«Η επιστήμη είναι ένα κερί μέσα στο σκοτάδι. Λάμπει ένα φως στον κόσμο γύρω μας και μας επιτρέπει να δούμε πέρα από τις προκαταλήψεις και τους φόβους μας, πέρα από την άγνοια και τις
ψευδαισθήσεις μας, πέρα από τη μαγική σκέψη των προγόνων μας που δίκαια πάλεψαν για την επιβίωση τους με το να φοβούνται και να προσπαθούν να δαμάσουν απόκρυφες και υπερφυσικές δυνάμεις. Ζούμε σε μια κοινωνία απολύτως εξαρτώμενη από την επιστήμη και την τεχνολογία, όπου σχεδόν κανένας δεν ξέρει τίποτα για την επιστήμη και την τεχνολογία» Carl Sagan
«Επιστήμη είναι η πίστη στην άγνοια των ειδικών» Richard Feynman
Πριν από πενήντα περίπου χρόνια δεν μπορούσαμε να αποφύγουμε την εμπλοκή σε επιχειρήματα κατά πόσον η επιστήμη και η θρησκεία είναι συμβατές ή ανταγωνιστικές. Σήμερα αυτό είναι νεκρό θέμα. Σαν επιστήμονας υπέθεσα ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι του ιντερνέτ επιτέλους συνειδητοποίησαν ότι η επιστήμη δουλεύει και ότι η θρησκεία βασίζεται σε μύθους, ανακρίβειες, δοξασίες κι ευσεβείς πόθους. Αλλά τώρα τελευταία έκανα μια καταπληκτική συνειδητοποίηση, η θρησκεία επικράτησε. Η επιστήμη έγινε θρησκεία!
Ο όρος «επιστήμη» προέρχεται από το ρήμα επίσταμαι δηλ. γνωρίζω καλά. Δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία για το τι ακριβώς είναι επιστήμη, όπως και για πολλά άλλα επιμέρους θέματα που αφορούν τη λειτουργία και τη φύση της επιστήμης, διότι ακριβώς δεν περιέχει δόγματα. Αυτό ισχύει και για τον ορισμό της επιστήμης. Ένας ορισμός, ο οποίος είναι γενικά αποδεκτός, είναι: «Επιστήμη είναι η ορθολογική και μεθοδική έρευνα της πραγματικότητας και η συστηματική οργάνωση της γνώσης που προκύπτει από την έρευνα αυτή». Όπως βλέπουμε ο ορισμός αυτός «μπάζει από παντού»
Ο όρος «Επιστήμη» με την ευρεία έννοια αρχικά δήλωνε το οργανωμένο σώμα της εξακριβωμένης και τεκμηριωμένης γνώσης. Ο πρώτος αυτός ορισμός διατυπώνεται στο έργο Θεαίτητος του Πλάτωνα όπου ένας από τους συνομιλητές αναφέρει ότι «έστιν ουν επιστήμη δόξα αληθής μετά λόγου», δηλαδή η επιστήμη αποτελεί βεβαιωμένη με λογικά επιχειρήματα γνώση. Πολλές από τις ανθρώπινες προκαταλήψεις γύρω από τον τρόπο που λειτουργεί το σύμπαν έχουν αμφισβητηθεί κατά καιρούς από τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις.
Στη σύγχρονη εποχή, ο όρος είναι πιο περιορισμένος και δηλώνει το σύστημα απόκτησης γνώσης με βάση την επιστημονική μεθοδολογία που βασίζεται στην επιστημονική έρευνα, καθώς και στην οργάνωση και ταξινόμηση της αποκτώμενης με αυτόν τον τρόπο γνώσης. Διακρίνουμε συνεπώς διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς που εντάσσονται συνήθως σε τέσσερις μεγάλες ομάδες, τις θετικές επιστήμες, τις εφαρμοσμένες επιστήμες, τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τις κοινωνικές επιστήμες.
Η επιστημονική διαδικασία είναι η συστηματική έρευνα της νέας γνώσης σε ένα σύστημα. Αυτή η συστηματική έρευνα είναι γενικώς η επιστημονική μέθοδος και το σύστημα γενικώς είναι η φύση. Επιστήμη επίσης είναι η επιστημονική γνώση που έχει συστηματικά αποκτηθεί μέσω της επιστημονικής διαδικασίας. Μερικά από τα ευρήματα της επιστήμης μπορεί να είναι εντελώς αντίθετα προς την ανθρώπινη διαίσθηση. Η ατομική θεωρία για παράδειγμα υποδηλώνει ότι ένας στερεός βράχος που εμφανίζεται ως βαρύς, σκληρός, γκρίζος κλπ. είναι στην πραγματικότητα ένας συνδυασμός από υποατομικά σωμάτια με καμία από αυτές τις ιδιότητες, τα οποία κινούνται ταχύτατα σε μία περιοχή που αποτελείται κυρίως από κενό χώρο.
Η λέξη «επιστήμη» στα αγγλικά χρησιμοποιούνταν κατά τον 17ο αιώνα, αναφερόμενη στην Αριστοτελική έννοια της γνώσης, η οποία ήταν αρκετά ασφαλής ώστε να χρησιμοποιηθεί ως μια συνταγή για το πώς ακριβώς να εκτελεστεί μια συγκεκριμένη εργασία. Όσον αφορά στη μεταβατική χρήση του όρου «φυσική φιλοσοφία» κατά την περίοδο αυτή, ο φιλόσοφος Τζων Λοκ (John Locke) έγραψε το 1690 ότι «η φυσική φιλοσοφία δεν είναι ικανή να καθίσταται επιστήμη» Ωστόσο, μπορεί να οφείλεται στο ότι ο Λοκ δεν χρησιμοποιούσε τη λέξη «επιστήμη» με τη σύγχρονη έννοια, αλλά προτείνοντας ότι η «φυσική φιλοσοφία» δεν μπορούσε να συναχθεί κατά τον ίδιο τρόπο όπως τα μαθηματικά και η λογική.
Η επιστήμη δεν υποθέτει πως γνωρίζει εκ των προτέρων την αλήθεια για τον εμπειρικό κόσμο. Η επιστήμη υποθέτει πως πρέπει να ανακαλύψει την αλήθεια. Πως όμως με ποια κριτήρια διανοητικά ή άλλα θα ξεκινήσει να ανακαλύπτει κάτι που δεν γνωρίζει, από που θα πάρει το έναυσμα, τι ή ποιος είναι η ΑΙΤΙΑ πίσω από την συγκεκριμένη έρευνα; Ποιο είναι το αρχικό ΑΙΤΙΟ; Αυτές είναι Σημαντικές Ερωτήσεις κι ας δούμε που θα μας βγάλουν. [Συστήνω να ανατρέξεις σε σχετικά άρθρα του υποφαινόμενου στο strange ν. 148-151]
Ο Richard Feynman (ο επιστήμονας που συνέβαλε στην επέκταση της Θεωρίας της Κβαντικής ηλεκτροδυναμικής και τιμήθηκε γι’ αυτό με το βραβείο Νομπέλ) περιέγραψε την επιστήμη κατά τον ακόλουθο τρόπο για τους μαθητές του: «Η αρχή της επιστήμης, ο ορισμός, σχεδόν, είναι ο εξής: Η δοκιμασία όλων των γνώσεων είναι πειραματισμός. Το πείραμα είναι ο μόνος κριτής της επιστημονικής αλήθειας». Ο μη συμβατικός τρόπος σκέψης του, από τον οποίο γεννήθηκαν τα περιβόητα διαγράμματά του (που περιέγραφαν χωρίς την ανάγκη εξισώσεων τα φαινόμενα της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής) αντανακλάται πλήρως στην καθημερινή ζωή του.
Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του «Σίγουρα θα αστειεύεστε, κύριε Φάινμαν» είναι αποκαλυπτικό για τους ωκεανούς άγνοιας που αρμενίζει η επιστήμη. Αναφέρεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο Φάινμαν είχε κληθεί να κρίνει τα σχολικά βιβλία Φυσικής και αφού εργάστηκε για αυτό αρκετές εβδομάδες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτά συνήθως γράφονται από άτομα που δεν κατέχουν το θέμα και ως εκ τούτου είναι άθλια, παραθέτει το παρακάτω παράδειγμα για να μας πει τι θα περίμενε από ένα σχολικό βιβλίο.
