Αραβικές νύχτες -1001 ιστορίες

Αραβικές νύχτες -1001 ιστορίες για το πώς οι φαρμακευτικές εταιρείες φροντίζουν τις υλικές ανάγκες των γιατρών.

Αναφορά υπόθεσης: Ιωάννης Α Γιαννακάκης, Ιωάννης Π Α Ιωαννίδης.

Στόχος: Να περιγραφεί το πώς οι φαρμακευτικές εταιρείες φροντίζουν τις υλικές ανάγκες των γιατρών.

Σχέδιο Αναφορά υπόθεσης απομνημονευμάτων: Περιοχή Εγκαταστάσεις που δεν έχουν καμία σχέση με την ιατρική, κάπου στην Αραβική χερσόνησο.

Πληθυσμός ασθενών: Τυχαίο δείγμα γιατρών.

Παρεμβάσεις: Προώθηση από την φαρμακευτική βιομηχανία.

Κύρια μέτρα έκβασης: Τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ήταν ταξίδια, ευχαρίστηση, διασκέδαση και δώρα και τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, ήταν το μερίδιο αγοράς των συγκεκριμένων επιχειρήσεων.

Αποτελέσματα: Τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ήταν ετερογενή, υποκείμενα στην ποικιλομορφία των μέσων που χρησιμοποίησε η φαρμακευτική βιομηχανία για να ανατρέψει, να εκτρέψει και να επηρεάσει την ιατρική πρακτική. Συνολικά, 200 γιατροί ήταν ντυμένοι με λευκά φορέματα, ένας γιατρός στην προληπτική ιατρική ανέφερε τον Ιπποκράτη υπέρ του καπνίσματος, ένας ανώτερος γιατρός έγινε ποιητής, ένας γιατρός που προσπαθεί να καταλάβει την μέθοδο τμήματος ενός χαρτιού αφίσας, αναρωτήθηκε αν θα έπρεπε να κάνει ηλιοθεραπεία στην παραλία αντ’ αυτού και δύο γυναίκες γιατροί, απήχθησαν από Βεδουίνους πολεμιστές. Μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σχετικά με τις πωλήσεις των φαρμάκων της εταιρείας εκκρεμούν, αλλά είναι πιθανό να είναι πολύ ευνοϊκά.

Συμπεράσματα: Φάτε, πιείτε να είστε εύθυμοι και κόβετε φαρμακευτικές συνταγές.

Εισαγωγή: Μια ζεστή νύχτα στα τέλη Μαΐου, ουρανός γεμάτος αστέρια. Επιπλέω ύπτια στην Νεκρά Θάλασσα. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να μετακινήσω τα χέρια ή τα πόδια μου, δεν χρειάζεται να προσπαθήσω για να κολυμπήσω. Απλά χαλαρώνω. Η ανυψωτική δύναμη του νερού είναι το μόνο που χρειάζεται. Είναι σαν να επιπλέω στο διάστημα άνευ βαρύτητας. Αισθάνομαι καλά. Είμαι ικανοποιημένος. Θα μπορούσε αυτή η εμπειρία να σχετίζεται με τον τρόπο που εξασκώ την ιατρική; Μπορεί πραγματικά να επηρεάσει και να τροποποιήσει τον τρόπο που διαγιγνώσκω και θεραπεύω τους ασθενείς στην καθημερινή μου πρακτική; Ακολούθα την ιστορία.

Αναφορά υπόθεσης.

Δεν ήμουν μόνος τις τελευταίες δύο μέρες. Μένω σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο με 200 άλλους γιατρούς από την Ελλάδα. Οταν φτάσαμε βρήκαμε λουλούδια, αβοκάντο, ανανάδες και λευκά παλτά που μας περιμένουν στα δωμάτιά μας. Είμαστε ντυμένοι στα λευκά από τότε –όχι τις ιατρικές ποδιές, όπως μπορεί να σκεφτείτε, αλλά την παραδοσιακή αραβική ενδυμασία από ένα μακρύ φόρεμα με φαρδιά μανίκια και ένα αραβικό μαντήλι για το κεφάλι. Οι γυναίκες φορούν λευκό μεταξωτό φόρεμα με φίνο κέντημα.

