Τους άξονες της εξωτερικής του πολιτικής παρουσίασε ο Αμερικανός πρόεδρος προσπαθώντας ταυτόχρονα ν’ απαντήσει στους επικριτές του που τον κατηγορούν για αδυναμία και να καθησυχάσει την αμερικανική κοινή γνώμη ότι δεν προτίθεται να προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες
Την πεποίθηση ότι όποιος θεωρεί ότι σήμερα η ισχύς των ΗΠΑ μειώνεται ή ότι δεν ηγείται σε παγκόσμιο επίπεδο, είτε δεν διαβάζει σωστά την ιστορία είτε κάνει μικροπολιτική υποστήριξε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά την ομιλία του στην τελετή αποφοίτησης της στρατιωτικής ακαδημίας West Point, την οποία αξιοποίησε, όπως φαίνεται, για να θέσει τους βασικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής του και ταυτόχρονα ν’ απαντήσει συνολικά στις επικρίσεις που δέχεται πανταχόθεν για τους χειρισμούς του σε σειρά θεμάτων. Αναλυτές σχολίαζαν ότι ουσιαστικά προσπάθησε να ισορροπήσει ανάμεσα σε μια κοινή γνώμη που μετά από τις πολύχρονες και κοστοβόρες σε ανθρώπινες ζωές και χρήματα επιχειρήσεις στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και στους πολιτικούς του αντιπάλους που τον επικρίνουν για δειλία, αναποφασιστικότητα και έκφραση αδυναμίας.
Ο Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε την άποψη ότι παρά το ότι ο κόσμος αλλάζει, φέρνοντας μάλιστα, προφανώς διόλου τυχαία, ως παράδειγμα τη ρωσική επιθετικότητα και την ενίσχυση της κινεζικής ισχύος, οι ΗΠΑ παραμένουν και θα παραμείνουν στην κορυφή της ηγεσίας σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμώντας ότι αν αυτές δεν έχουν το συγκεκριμένο ρόλο, τότε δεν θα τον έχει κανείς σημειώνοντας ότι ηγείται καλύτερα κάποιος με το παράδειγμά του παρά με μονομερείς ενέργειες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ΗΠΑ «θα απομονωθούν από τις διεθνείς εξελίξεις». Ως παράδειγμα, μάλιστα, έφερε το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα όποια χώρα «χρειάζεται βοήθεια στρέφεται προς τις ΗΠΑ» ενώ τόνισε ότι σήμερα πρακτικά η χώρα αντιμετωπίζει ελάχιστες απειλές σε σύγκριση με αυτές που καλούνταν ν’ αντιμετωπίσει την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Ταυτόχρονα, έσπευσε να υπεραμυνθεί της επιλογής που ακολουθεί μέχρι σήμερα ν’ αποφεύγει την άμεση στρατιωτική ανάμιξη των ΗΠΑ σε διάφορα σημεία του κόσμου, υποστηρίζοντας ότι η στρατιωτική δράση δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη επιλογή. Όπως χαρακτηριστικά είπε το ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο, δεν σημαίνει ότι είναι καρφί. Υπογράμμισε ότι είναι λανθασμένη η άποψη που εκφράζεται από αρκετούς, η οποία υποβαθμίζει την αποτελεσματικότητα της συλλογικής δράσης, μαζί με τους συμμάχους, και θεωρεί αδυναμία την δράση δια μέσου των «διεθνών θεσμών, ή το σεβασμό του διεθνούς δικαίου»
Ο Ομπάμα δεν απέκλεισε τη μονομερή ανάληψη στρατιωτικής δράσης από τις ΗΠΑ, τονίζοντας, όμως, ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται ότι θίγονται «θεμελιώδη συμφέροντα της χώρας», όταν «απειλείται άμεσα η ασφάλειά της ή οι πολίτες της». Συμπλήρωσε ότι στη σημερινή φάση όπου τρομοκρατικά δίκτυα δρουν παντού και παρατηρείται «αποκέντρωση» της δραστηριότητάς τους, είναι αφελές και πρακτικά μη ρεαλιστικό να θεωρεί κανείς ότι μπορεί να γίνεται εισβολή κατά κάθε χώρας όπου βρίσκουν, κάποια στιγμή, καταφύγιο οι τρομοκράτες. Αντίθετα, υποστήριξε, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να διευρυνθεί η γκάμα των εργαλείων που η αμερικανική ηγεσία μπορεί να χρησιμοποιήσει, έτσι ώστε να περιλαμβάνουν τη διπλωματία, την ανάπτυξη και την εκπαίδευση (σημειώνοντας ότι καμία στρατιωτική εισβολή δεν θα ξεριζώσει απειλές όπως η ισλαμιστική οργάνωση Μπόκο Χάραμ στην Νιγηρία), τις κυρώσεις, την αξιοποίηση του διεθνούς δικαίου και την επιβολή απομόνωσης. Ως παράδειγμα έφερε την επίτευξη προόδου στο ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Ο Αμερικανός πρόεδρος υπεραμύνθηκε επίσης της απόφασής του να μην επέμβει στρατιωτικά στη Συρία εκτιμώντας ότι δεν θα ήταν αποτελεσματική και πιθανώς θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυνε, ενώ μίλησε για συνέχιση της στήριξης των αντικαθεστωτικών χωρίς όμως να διευκρινίσει αν θα παραταθεί το πρόγραμμα εκπαίδευσης και εξοπλισμού τους που επέβλεπε η CIA μετά τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις για τη δράση των ακραίων ισλαμιστικών αντικαθεστωτικών οργανώσεων. Επίσης, υπεραμύνθηκε της στάσης που οι ΗΠΑ τηρούν απέναντι στις εξελίξεις στην Ουκρανία υποστηρίζοντας ότι «η κινητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης και των διεθνών θεσμών ως αντίβαρο στη ρωσική προπαγάνδα, στα ρωσικά στρατεύματα στα σύνορα και στους ενόπλους παραστρατιωτικούς» οδήγησαν τελικά στη «διεθνή απομόνωση της Ρωσίας».
Τέλος, επανέλαβε ότι η Ουάσινγκτον σκοπεύει να διατηρήσει περί τους 9.800 στρατιώτες στο Αφγανιστάν μετά την απομάκρυνση των υπολοίπων, περίπου 30.000 μέχρι τα τέλη του χρόνου, στο πλαίσιο «συμφωνίας ασφαλείας» που, όπως φαίνεται, ο Λευκός Οίκος θεωρεί βέβαιο ότι θα υπογράψει ο όποιος νέος πρόεδρος εκλεγεί στη χώρα, μετά την άρνηση του, στενού της συμμάχου μέχρι πρόσφατα, του Χαμίντ Καρζάι, να το πράξει. Συμπλήρωσε ότι τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από την επιστροφή των στρατιωτών, εκτός της διεύρυνσης των προγραμμάτων στήριξης για τους βετεράνους, θα αξιοποιηθούν για τη δημιουργία ενός «ταμείου αντιτρομοκρατικής συνεργασίας», περίπου 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να χρηματοδοτούνται δραστηριότητες όπως η εκπαίδευση τοπικών δυνάμεων ανά τον κόσμο, ή η στήριξη συμμαχικών στρατευμάτων σε μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση, όπως πχ των γαλλικών στρατευμάτων στο Μάλι.
ΠΗΓΗ