Το βιβλίο άρχιζε με τέσσερις εικόνες: ένα κουρδιστό παιχνίδι, ένα αυτοκίνητο, ένα παιδί που οδηγούσε ποδήλατο και κάτι άλλο. Από κάτω υπήρχε η ερώτηση: «Τι τα κάνει να κινούνται;» Θυμήθηκα τι θα έλεγε ο πατέρας μου: «Το καθετί κινείται επειδή ο Ήλιος λάμπει». Και μετά θα αρχίζαμε μια απολαυστική συζήτηση. «Όχι, το παιχνίδι κινείται επειδή κουρδίζεται το ελατήριο» θα έλεγα. «Και πώς κουρδίζεται το ελατήριο;» θα ρωτούσε εκείνος. «Εγώ το κουρδίζω». «Και πώς βρίσκεις τη δύναμη για να το κουρδίσεις;». «Τρώγοντας». «Μα η τροφή παράγεται επειδή ο Ήλιος λάμπει. Οπότε όλα αυτά τα πράγματα κινούνται επειδή ο Ήλιος λάμπει!».
Έτσι θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι η κίνηση είναι απλώς μετατροπή της ηλιακής ενέργειας. Να οι απαντήσεις του βιβλίου: Για το παιχνίδι «η ενέργεια το κάνει να κινείται», για το παιδί στο ποδήλατο «η ενέργεια το κάνει να κινείται», για το καθετί «η ενέργεια το κάνει να κινείται». Αλλά αυτό δεν σήμαινε τίποτε. Υποθέστε ότι αντί για την ενέργεια έλεγε η «αντεβρέστη»: «Η αντεβρέστη το κάνει να κινείται». Με τον τρόπο αυτόν το παιδί δεν μαθαίνει τίποτε. Η ενέργεια είναι απλώς μια λέξη!».
«Οι άνθρωποι γεννιούνται αμόρφωτοι, όχι ηλίθιοι.
Γίνονται ηλίθιοι με την εκπαίδευση» Bertrand Russell
Γίνονται ηλίθιοι με την εκπαίδευση» Bertrand Russell
Αλλά ποια είναι η πηγή της γνώσης; Από που προέρχονται οι νόμοι που πρέπει να δοκιμαστούν; Το πείραμα, από μόνο του, βοηθά στην παραγωγή αυτών των νόμων, υπό την έννοια ότι μας δίνει εναύσματα. Αλλά αυτό που χρειάζεται επίσης είναι ΦΑΝΤΑΣΙΑ για να δημιουργηθούν από πειράματα, τα εναύσματα, για τις μεγάλες γενικεύσεις. Το μόνο που λείπει από τους βλάκες είναι η ΦΑΝΤΑΣΙΑ γι’ αυτό είναι εύστοχο το λεχθέν από τον Bertrand Russell «Τι κρίμα οι βλάκες να είναι τόσο σίγουροι και οι έξυπνοι τόσο διστακτικοί»
Ο Feynman έδωσε βαρύτητα κάνοντας διαλέξεις για να ξεχωρίσει την επιστημονική διαδικασία από την επιστήμη. Λέει πως «η επιστημονική διαδικασία παράγει «ειδικούς» χωρίς γνώση, όταν ακολουθείται χωρίς το πνεύμα της επιστήμης που είναι η πρόκληση της εκάστοτε εκδοχής της αλήθειας την οποία υποστηρίζουν οι «ειδικοί» της άγνοιας». Με τη λογική αυτή του Νομπελίστα Φυσικού, κυρίαρχο ρόλο στην επιστήμη παίζει η αμφισβήτηση των απόψεων των «αυθεντιών» και η εμπιστοσύνη στην «κοινή αίσθηση» και τη «νοημοσύνη της φυσικότητας». Πόση αμφισβήτηση των δογματικών επιστημών βλέπεις γύρω σου σήμερα και πόση πρόοδο;
«Η ζωή του Feynman θα μπορούσε εύστοχα να παρομοιαστεί με αλυσιδωτή αντίδραση, μια κρίσιμη μάζα φαιάς ουσίας προκαλεί έκρηξη, σκορπίζοντας προς όλες τις κατευθύνσεις φως και ζεστασιά» έγραψε γι αυτόν τον μεγάλο επιστήμονα και μέντορα του ο Leonard Mlodinow στο βιβλίο του «Το ουράνιο τόξο του Φάινμαν» Μια αναζήτηση του ωραίου, του ΘΑΥΜΑΣΤΟΥ, στην φυσική και στην ζωή. Μέσα από μια σειρά συναρπαστικές ανοιχτές συζητήσεις, ο Mlodinow και ο Feynman εντρύφησαν σε θέματα σχετικά με την φύση, την δημιουργικότητα, την αγάπη, τα μαθηματικά, την ευτυχία, τον Θεό, την τέχνη, τις απολαύσεις, τη φιλοδοξία. Αληθινοί επιστήμονες που τείνουν να εκλείψουν.
«Κάπου, κάτι απίστευτο περιμένει να γίνει γνωστό» Carl Sagan
Κάνοντας κάποιες κρίσεις πάνω σε θεμελιώδεις διαδικασίες της μοντέρνας επιστήμης με παραδείγματα σε μια γκάμα διαφορετικών πεδίων μπορούμε εύκολα να βρούμε που πήγε τελικά η επιστήμη και πως μεταλλάχθηκε σε παγ(ι)ωμένο δόγμα δηλ. σε θρησκεία! Θρησκεία κι Επιστήμη -όπως επισημαίνει ο διαπρεπής παλαιοντολόγος και ιστορικός της επιστήμης Stephen Jay Gould(1941-2002) στο βιβλίο του «Rocks of Ages» – αντιπροσωπεύουν αντικρουόμενες θεωρήσεις συνοδευόμενες με έντονο διάλογο μεταξύ των κοσμικών επιστημόνων και των θρησκευτικών πιστών που αμφισβητούν ή διαψεύδουν την επιστημονική θεωρία, όταν είναι σε αναντιστοιχία με τις θρησκευτικές δοξασίες για την προέλευση και τη φύση του φυσικού κόσμου. Αν η επιστήμη όριζε το φυσικό κόσμο και η θρησκεία τον ηθικό κόσμο, αν κάθε βασίλειο ήταν ξεχωριστό, τότε σύμφωνα με Gould, δεν θα υπήρχε σύγκρουση.
Επισημαίνει ότι αντί να είμαστε αναγκασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα σε επιστήμη και θρησκεία, είναι καλύτερο να επιλέξουμε τη μέση οδό. Στο επίκεντρο της οξυδερκέστατης επιχειρηματολογίας που αναπτύσσει ο Gould, υπάρχει μια σύγχρονη αρχή, την οποία ονομάζει ΝΟΜΑ (δηλαδή αρχή των μη αλληλεπικαλυπτόμενων πεδίων). Μία εξαιρετικά απλή και εντελώς συμβατική λύση, η οποία επιτρέπει στην επιστήμη και τη θρησκεία να συνυπάρχουν ειρηνικά, σε μία σχέση όπου η μία σέβεται και δεν παρεμβαίνει στο πεδίο της άλλης. Η επιστήμη προσδιορίζει τον φυσικό κόσμο και η θρησκεία τον ηθικό.