Βγαίνω από την θάλασσα για να κάνω ένα ντους. Το αλάτι καίει τις αισθήσεις μου. Ωρα για φαγητό. Υπάρχουν σκηνές στην παραλία. Κάτω από τις σκηνές, τα χαμηλά τραπέζια είναι φορτωμένα με νόστιμα αραβικά πιάτα. Ροές κρασιού. Ξαπλώνουμε σε μαξιλάρια, όπως κάνουν οι Βεδουίνοι και τρώμε. Διακόσιοι άνθρωποι τρώνε, πίνουν, αστειεύονται μεταξύ τους και διασκεδάζουν. Οταν τελειώσει το δείπνο, πολλοί από τους συναδέλφους μου προσπαθούν να καπνίσουν την παραδοσιακή οθωμανική πίπα, με τον καθαρό καπνό της να καίγεται στον πάτο ενός μεγάλου γυάλινου μπουκαλιού. «Αφήστε τις αντικαπνιστικές προσπάθειες! Η ζωή είναι σύντομη, είπε ο Ιπποκράτης. Απολαύστε την» αναφωνεί ένας από τους συναδέλφους μας στην προληπτική ιατρική, ένας παθιασμένος καπνιστής, κουνώντας το επιστόμιο της πίπας στο χέρι του.

Εξωτική μουσική μας περιβάλλει, πρώτα απαλά, στην συνέχεια πιο δυνατά, πιο ισχυρή, διαπεραστική. Αυτό είναι ένα πραγματικό πάρτι στην παραλία. Σχεδόν όλοι χορεύουν, τραγουδούν, πίνουν και είναι χαρούμενοι. Αλλά εδώ έρχεται η μεγαλύτερη στιγμή. Ενα όμορφο μικρό χανουμάκι παρουσιάζεται, ένα κορίτσι στα 18, το τέλειο μισόγυμνο σώμα της στολισμένο με γυαλιστερά κοσμήματα και ημιδιάφανο μετάξι, τα μακριά σκούρα μαλλιά της ανεμίζουν στους ώμους της, καθώς αυτή εκτελεί τον χορό της κοιλιάς, με τον ήχο των τυμπάνων και φλάουτων. Ενας πραγματικός πειρασμός. Ποιος μπορεί να αντισταθεί;

Οχι ο φτωχός μεσήλικας γιατρός που έχει ζήσει όλη του την ζωή, σε μια μικρή Ελληνική πόλη στον βορρά, με περισσότερη βροχή από το Λονδίνο και περισσότερη ομίχλη από το Σαν Φρανσίσκο. Εργάζεται ατελείωτες ώρες -σκληρά και χωρίς απόλαυση. Είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους επαγγελματίες, λένε οι άνθρωποι, κρίνοντας από το μεγαλύτερο μέρος της πελατείας του, έχοντας τις καλύτερες διασυνδέσεις. Δεν έχει κάνει σωστές διακοπές εδώ και χρόνια. Είναι γνωστό ότι είναι τετριμμένος, αφοσιωμένος και επαγγελματίας. Και τώρα, φαίνεται ότι η μοίρα του είναι μπροστά του, το μικρό χανούμ. Πλησιάζει, κουνάει το σώμα της. Στην αρχή δεν μπορεί να κινηθεί, τα μάτια του είναι ορθάνοιχτα…

Είναι ακόμα εκεί, τον περιβάλλει με τα χέρια της, χωρίς να τον αγγίζει. Πιάνεται η αναπνοή του, και σιγά-σιγά προσπαθεί να ακολουθήσει τον χορό της. Το μυαλό του χάθηκε. Είναι τυλιγμένος από την έκσταση του. Είναι μεθυσμένος, χαμογελαστός και χαρούμενος. Επιτέλους πηδάει από τα μαξιλάρια του, αναφωνώντας σε μια έκρηξη των συναισθημάτων και σε μια γλώσσα που το κορίτσι δεν μπορεί να κατανοήσει, αλλά που εμείς κατανοούμε, «Συνέχισε τον χορό ψυχή μου, συνέχισε τον χορό βασίλισσα μου και θα συνταγογραφήσω κάθε φάρμακο που η εταιρεία θέλει, συνέχισε τον χορό γοργόνα μου, όνειρό μου κι εγώ θα γεμίσω όλα τα μπλοκ μου συνταγογράφησης με XXXX, συνέχισε να κουνάς την αλαβάστρινη μικρή κοιλιά σου, συνέχισε τον χορό μικρό περιστέρι μου…»

Είμαστε μάρτυρες της γέννησης ενός ποιητή, ακόμη και αν αυτός ο ποιητής είναι μεθυσμένος -όπως ο μύθος λέει τους μεγάλους αλκοολικούς ποιητές της Ανατολής (και της Δύσης).

