενδιαφερθεί για τη θεωρία, όπως ο Χάουαρντ Γουάισμαν του Griffith University, που έκανε πρόσφατα δημοσίευση στο Physical Review.
Κλείνοντας, ο Πουαριέ επισημαίνει ότι η θεωρία δεν σημαίνει αντικατάσταση της νέας κβαντικής θεωρίας («πρόκειται για μια νέα ερμηνεία, η οποία δεν αντικαθιστά απαραίτητα τις παλαιότερες ερμηνείες, αλλά έχει επάξια μια θέση μεταξύ τους»), ενώ διευκρινίζει πως, όσον αφορά στη δυνατότητα επικοινωνίας με άλλα σύμπαντα, δεν είναι ακριβώς ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί: «μόνο πολύ κοντινοί κόσμοι αλληλεπιδρούν, που είναι ανεπαίσθητα διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον. Αν ένα “σήμα” αποστελλόταν από έναν κόσμο σε έναν άλλο, που θα ήταν αρκετά μεγάλο για να αλλάξει σημαντικά την κατάσταση ενός ανθρώπινου εγκεφάλου, τότε οι δύο κόσμοι θα απομακρύνονταν πάρα πολύ για να επικοινωνήσουν περαιτέρω».
Επίσης, το μεγάλο ερώτημα είναι, εάν υπάρχουν πολλαπλοί κόσμοι, πού βρίσκονται; «Τα μαθηματικά δεν απαντούν σε αυτή την ερώτηση. Αλλά πιθανότατα να έχει λογική να σκεφτεί κανείς τον κάθε “άλλο” κόσμο σαν να ανήκει σε έναν ίδιο φυσικό χώρο όπως ο “δικός” μας κόσμος- απαράλλακτος, αλλά όχι απαραίτητα ο ίδιος».