Το 1998 η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών εξέδωσε μια ανακοίνωση στην οποία βεβαίωνε ότι «η επιστήμη δεν μπορεί να πει τίποτε για το υπερφυσικό. Το αν ο Θεός υπάρχει ή όχι είναι ένα ζήτημα στο οποίο η επιστήμη είναι ουδέτερη». Ωστόσο σύμφωνα με μια έρευνα της ίδιας χρονιάς το 93% των μελών της Ακαδημίας δεν πίστευε σε κάποιον Θεό. Από τη στιγμή που περίπου το ίδιο ποσοστό των αμερικανών πολιτών δηλώνει ότι πιστεύει σε κάποιον Θεό, διερωτάται κανείς τι κάνει την ελίτ των αμερικανών επιστημόνων να διαφέρει τόσο πολύ από τον γενικό πληθυσμό, πέρα από την επιστήμη της;
Σκέψου έναν πιστό επιστήμονα μουσουλμάνο ή έναν ευαγγελιστή να ερευνά την γενετική ή την βιολογική εξέλιξη … μπορούμε εύκολα διαβάζοντας το Κοράνι ή την Βίβλο αντίστοιχα να ξέρουμε εκ των προτέρων τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Οι επιστήμονες κληρονομούν τις προκαταλήψεις, δοξασίες, μιμίδια, των κοινωνιών στις οποίες ζουν κι εργάζονται, κυριολεκτικά κολυμπούν μέσα σε αυτές. Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος σύγκρουσης επιστήμης και θρησκείας, αφού οι επιστήμονες είναι θρησκευόμενοι και εύκολα βάζουν «κάτω από το τραπέζι» κάθε επιστημονική εξέλιξη κι ανακάλυψη που δεν ταιριάζει στις θρησκευτικές προκαταλήψεις τους. Άλλωστε όπως αναφέρει ο Steven Weinberg «Η επιστήμη δεν καθιστά αδύνατο το να πιστεύεις στο Θεό, απλώς καθιστά δυνατό να μην πιστεύεις στο Θεό»
Παρόλο που η θρησκεία χρησιμοποιεί όρους της επιστήμης, η επιστήμη -που είναι και το ποιο σοβαρό- υιοθέτησε τις μεθόδους της θρησκείας (άλλωστε οι επιστήμονες κάθε Κυριακή εκκλησιάζονται) κι αυτός είναι ο βασικός λόγος συρρίκνωσης της επιστήμης και της μετατροπής της σε θρησκεία, ως επιστημονισμός. Αυτό είναι το χειρότερο και από τους δύο κόσμους. Είναι επιτακτικό να εξετάσουμε και να εξερευνήσουμε σε βάθος πως οι δύο προσεγγίσεις στην διαφώτιση είναι τόσο λάθος αν θέλουμε να συνεχίσουμε να διαθέτουμε επιστήμη και να μην ξεπέσουμε στα Μεσαιωνικά ιεροεξεταστικά δόγματα.
Εξετάζοντας την επιστήμη και την θρησκεία (που στην αρχή της ήταν ζωτική για την εξέλιξη της ανθρωπότητας) αυτό το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι αποδέχονται σήμερα ως βασική επιστημονική γνώση με δυσκολία διαφέρει -αν κι όπου- από αυτό που η οργανωμένη θρησκεία κατέληξε μερικούς αιώνες πριν. Το μοιραίο μέρος του τελευταίου ήταν δόγμα που δεν υποστηριζόταν από αναπαραγόμενο πείραμα. Η πιο βλαπτική πλευρά της επιστήμης σήμερα και οι πιο πολύ διαδεδομένες θεωρίες της έρχονται σε αντίθεση από την παρατήρηση και το πείραμα κι αυτό γίνεται «κοινώς αποδεκτό» ως επιστήμη.
«Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη στα Ευαγγέλια
που να επαινεί την ευφυΐα ή την χαρά» Bertrand Russell
που να επαινεί την ευφυΐα ή την χαρά» Bertrand Russell
Μερικά παραδείγματα ψευδών χώρων
Βέβαια η επιστήμη υποστηρίζει ότι βασίζεται σε γεγονότα και ότι οι ισχυριζόμενες θεωρίες πρέπει να ανέρχονται και να γκρεμίζονται ανάλογα με τις αποδείξεις που αναδεικνύονται, αλλά οι αλλαγές τείνουν να είναι υπερβολικά προκατειλημμένες, παραλλαγές βασισμένες στις ίδιες μη επιδεχόμενες ερωτήσεις, εξάγοντας ασαφή συμπεράσματα. Ας εξετάσουμε για μια στιγμή την τωρινή σφαιρική επιστήμη της κοσμολογίας π.χ. την φυσική του σύμπαντος. Η θεωρία του big bang υποστηρίζει ότι ολόκληρο το σύμπαν δημιούργησε τον εαυτό του στιγμιαία από το τίποτε.
Τώρα πλέον υπάρχουν πολλές παρατηρήσεις που το ανασκευάζουν, αλλά υποθέτοντας για μια στιγμή ότι ήταν αληθινό, θα διέφερε καθόλου ουσιαστικά από την θρησκευτική πεποίθηση ότι κάποιος Θεός δημιούργησε το σύμπαν κάποια στιγμή στο παρελθόν; Το γεγονός της εξαπλώσεως του γρηγορότερα από το φώς εξηγεί κάτι περισσότερο από το να το αποκαλέσει κανείς θαύμα;
Στην πραγματικότητα οι επιστήμονες φαίνεται να έχουν δανειστεί από την θρησκεία την άμωμο σύλληψη. Το Βατικανό υποστήριξε ένθερμα την πολύ βολική θεωρία μιας και αισθάνθηκε την θέση ενός Δημιουργού Θεού. Όταν δε ο Stephen Hawking λύνει το αίνιγμα του πως οι νόμοι της φυσικής με τους οποίους σχηματίσθηκε υπήρχαν πριν σχηματιστεί, λέει ότι υπήρχαν σε ένα φανταστικό χρόνο. Δεν αντιλαμβάνομαι πως αυτό διαφέρει από τα θρησκευτικά δόγματα και πλέον τι άλλο κάνει η εκκλησία και ποια η διαφορά της επιστήμης;
Δημιουργισμός και Επιστημονική Εκπαίδευση
Μια από τις σταυροφορίες της ακαδημαϊκής επιστήμης είναι εναντίον του θρησκευτικού δημιουργισμού. Περιοδικά εμφανίζεται μια μεσσιανική ανάγκη δήθεν να σώσουν το γενικό κοινό από την αμαθή πίστη ότι οι άνθρωποι δημιουργήθηκαν με την τωρινή τους μορφή σχετικά πρόσφατα ας πούμε πριν 8.000 χρόνια. Θα έπρεπε να κοκκινίζουν από ντροπή. Η κοσμολογία τους του big bang εκτός από την αποφυγή των χρονικών κλιμάκων είναι η πιο χυδαία μορφή του δημιουργισμού. Ο ισχυρισμός ότι όχι μόνον οι άνθρωποι αλλά ολόκληρο το σύμπαν δημιουργήθηκαν στιγμιαία από το τίποτα.
Πολλοί επιστήμονες εξοργίστηκαν όταν το συμβούλιο εκπαίδευσης του Κάνσας απαγόρεψε την θεωρία του Bing Bang, αλλά αγνοούν το σημείο ότι αυτό επήλθε από τις προσπάθειες τους να απαγορέψουν τον θρησκευτικό δημιουργισμό. Όπως στους περισσότερους θρησκευτικούς πολέμους προσπάθησαν να απαλείψουν τις αιρετικές αντιλήψεις. Όσο για την Δαρβινική εξέλιξη, δεν είδαν ότι δεν είναι μια βάσιμη θεωρία έως ότου κοντράρισε τις αντίθετες απόψεις, τότε έγινε αβάσιμη.
Η ουσία της πραγματικής εκπαιδεύσεως κομματιάστηκε και από τους τρεις συμμετέχοντες σε ένα λυπηρό θέαμα. Η Ακαδημαϊκή επιστήμη αποτυγχάνει να εξοντώσει τον θρησκευτικό δημιουργισμό, ο θρησκευτικός δημιουργισμός προσπαθεί να απαγορεύσει την εξελικτική θεωρία και ο δημιουργισμός του big bang και το συμβούλιο εκπαιδεύσεως προσπαθεί να απαγορεύσει την συζήτηση για το όλο θέμα!! Θεία Ιλαροτραγωδία. Μόνον όταν οι πειραματικές αποδείξεις και τα επιχειρήματα από όλες τις πλευρές συζητηθούν μπορούν οι φοιτητές να δημιουργήσουν μερικές δικές τους ιδέες. Προφανώς κάτι τελείως διαφορετικό κι έξω από τον δογματικό τρόπο σκέψης, αφού χωρίς ΦΑΝΤΑΣΙΑ εξέλιξη κι επιστήμη δεν υφίσταται.