Με την ευκαιρία, XXXX είναι ο νέος αντιυπερτασικός παράγοντας που πρόσφατα διατίθενται στην αγορά από τον οικοδεσπότη μας. Επιτρέψτε μου να διευκρινίσω τα πράγματα. Προφανώς, η εταιρεία έχει πληρώσει για όλα τα έξοδά μας. Ναι, μας συνόδευσαν εκπρόσωποι της εταιρείας, οι ίδιοι που μας επισκέπτονται εμένα και τους άλλους στα ιατρεία μας. Στην πραγματικότητα, είναι επτά με δέκα μαξιλάρια μακριά, ένας από αυτούς χτυπά παλαμάκια με τα χέρια του, στο ποιητικό ξέσπασμα του παραπάνω ιατρού.

Δεν έχουμε ακούσει, ωστόσο, ούτε μια λέξη για το XXXX ή οποιοδήποτε άλλο φάρμακο σ’ αυτό το ταξίδι -όχι στο αεροπλάνο, ούτε στο ξενοδοχείο, ούτε στις εκδρομές μας στην έρημο, πουθενά. Καμία λέξη δεν ειπώθηκε για τα φάρμακα, καμία εκπαίδευση δεν προσφέρθηκε, καμία διάλεξη για την ιατρική δεν έγινε, ο στόχος ήταν ακριβώς η διασκέδαση. Οταν ένας από τους εκπροσώπους της εταιρείας με πλησίασε πριν από έναν μήνα, το μήνυμα ήταν σαφές: «Θέλουμε να σας προσφέρουμε ένα πενθήμερο εξωτικό ταξίδι δωρεάν. Δεν θα υπάρξει καμία ουσία σχετική με την ιατρική, μην ανησυχείτε, ακριβώς καθαρή διασκέδαση.»

Αυτή η υπόσχεση τηρήθηκε. Δεν είναι το ίδιο όπως όταν οι εταιρείες πληρώνουν τα έξοδά σας για να παρακολουθήσετε μια επιστημονική συνάντηση.

Το τοπίο ήταν . . . Υπέροχο

Οταν βλέπετε την συγκεκριμένη αφίσα, είναι αρκετά δύσκολο να συγκεντρωθείτε στον τομέα της Μεθόδου, καθώς οι δυνατοί διάλογοι πίσω, σας αποσπούν την προσοχή. «Που πήγες χθες;» «Περάσαμε πολύ ωραία στο καζίνο, η εταιρεία μας τα είχε όλα πληρωμένα. Μετά μας πήγαν για χορό.» «Εμάς μας πήγαν στην εταιρική μάζωξη στο παλιό κάστρο, αρκετά βαρετά, αλλά το δείπνο ήταν καλό.» «Πέρασα την μέρα μου στην σάουνα χθες. Κάναμε και ψώνια. Βρήκα μια φοβερή δερμάτινη τσάντα, αλλά δεν είχα αρκετά χρήματα μαζί μου, οπότε θα την αγοράσω σήμερα. Θέλεις να έρθεις μαζί;» «Δυστυχώς περιμένω έναν φίλο να με πάει στην παραλία. Μίλα με τον εκπρόσωπο, σίγουρα θα μπορεί να στην αγοράσει εκείνος.» Μετά κοιτάς γύρω και συνειδητοποιείς πως το μόνο άλλο άτομο εκεί, είναι κάποιος που αγωνιά να τον πάνε στην παραλία.

Συζήτηση

Είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με το 27ο ή κάτι διεθνές συνέδριο επιρροής της YYYY, όπου YYYY αντιπροσωπεύει κάποια πολύ σημαντική ιατρική υπο-ειδικότητα και όπου αυτό είναι η πιο γνωστή συνάντηση στον τομέα. Οι εταιρείες στέλνουν εκατοντάδες γιατρούς και τις οικογένειές τους (μαζί τους σκύλους τους μερικές φορές) στην συνάντηση για την προώθηση της ιατρικής εκπαίδευσης τους. Αγωνίζεστε για να βρείτε την συνοδό αφίσα του συνεδρίου, αλλά αυτή είναι κρυμμένη πίσω από μια γωνία της 10 μέτρων ύψους παγόδα, που ανεγέρθηκε για να τιμήσει τα νέα φάρμακα που θα φέρουν την «επανάσταση στην θεραπευτική της ειδικότητάς σας,» όπως λέει το σύνθημα στο σήμα σας.