Περισσότερα Ιερά Οξύμωρα
Ο κορυφαίος επιστήμονας Halton Arp στο Max-Planck-Institut für Astrophysik (1927 – 2013) ήταν Αμερικανός αστρονόμος. Έγινε γνωστός σε όλο τον επιστημονικό κόσμο το 1966 για τον άτλαντα των περίεργων γαλαξιών, αλλά και για την άρνηση του να δεχθεί τη θεωρία του Big Bang. O Arp διαπίστωσε ότι οι αστρονόμοι της εποχής του γνώριζαν λίγα πράγματα για τους γαλαξίες και για το πως αυτοί φαίνονται να αλλάζουν, κάτι που φυσικά τον ενέπνευσε να δημιουργήσει τον άτλαντα.
Ο αρχικός σκοπός αυτού του καταλόγου ήταν να παρουσιάσει φωτογραφίες από κοντινούς γαλαξίες που είχαν κάτι το περίεργο. Ο Arp αντιλήφθηκε ότι ο λόγος που οι γαλαξίες σχηματίζονταν σε σπειροειδείς ή ελλειπτικούς δεν ήταν πολύ κατανοητός. Θεώρησε τους παράξενους γαλαξίες ως μικρά «πειράματα», τα οποία οι αστρονόμοι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να καταλάβουν τις φυσικές διεργασίες που παραμορφώνουν τους σπειροειδείς ή ελλειπτικούς γαλαξίες. Με αυτό τον άτλαντα, οι αστρονόμοι είχαν ένα δείγμα παράξενων γαλαξιών που μπορούσαν να μελετήσουν σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Ο άτλαντας δεν παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη εικόνα κάθε παράξενου γαλαξία στον ουρανό, αλλά αντίθετα παρέχει παραδείγματα από διαφορετικά φαινόμενα όπως παρατηρούνται σε κοντινούς γαλαξίες.
Ο Halton Arp λοιπόν μας προσφέρει ένα άλλο παράδειγμα μιας βασικής προϋπόθεσης που είναιαυτοαντιφατική, η «σκοτεινή ύλη». Επειδή η εξωγαλαξιακή αστρονομία ερμηνεύει όλες τις αποκλίσεις προς το κόκκινο (redshift) σαν ταχύτητες, χρειάζεται να εφεύρει τεράστιες ποσότητες αόρατης μάζας για να εξηγήσει όλες τις υποτιθέμενες κινήσεις που παρατηρούνται. Δεν τους πειράζει ότι μερικοί επιστήμονες έχουν δείξει ότι η υποτιθέμενη μαύρη ύλη δεν μετρά για τις περιστροφές των ουρανίων σωμάτων.
Δεν τους ενοχλεί ότι οι εναπομένοντες κόκκινες αποκλίσεις έχουν επιχειρήματα εναντίον τους ότι δεν είναι ταχύτητες και δεν τους πειράζει ότι η υποτιθέμενη μαύρη ύλη δεν έχει ποτέ ανιχνευθεί.Παρόλα αυτά τεράστια ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούνται αδρά με την υπόθεση ότι το 90% του σύμπαντος δεν είναι παρατηρήσιμο. Αυτό παραβιάζει ένα βασικό ορισμό της επιστήμης, ουσιαστικά αυτόν που εξετάζει την σχέση των αληθινών παρατηρήσεων μεταξύ τους. Είναι σαν αυτούς που επιδιώκουν να περιγράψουν το απερίγραπτο. Οι περισσότεροι πολίτες σταμάτησαν να βλέπουν αγγέλους εδώ και κάποιους αιώνες, οι επιστήμονες όχι.
Θεωρείστε το πιο βασικό δίδαγμα δογματισμού που υποβόσκει την μοντέρνα επιστήμη σήμερα: την βαρύτητα. Ας κάνουμε μερικές απλές ερωτήσεις για την βαρυτική δύναμη. Υποτίθεται ότι είναι μια δύναμη που έλκει το ένα σώμα με το άλλο, αλλά πως ο ήλιος τραβάει την γη και αντίστροφα; Υπάρχουν αόρατες ελαστικές ταινίες που τραβιούνται μεταξύ τους; Μήπως η ανταλλαγή ηλεκτρομαγνητικών σωματιδίων προκαλεί μια δύναμη που τα τραβάει μαζί αντί να τους δίνει μια ώθηση χώρια, όπως τυχόν κάποιος θα περίμενε; Προφανώς η βαρύτητα δρα πολύ γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός, αλλιώς η γη θα περιστρεφόταν σε ένα σημείο που απέχει από τον ήλιο 8 λεπτά.
Αλλά στο απλοποιημένο πάνθεον των επιστημόνων αγίων που απουσιάζει η λογική, ο Αϊ-Αϊνστάιν είπε ότι η πληροφορία δεν μπορεί να τρέξει γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός. Έτσι κατέληξε σε μάζες που «καμπυλώνουν τον χώρο». Τα σώματα τρέχουν πάνω σε αόρατες προκαθορισμένες τροχιές στο διάστημα. Αλλά πως μπορείς να καμπυλώσεις το τίποτα; Πάνω από 100 χρόνια πριν, ένας επιστήμονας ο Le Sage έδειξε ότι μια παγκόσμια θάλασσα σωματιδίων κινούμενα με ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός (η κυματοσωματίδια) ότι σπρώχνοντας όλα τα σώματα, θα παρήγαγαν βασικά τις ίδιες εξισώσεις όπως η έλξη της Νευτώνειας βαρύτητας. Πάει πλέον η πολυπλοκότητα των πολυδιάστατων χρονοχώρων που καθιστά την γενική σχετικότητα αντιληπτή από ελάχιστους.
Ανέφερε κανείς δοκιμές παρατηρήσεως; Το τελευταίο τρίτο του αιώνα, φάνηκε ότι τα εξωγαλαξιακά αντικείμενα δεν τρέχουν υποχρεωτικά μακριά το ένα από το άλλο σε ένα διαστελλόμενο σύμπαν. Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι νέοι γαλαξίες διαρκώς δημιουργούνται. Εάν δημιουργούνται από χαμηλής μάζας σωματίδια και εξελίσσονται σε γαλαξίες κανονικής μάζας, τότε τα πρώιμα redshifts δεν είναι ενδεικτικά της υψηλής ύφεσης ταχύτητας αλλά αντίθετα δείχνουν ότι μάζα που αποτελείται από χαμηλής μάζας νεαρά σωματίδια εκπέμπουν ασθενή μετατοπισμένα προς το ερυθρό φωτόνια.
Το 1977 ο Ινδός αστροφυσικός Jayant Narlikar έδειξε ότι υπήρχε πάνω από μια γενική λύση στις εξισώσεις πεδίου της γενικής σχετικότητας. Οι αποδόσεις των εγγενών μετατοπίσεων προς το ερυθρό βρίσκονται άμεσα σε συνάρτηση με την ηλικία του αντικειμένου, σε συμφωνία με εμπειρικές παρατηρήσεις. Μαθηματικά είναι ένας μετασχηματισμός της συνηθισμένης ειδικής λύσεως που περιγράφει ένα μικρό δείγμα χώρου και χρόνου. Αλλά φυσικά στους κοσμολογικούς χώρους, δεν διαστέλλεται, διαρκώς δημιουργεί και επ’ άπειρον εντελώς αντίθετα από το τωρινό παράδειγμα του big bang.
Η λύση είναι πολύ απλή και δεν απαιτεί γεωμετρία χώρου τύπου Riemann. Αυτοί οι πολύπλοκοι όροι δεν χρειάζεται να ταιριάζουν με τις παρατηρήσεις. Η γενική θεωρία της σχετικότητας καταλήγει μια τοπική θεωρία. Η απλούστερη υποκείμενη θεωρία οδηγείται από την επικοινωνία όλων των μερών του σύμπαντος με όλα τα άλλα μέρη (σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ernst Mach, ενός άλλου φυσικού και φιλοσόφου του 19ου αιώνα). Δεν υπάρχουν «μοναδικότητες» όπου η φυσική «καταρρέει» ως πληγές στην παρούσα θεωρία. Η βασική ιδιότητα της ύλης είναι η ηλικία της (πόσο από το σύμπαν έχει επικοινωνήσει μαζί της). Αυτό καθορίζει τον ρυθμό που τρέχει το ρολόι (ένας άλλος τρόπος να ορίσουμε τι είναι η μετατόπιση στο ερυθρό). Το διάστημα είναι προφανώς γεμάτο από κυματοσωματίδια ο αιθέρας κατά τους αρχαίους Ελληνες ή η ΟΡΓΟΝΗ κατά τον Ράιχ, αλλά δεν είναι λογικό να τους δώσουμε συναφείς γεωμετρικές ιδιότητες.
Η βεβαιότητα στην Επιστήμη
Οι εναλλακτικές ερμηνείες που έχω σχεδιάσει παραπάνω μπορεί να φαίνεται υπερβολικές σε όποιον ξέρει την αποδεκτή δογματική φυσική. Επιπροσθέτως, διότι η κύρια κριτική μου στην σημερινή επιστήμη είναι ότι είναι υπερβολικά απολυταρχική και σαδιστικά βεβαία. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι αυτοί οι νέοι τρόποι κατανοήσεως των παρατηρήσεων είναι με κάποια βεβαιότητα σωστοί. Ο σημαντικός λόγος που τα παρουσιάζω αυτά αποδεικνύει ότι υπάρχουν κι άλλοι πιθανοί τρόποι, απλά και αυστηρά συνδέοντας τις πληροφορίες που είναι πολύ διαφορετικές από την παρούσα υποχρεωτική θεωρία.
Το σύνηθες κατεστημένο δικαιολογείται ότι «δεν υπάρχει κανένας πιθανός τρόπος να εξηγηθούν οι παρατηρήσεις» κι απλώς δεν μπορούν να στηρίξουν μια θεωρία η οποία έχει κονιορτοποιηθεί από τις εμπειρικές αποδείξεις. Το μόνο πράγμα που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι η παλιά θεωρία δεν αποδεικνύεται. Νέες υποθέσεις που δουλεύουν όπως αυτές που έδειξα παραπάνω μπορούν να δοκιμαστούν να τροποποιηθούν και ίσως τελικά να απορριφτούν πλήρως.
Η θεωρία είναι μόνον μια προσπάθεια να απλοποιήσει την σύνδεση μεταξύ -προς το παρόν- γνωστών γεγονότων. Η κύρια ευθύνη της επιστήμης είναι να θυμόμαστε ότι δεν υπάρχει ποτέ βεβαιότητα και η πιο σημαντική υποχρέωση είναι να συνεχίσουμε να δοκιμάζουμε πειραματικά τα διάφορα συμπεράσματα, διαφορετικά διολισθάνουμε σε «ευσεβείς πόθους» Οι Ευσεβείς Πόθοι είναι η ερμηνεία γεγονότων, αναφορών, δεδομένων, αντιλήψεων κλπ. σύμφωνα με το τι κάποιος θα ήθελε να είναι, παρά με το τι πραγματικά είναι. Αν αυτό γίνεται σκόπιμα και χωρίς σεβασμό για την μη βεβαιότητα, ονομάζεται παρερμηνεία, παραχάραξη, συγκάλυψη, ανειλικρίνεια ή απλά διαστροφή της λογικής και του παρατηρούμενου, κάτι που περιγράφει έντονα την σύγχρονη επιστήμη. Μάλιστα οι «ευσεβείς πόθοι» είναι κατά κανόνα το πεδίο δράσης των θρησκειών.
Σκόπιμη Κατάπνιξη των Αποδείξεων
Η πιο επιβλαβής πλευρά του εκφυλισμού της επιστήμης είναι η εσκεμμένη φανατική προσπάθεια να αποκρύψει τις αποδείξεις που αντιτίθεται στο παράδειγμα παρόντος χρόνου. Οι περισσότεροι επιστήμονες δρουν με θρησκευτικά τελετουργική υπακοή στην ρήση ότι «κανείς δεν μπορεί να αποδείξει μια θεωρία, παρά μόνον να την διαψεύσει» κι έτσι έχουν γίνει εξπέρ στην διάψευση. Είναι όμως της μόδας να δρουν με αυτόν τον απαράδεκτο για επιστήμονες τρόπο, κρίνοντας ότι «εάν μια παρατήρηση διαφωνεί με αυτό που ήδη ξέρουμε ότι είναι σωστό, πρέπει να είναι λάθος». Με αυτήν την παρανοϊκή συλλογιστική κυριολεκτικά δολοφόνησαν όλους τους αληθινά μεγάλους επιστήμονες που τόσο συχνά αναφέρουμε από αυτό το βήμα, από τον Νίκολα Τέσλα μέχρι τον Βίλχελμ Ράιχ.
Οι επιστήμονες ερευνητές έχουν καταντήσει δημοσιοσχεσίτες! Ψάχνουν να βρουν στα πάμπολλα πέϊπερς, που υπάρχουν είτε λάθη και να πάρουν την δόξα του «διορθωτή» είτε για να βολιδοσκοπήσουν προς τα που να κινηθούν για να μπορέσουν να βρουν θέμα για να παράξουν κάποιο πέϊπερ το οποίο να δημοσιεύσουν. Όλα αυτά με την πίεση του χρόνου, εάν δεν κάνουν κάποια δημοσίευση δεν θα μπορέσουν αν ανέλθουν στην επόμενη βαθμίδα ή δεν θα πάρουν το διδακτορικό ή δεν θα κρατήσουν την θέση τους όπως γίνεται στο εξωτερικό.
Αποτελέσματα των πρακτικών αυτών είναι η μη εμφάνιση «πρωτότυπων» μελετών αλλά αναμοχλεύσεις των ίδιων θεμάτων, απλά εφαρμογή ενός διαφορετικού τρόπου προσέγγισης του ιδίου προβλήματος και στην πλειονότητα «ρυθμισμένα» αποτελέσματα! Δηλαδή λύσεις που λειτουργούν ή «περίπου» λειτουργούν με τα συγκεκριμένα νούμερα-συνθήκες, με καμιά δυνατότητα εφαρμογής σε άλλες συνθήκες. Άχρηστα για την πρόοδο αλλά χρήσιμα στον ερευνητή που κερδίζει το ότι δημοσιεύει! Θύματα είναι και όλοι οι έντιμοι ερευνητές που για να προχωρήσουν την έρευνα είναι αναγκασμένοι να διαβάζουν πάμπολλα τέτοια πέϊπερς ψάχνοντας λύσεις στα προβλήματα που έχουν και δυσκολεύονται να προχωρήσουν μιας και χάνουν χρόνο προσπαθώντας να εφαρμόσουν τα ανεφάρμοστα!
Ο Καθηγητής της επιδημιολογίας Ιων. Ιωαννίδης, παρουσίασε μία μελέτη σύμφωνα με την οποία η πλειονότητα των ιατρικών «επιστημονικών μελετών» – πέϊπερς είναι εσφαλμένα! Ένα τυχαία επιλεγμένο πέϊπερ έχει κάτω του 50% πιθανότητα να είναι σωστό!!! Επίσης τονίζει ότι η διαδικασία επανάληψης είναι πιο σημαντική από την ίδια την ανακάλυψη. Το απίθανο είναι η αντίδραση στην μελέτη του Καθ. Ιωαννίδη ενός μεγάλου συντάκτη ενός μεγάλου περιοδικού που δήλωσε: «Όταν τα διαβάζω, δεν τα διαβάζω ψάχνοντας για αποδείξεις όπως ένα βιβλίο αλλά για να πάρω ιδέες. Εάν κάτι δεν είναι σωστό αλλά έχει τον πυρήνα μιας νέας ιδέας τότε αξίζει να το διαβάσω».