Το είδος των συναντήσεων που προωθούν τα σύνορα της ιατρικής επιστήμης και της εκπαίδευσης και όπου ακόμη και τα καρπούζια στην ρεσεψιόν της εταιρείας φέρουν το όνομα του «ο πιο ισχυρός H1 μπλοκαριστής στην Γη» σφραγισμένο πάνω τους ή όπου μπορείτε ακόμη και να βρείτε ένα φυλλάδιο με την ίδια διατύπωση κάτω από το μαξιλάρι σας όταν πηγαίνετε για ύπνο-για να σας υπενθυμίζουν ότι «σε σύγκριση με τους άλλους, δεν προκαλεί υπνηλία και νωχελικότητα.» Οχι, αυτή ήταν μια μεγαλόψυχη, ανιδιοτελής προσφορά στην σκληρά εργαζόμενη ιατρική κοινότητα. «Ενας απλός τρόπος για να πούμε ευχαριστώ», όπως μου είχε πει ένας εταιρικός εκπρόσωπος. Η εταιρεία και τα συμφέροντά της σιώπησαν, προς ευχαρίστησή μας.

Λοιπόν, για να είμαι ειλικρινής, είδαμε το όνομα της εταιρείας σε μερικά μικρά σημεία. Για παράδειγμα, είχε μισθώσει ένα τρένο και, καθώς επιβιβαζόμαστε, συνειδητοποιήσαμε ότι ολόκληρο το τρένο είχε πάρει το όνομά του από την εταιρεία. Μας είπαν ότι ήταν το ίδιο τρένο που χρησιμοποιήθηκε την εποχή του Λόρενς της Αραβίας, πηγαίνοντας μέχρι την Μέκκα.

Το τοπίο ήταν γαλήνιο και εμπνευσμένο, η έρημος ήταν υπέροχη. Μετά είδαμε σκόνη πάνω από τους λόφους. Δεν ήταν καταιγίδα. Δέκα Βεδουίνοι πολεμιστές σε μαύρα αραβικά άλογα εμφανίστηκαν, με τουφέκια στο χέρι. Μερικοί από εμάς πατήσαμε στην ανοικτή πλευρά των βαγονιών για να τους δούμε καλύτερα και να τραβήξουμε φωτογραφίες. Το τρένο κινούνταν σχετικά αργά και τα άλογα σύντομα καλπάζουν στο πλευρό μας. «Ακριβώς όπως σε ταινία!» μια γιατρός αναφώνησε, αρπαζόμενη μακριά.

Είχε μόλις τελειώσει την κουβέντα της αυτή, όταν ο αρχηγός Βεδουίνος πλησίασε, την άρπαξε από την μέση και παρά τις κραυγές της, την κάθισε μπροστά του. Μία φίλη της αρπάχτηκε από έναν άλλο πολεμιστή, με μια μακριά σκοτεινή γενειάδα. Δεν έχει σημασία τι θα έκανε ο Λόρενς της Αραβίας, παρακολουθούσαμε την απαγωγή να εξελίσσεται με δέος, προσπαθώντας να σκεφτούμε τι θα έκανε ο Ποπάι αν είχε συμβεί αυτό στην Ολιβ. Τότε κάποιοι από εμάς άρχισαν να φωτογραφίζουν τους Βεδουίνους, οι οποίοι αποστασιοποιούνταν. Οι εκπρόσωποι εξήγησαν ότι οι γυναίκες θα είναι μια χαρά και ότι θα τις δούμε πίσω στο ξενοδοχείο, αν δεν εξελιχθεί στο μεταξύ μια πραγματική ιστορία αγάπης.

Συνεισφέροντες.

Οι ιδέες για αυτή την ιστορία ανήκουν στις ανώνυμες ιδιοφυΐες που εργάζονται στα τμήματα προώθησης και διαφήμισης μιας ισχυρής φαρμακευτικής εταιρείας, όπου χωρίς την γελοία εφευρετικότητα τους, αυτό το γελοίο κομμάτι δεν θα είχε γραφτεί ποτέ. Δεν θα αναφέρουμε το όνομα της εταιρείας -είναι παντού έτσι κι αλλιώς, αν και ομολογουμένως το μετρό του Λονδίνου δεν έχει το όνομά του από αυτήν ακόμα. Μόνο η iAG είχε το όφελος της ζωντανής αραβικής εμπειρίας; Εγραψε ένα πρώτο σχέδιο και συνέβαλε στο υλικό. Η ιδέα για την σύνταξη αυτής ως επιστημονικής υπόθεσης – αναμνηστικών περιπτώσεων ανήκει στον JPAI, ο οποίος, εκτός από τον καθορισμό του στυλ, συνόψισε την περίληψη, επέκτεινε το προσχέδιο κι επικαλέστηκε έναν τίτλο.

Author affiliations.
a. Department of Hygiene and Epidemiology, University of Ioannina School of Medicine, Ioannina 45110, Greece,
b. Clinical Trials and Evidence-Based Medicine Unit, University of Ioannina School of Medicine.

Papers
Arabian nights -1001 tales of how pharmaceutical companies cater to the material needs of doctors: case report

/terrapapers

                                                                            play here