Δεν χωρά αμφιβολία ότι το γεγονός είναι γνωστό στους επιστήμονες. Ένα άλλο αξιοσημείωτο είναι η μελέτη που έκαναν μερικοί μαθητές του ινστιτούτου τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, έφτιαξαν ένα πρόγραμμα που τυχαία «παράγει» μελέτες πάνω σε θέματα υπολογιστικής επιστήμης. Ένας υπολογιστής με ένα έξυπνο πρόγραμμα παράγει νέες μελέτες και το αποτέλεσμα είναι μία από αυτές να γίνει δεκτή σε συνέδριο! Το μόνο πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι ερευνητές από το Μ.Ι.Τ. ήταν ότι δεν είχαν τα λεφτά για να πάνε στο συνέδριο.
Η λέξη Πεϊπερολογία δεν είναι κατασκεύασμα της στιγμής. Η Paperology (Πέϊπερολογία) είναι χρόνια σε χρήση στο εξωτερικό και αναφέρεται στην κατάσταση που επικρατεί με τα ατελείωτα πέϊπερς που ο κάθε ερευνητής έχει πλέον στο ενεργητικό του. Όπως και το «μπουρδολόγημα» δεν είναι της στιγμής. Στις απαιτήσεις για εργασίες των φοιτητών με μήκος 10 σελίδων είναι κοινή η απάντηση «έχω γράψει περίπου 5-6 και θα μπουρδολογήσω μέχρι να γεμίσω και τις 10». Δεν είναι καθόλου άγνωστο στους έλληνες ερευνητές το «μαγειρεμένα αποτελέσματα» και το «δεν βγαίνουν αυτά που γράφει». Οι νέοι πτυχιούχοι ή διδάκτορες, που αυτοί σύμφωνα με την στατιστική θα φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους στην ηλικία των 25-26, έχουν επίγνωση και του ρόλου του χρήματος στην έρευνα στα ιδιωτικά κέντρα με τις προθεσμίες και τους συντελεστές παραγωγικότητας και της φρενίτιδας των δημοσιεύσεων στα κρατικά ιδρύματα-πανεπιστήμια για να συνεχίσουν οι επιχορηγήσεις.
Η παράδοση των peer review άρθρων που δημοσιεύονται σε επαγγελματικά επιστημονικά περιοδικά έχει εκφυλιστεί σε σχεδόν απόλυτη λογοκρισία. Αρχικά ένας κριτικός μπορούσε να βοηθήσει έναν συγγραφέα να βελτιώσει το άρθρο του, καταδεικνύοντας τα λάθη του στους υπολογισμούς, τις αναφορές, την καθαρότητα κλπ, αλλά οι επιστήμονες με την διάπυρη προσκόλληση τους στις δογματικές θεωρίες τους, έχουν χρησιμοποιήσει την επιλογή τους σαν διαιτητές κι αρνούνται την δημοσίευση οποιουδήποτε συμπεράσματος δεν ταιριάζει στην προσωπική τους δέσμευση, ειδικά μάλιστα αν την ακυρώνει. Η ένταση των συναισθημάτων που εμπλέκονται μπορεί να κριθεί από τη συχνή προσφυγή στις προσωπικές αλληλοκατηγορίες στις εκθέσεις προς τον εκδότη.
Η μόνη συγκρίσιμη αντίδραση που έχω υπ’ όψιν είναι οι παθιασμένες όσο και κτηνώδεις αντιπαραθέσεις των διάφορων θρησκευτικών πολέμων. Ο επιστημονικός τύπος, αναφέρει «νέα» μόνον από τα καθιερωμένα ακαδημαϊκά κέντρα που έχουν ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και πρεστίζ που δοξολογεί το status quo. Το αποτέλεσμα είναι ότι η πραγματική ερευνητική επιστήμη είναι πλέον μια «υπόγεια δραστηριότητα» και προσωπικά θεωρώ ότι η αληθινή επιστήμη πάντοτε ήταν μια «υπόγεια δραστηριότητα».
Ανεξάρτητοι κι αυτό-χρηματοδοτούμενοι ερευνητές εκδίδουν ιδιωτικά μικρής κυκλοφορίας περιοδικά για να δημοσιεύουν τις έρευνες τους που ο εξπέρ της διάψευσης επιστημονισμός …τα διαψεύδει! Είναι δύσκολο να πεις εάν η «μεγάλη επιστήμη», όπως η μεσαιωνική εκκλησία σταδιακά θα διαβρώσει την επιρροή σε πολλές γενεές, είτε θα υπάρξει μια ξαφνική επανάσταση με σκάνδαλα και διαφθορά να αναφέρεται από τους δημοσιογράφους που σήμερα λιβανίζουν τον επιστημονισμό. Οψόμεθα!
Η ανθρωπότητα Αποτυγχάνει να Αντεπιτεθεί
Η εγωπαθής αλαζονεία είναι κύριο κι αδιαμφισβήτητο χαρακτηριστικό ενός θεσμού που έχει περάσει προ πολλού στην σφαίρα του δόγματος. Οι φυσικές επιστήμες αναδίδουν αυτή την αλαζονική ποιότητα ειδικά προς τις κοινωνικές επιστήμες ή τις ανθρωπιστικές επιστήμες που δηκτικώς αναφέρονται σαν οι «μαλακές» επιστήμες. Λίγα χρόνια πριν ξεκίνησε το γνωστό σήμερα ως «Sokal Hoax» (Sokal, 1996 Sokal & Bricmont, 1998).
Ένα άρθρο που ήταν γραμμένο επίτηδες να είναι ανοησία και γράφτηκε με ψευδοεπιστημονική ορολογία, έγινε δεκτό σε ένα περιοδικό ανθρωπιστικής επιστήμης. Αφότου η απάτη ξεσκεπάστηκε, ισχυρίστηκαν ότι σηματοδοτεί την απόδειξη του μη αυστηρού χαρακτήρα των κοινωνικών επιστημών!!
Είναι αναντίρρητο ότι υπάρχει μια διαβρωτική χρήση σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα πολύπλοκων εξειδικευμένων όρων, οι οποίοι όταν εξεταστούν δεν έχουν καμία σημασία. Πρέπει να προκαλούνται όποτε είναι δυνατόν. Για παράδειγμα ο Serge Lang, ένας μαθηματικός και μέλος, έχει στο παρελθόν προσβάλει την υπερβολική διαφήμιση από τα μέλη κοινωνικών επιστημόνων της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, αλλά αντίθετα οι μη φυσικές επιστήμες δεν θα πρέπει ν’ αφήσουν την ευκαιρία να επικρίνουν μια πολύ μεγαλύτερη παραβίαση της αυστηρότητας στις «σκληρές επιστήμες»
Εν κατακλείδι, το να έχουμε εκλάβει όλο το σύμπαν λάθος ενόψει σαφών αποδεικτικών στοιχείων για πάνω από 100 χρόνια, αξίζει μνημειώδη αμηχανία και θα πρέπει να επιφέρει μια μικρή ποσότητα ταπεινότητας. Το σημαντικό σημείο είναι ότι οι κυρίαρχοι (τουλάχιστον αυτοί που εκτιμώνται στις σκληρές επιστήμες) το εξέλαβαν σαφώς κι αναντιρρήτως εντελώς λάθος. Σκεφτείτε αυτή τη στιγμή π.χ. το αποκορύφωμα της σύγχρονης φυσικής: η θεωρία των χορδών.
Από ένα άρθρο στους Los Angeles Times, της 16ης Νοεμβρίου του 1999, μπορούμε να διαλέξουμε μερικά εκθαμβωτικά αποσπάσματα. Διάσημοι φυσικοί από το Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον: «Χώρος και χρόνος μπορεί να είναι καταδικασμένα» και «ο χρόνος μπορεί να εξαλειφθεί σαν μια φλόγα που σβήνει» Από το Columbia University: «Οι χορδές είναι θραύσματα του χώρου και του χρόνου» Από το Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής: «Πού βρισκόμαστε; Ποιοί είμαστε; Που πάμε;» και το κερασάκι «Οι σημερινοί φυσικοί έχουν στην κατοχή τους αυτό που θα μπορούσε να είναι το Άγιο Δισκοπότηρο της σύγχρονης επιστήμης» όλα αυτά ακούγονται σαν μια θρησκευτική ρητορική φρενίτιδα. Που είναι η σκληρή διάψευση από τους μεταμοντέρνους και ίσως το πιο σημαντικό απ’ όλα, η αναλυτική κριτική και συζήτηση αυτών που γενικεύουν τα πάντα;
Αναφέρει ο Ράσσελ πως «Κάθε άνθρωπος, όπου πάει κουβαλάει μαζί του ένα σύννεφο από βολικές πεποιθήσεις, που κινούνται μαζί του σαν μύγες σε μια μέρα του καλοκαιριού» Είναι καιρός να περάσουμε από τις αυθεντίες και τις οπαδικές νοοτροπίες, σε μια ανοιχτόμυαλη και ευαίσθητη περιέργεια. Πότε θα το κάνουμε αν όχι σήμερα;
Ιατρική Επιστήμη και Βιολογία
Εκ πρώτης όψεως, οι βιολογικές επιστήμες δείχνουν να είναι απρόσβλητες από το να βουτάνε σε διαδρομές μη έγκυρων παραδειγμάτων. Στην τελική, τα πειράματα εύκολα αναπαράγονται και είτε λειτουργούν, είτε δεν λειτουργούν. Αλλά η αιχμή της έρευνας περνά μέσα από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Μερικά ολέθρια, πολύ άσχημα λάθη συμβαίνουν. Για παράδειγμα, το πρόβλημα του πως το AIDS προέκυψε στους ανθρώπους; Στη δεκαετία του 1950, τα εμβόλια πολιομυελίτιδας αναπτύχθηκαν σε καλλιέργειες κυττάρων νεφρών μαϊμούδων.
Χορηγήθηκαν μαζικά σε ανθρώπους στην κεντρική Αφρική περίπου το 1955. Μερικά χρόνια αργότερα το AIDS, που προκαλείται από ιούς που υπάρχουν σε ορισμένα είδη πιθήκων, άρχισε να αποδεκατίζει τους αφρικανικούς λαούς και σύντομα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Για πάνω από 44 χρόνια η επιστήμη συζητάει την πιθανή αιτία του AIDS, κάνοντας χρήση κυτταρικού υλικού από διασταύρωση ειδών ως υπόστρωμα για εμβόλια ζώντων ιών.
Τα αποδεικτικά στοιχεία –αποτελέσματα πειραμάτων- άρχισαν να είναι σαφή πριν από μερικά χρόνια (Cribb, 1996, Curtis, 1992, Hooper, 1990, 1999), αλλά δεν συζητήθηκαν στα διαπρεπή διεπιστημονικά περιοδικά όπως το Science and Nature. Προς το τέλος, υπήρχαν υποτιμητικές αναφορές σε ορισμένες «επιστημονικά αβάσιμες» θεωρίες και μόλις οι ιοί πιθήκων είχαν αναπόφευκτα εντοπιστεί και λεπτομερή σενάρια περί αφρικανών ανθρώπων που έτρωγαν πιθήκους ως εξήγηση για την (αιφνίδια) επιδημία (Hahn et al. 2000).
Δεν θα έπρεπε να απαιτείται περίοπτη εμπειρογνωμοσύνη για να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι διάφορα είδη μεταφέρουν ιούς στους οποίους έχουν ανοσία, αλλά οι οποίοι μπορεί να είναι θανατηφόροι γι άλλα είδη. Για να το πω απλά, όπως ο Hooper αναφέρει ένας ερευνητής εκείνης της εποχής, «Ενεργούσαμε με πλήρη αθωότητα, μην καταλαβαίνοντας τι είδους κουτί της Πανδώρας ανοίγαμε». Είναι επιτρεπτό να δίνουμε σ’ ένα άλλο ανθρώπινο ον μια ουσία και να λέμε «Ελάτε πάρτε αυτό, η επιστημονική γνώση έχει δογματικά καθιερώσει ότι θα σας προστατεύσει από εξουθενωτική και οδυνηρή ασθένεια» όπως ακριβώς κάνουμε με τα εμβόλια. Στην πορεία των γεγονότων, κάτι περισσότερο φαίνεται πως πρέπει ν’ αναζητηθεί. Έχουν πεθάνει πολλά εκατομμύρια άνθρωποι από τους θρησκευτικούς δογματισμούς κι έχουν ξεκινήσει να εξολοθρεύονται παραπλήσιοι αριθμοί ανθρώπων από τον επιστημονισμό.
«Είναι πιθανό η ανθρωπότητα να βρίσκεται στο κατώφλι μιας χρυσής εποχής. Αν είναι έτσι όμως, πρέπει πρώτα να αποκεφαλίσουμε το δράκο που φυλάει την πόρτα κι ο δράκος αυτός είναι η θρησκεία» λέει σχεδόν προφητικά ο Bertrand Russell τι θα έλεγε άραγε αν γνώριζε ότι η επιστήμη έχει γίνει η νέα θρησκεία.
Φυσική σε δράση
Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι η θεωρητική φυσική, ότι η σφαίρα αυτού που οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι η πραγματικότητα, πρακτικά δεν μπορεί να βλάψει και πολύ. Λάθος. Πέρα από την εφεύρεση των βομβών που απειλούν την ίδια την ανθρώπινη φυλή και την ύπαρξη του πλανήτη, υπάρχει η δοκιμή πάνω σε ανθρώπινα όντα αφελών πειραματισμών και προϊόντα αρρωστημένης σκέψης, τα οποία αν δοθεί μια στιγμή προβληματισμού κοινής λογικής, θα είχε αποκαλυφθεί η πιθανότητα πραγματικά φρικτών προσωπικών συνεπειών.
Τα αρχεία πλουτωνίου του Eileen Welsome (1999) είναι η τελευταία σε μια μακρά πλέον λίστα λογαριασμών για το πως ραδιενεργές ουσίες δοκιμάστηκαν από την κυβέρνηση, τον στρατό και επιστήμονες σε ανυποψίαστα άτομα. Οι προσωπικοί φάκελοι υγείας των θυμάτων κάνουν τα περιστατικά, εύστοχα πραγματικά. Φυσικά, ο καθένας που χτίζει μια συσκευή για να βελτιώσει την τύχη της ανθρωπότητας, ξέρει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάποιους για να κάνει μεγάλη ζημιά. Αλλά μου φαίνεται ότι οι κηδεμόνες των θεμελιωδών γνώσεων, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα, θα μπορούσαν να θέσουν ένα πολύ καλύτερο παράδειγμα υπεύθυνων δοκιμών των θεωριών τους και δημόσιων ανακοινώσεων.
Οι περισσότεροι απόφοιτοι κορυφαίων ερευνητικών τμημάτων, δυστυχώς είναι επιφορτισμένοι με ένα συνεχές θέαμα προβολής των εξεχουσών προσωπικοτήτων (τους) δημοσιεύοντας τις θεωρίες (τους) αγνοώντας ή και αποκρύπτοντας εν τω μεταξύ προφανείς παρατηρούμενες διαψεύσεις. Παίρνοντας απαντήσεις (από την έρευνα) οι οποίες κάνουν μέγιστο καλό στον ερευνητή, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάνουν το ίδιο καλό και στην κοινωνία. Υπάρχουν γνωστά τμήματα που είναι σχεδόν εντελώς απορροφημένα σε προσωπικά ζητήματα θητείας και ανταγωνισμού, ενώ το πραγματικό ζήτημα είναι κατά πόσο υπάρχει οποιαδήποτε επαγγελματική επάρκεια.
Ψευδής Ψυχοεπιστήμη vs Οργονομία
Μερικές φορές είναι καλύτερο να μένεις απλά κοιμισμένος εν μέσω μιας ολόκληρης εποχής επιστημονικοφανούς προόδου. Τον Νοέμβριο του 1999, έπεσα πάνω σ’ ένα σημείωμα ειδήσεων, ότι οι ερευνητές εγκεφάλου το ξανασκέφτονταν. Φαίνεται ότι για δεκαετίες είχαν μετρήσει την ηλεκτρική δραστηριότητα σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου και είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η φροϋδική ψυχανάλυση ήταν λάθος. Δεν υπήρξε καμία δραστηριότητα σε περιοχές που θα έπρεπε να παρείχαν ερεθίσματα στην διάρκεια του ονείρου! Αλλά τώρα, που τις είχαν μετρήσει ξανά και σε διάφορα μέρη, ανακοίνωσαν ότι δεν ήσαν τόσο σίγουροι για το αρχικό τους συμπέρασμα.
Φανταστείτε, περισσότερο του ενός αιώνα σύγκριση, μελέτη και προσεκτική καταγραφή των υποσυνείδητων και συνειδητών καταστάσεων του ανθρώπου είχαν ανατραπεί από τα τινάγματα μιας βελόνας του καταγραφικού οργάνου. Στη συνέχεια η ψυχανάλυση έχει επανενταχθεί κι εγώ είχα ήταν μακάρια άγνοια του όλου δράματος. Δεν βρέθηκε ένας επιστήμονας να αμφισβητήσει τις αρχικές παρατηρήσεις των ερευνητών. Φυσικά και βρέθηκαν κι αυτομάτως εξαφανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν. Τις περισσότερες φορές το μόνο που χρειάζεται για να έχεις μια σωστή απάντηση σε ένα ερώτημα είναι να … μετρήσεις τα δόντια βρε άνθρωπε! «Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερα δόντια από τους άντρες. Αν και παντρεύτηκε δυο φορές, ποτέ δεν του πέρασε από το μυαλό να επαληθεύσει αυτή τη θεωρία ελέγχοντας τα στόματα των συζύγων του.» Bertrand Russell
Βίλχελμ Ράιχ: Ένα τυπικό παράδειγμα του αντί – επιστημονισμού
Υπήρξε ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους διανοητές της σύγχρονης εποχής. Το φιλόδοξο εγχείρημα του, να αμφισβητήσει τα υφιστάμενα συστήματα σκέψης και να ανατρέψει βασικές επιστημονικές αντιλήψεις, απέκτησε πολυάριθμους υποστηρικτές και επικριτές. Αν και οι πρώτοι τον χαρακτηρίζουν μεγαλοφυή και πρωτοπόρο, για τους τελευταίους δεν ήταν παρά μεγαλομανής, παρανοϊκός, ή ακόμη και «απατεώνας πρώτου μεγέθους». Έγινε γνωστός κυρίως μέσα από βιβλία, όπως Η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού (1933), Η Ανάλυση του Χαρακτήρα (1933), Άκου Ανθρωπάκο (1948) κ.α. Επηρέασε γνωστούς ψυχοθεραπευτές, καλλιτέχνες και διανοούμενους.
Η κριτική του απέναντι στα κοινωνικά και σεξουαλικά ήθη ενέπνευσε τα νεανικά κινήματα αμφισβήτησης των δεκαετιών του 1960 και 1970. Η συμβολή του στην εξέλιξη της επιστήμης της ψυχολογίας του περασμένου αιώνα, αν και παραγνωρισμένη, υπήρξε ουσιαστική. Ωστόσο, οι ιδέες τις οποίες ο ίδιος ξεχώριζε ως σημαντικότερες, καθώς αποτέλεσαν τη βάση του νέου επιστημονικού παραδείγματος που πρότεινε, δεν έτυχαν ποτέ ευρείας αποδοχής μολονότι παράγουν μετρήσιμα αποτελέσματα και τις χρησιμοποιούν χιλιάδες αληθινοί ιατροί καθημερινά. Αντίθετα, ήταν τέτοιο το εύρος την γνώσης που προσέφεραν οι θεωρίες του που κόστισε στον Ράιχ την επιστημονική του υπόληψη και τον οδήγησε σε αρκετές αναγκαστικές μετακινήσεις υπό την πίεση αντιδράσεων και διώξεων. Τον καταδίωξαν και στο τέλος τον δολοφόνησαν.
Ο μηχανισμός εξάπλωσης και διαιώνισης της νεύρωσης στον πληθυσμό είναι η «συγκινησιακή πανούκλα της ανθρωπότητας» και ο αποδεκατισμός της που ξεκινάει πριν από την γέννα.
Η οργονομία έχει αποδείξει πως οι νευρωτικές κοινωνίες είναι ταυτόχρονα απρόθυμες και ανίκανες να αναθρέψουν συγκινησιακά υγιή παιδιά. Καθώς η διάλυση της θωράκισης φέρνει πάντοτε στην επιφάνεια συναισθήματα τρόμου, ο θωρακισμένος άνθρωπος τείνει να αντιμετωπίζει τον αθωράκιστο, υγιή άνθρωπο ως απειλή. Για τον λόγο αυτό η στάση της κοινωνίας απέναντι στις υγιείς συμπεριφορές είναι συχνά εχθρική για τον ίδιο λόγο τα παιδιά μικρής ηλικίας γίνονται αποδέκτες συμπεριφορών που σκοπό έχουν την ανάπτυξη θωράκισης σε αυτά.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Ράιχ αναφέρει τον υποχρεωτικό αποχωρισμό του νεογνού από τη μητέρα του και την τοποθέτησή του σε ψυχρά δωμάτια αμέσως μετά τη γέννησή του. Η πρακτική αυτή, παρότι επιχειρείται να εκλογικευτεί, έχει στην πραγματικότητα ως μόνο, ασυνείδητο σκοπό να επιφέρει καίριο πλήγμα στη συγκινησιακή ζωντάνια του νεογνού, το οποίο αντιδρά στην αφόρητη για αυτό κατάσταση αρχικά με άγχος, ύστερα με κραυγές και τέλος με συστολή του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Ως δεύτερο παράδειγμα αναφέρεται η πρακτική της περιτομής.
«Αυτή η σφαγή του νεογέννητου, που το διαπεραστικό και σπαραχτικό του κλάμα αντηχεί σ’ όλα τα μαιευτήρια του κόσμου, δεν έχει καμιά σχέση με την υγιεινή. Είναι το πρώτο ασυνείδητο αλλά δραστικό μέτρο των θωρακισμένων οργανισμών, γιατρών, διευθυντών και γονιών, ενάντια στον ζωντανό οργανισμό που απείραχτος και αστρέβλωτος παρουσιάζεται μπροστά τους.
Ας το σκεφτούμε πάλι, χιλιάδες γιατροί και νοσοκόμες ακούνε τις κραυγές των παιδιών κι όμως δεν καταλαβαίνουν τίποτα, κωφεύουν. Αν προσθέσουμε σ’ αυτά και το τελετουργικό των μασκοφορεμένων προσώπων και των γαντοφορεμένων χεριών, θα καταλάβουμε καλύτερα αυτή τη μετατόπιση του κέντρου βάρους, από το ουσιώδες στο επουσιώδες που χρησιμοποιείται στη μάχη κατά του νεογέννητου παιδιού»
Η κοινωνικά επιζήμια δράση του νευρωτικού χαρακτήρα, η οποία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, ονομάστηκε συγκινησιακή πανούκλα και αναγνωρίσθηκε ως η πραγματική, διαχρονική τροχοπέδη στην προσπάθεια του ανθρώπου για ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών της ζωής του. Μεταξύ άλλων, η συγκινησιακή πανούκλα είναι υπεύθυνη για τη δίωξη μεγάλων πρωτοπόρων όπως ο Πυθαγόρας, ο Ιησούς (έστω κι ως μυθικό πρόσωπο) η Υπατία, ο Τζορντάνο Μπρούνο, ο Γαλιλαίος και οι σύγχρονοι όπως ο Τέσλα, ο Λακόφσκυ, ο Ράιφ, ο Ράιχ, η Ρουθ Ντράουν κ.α.
Ωστόσο, ο Ράιχ εφιστούσε την προσοχή στο γεγονός πως η ύπαρξη αμυνών εντός της κοινωνίας απέναντι στη συνειδητοποίηση της πραγματικής φύσης των προβλημάτων της, όπως άλλωστε και η εμφάνιση αμυνών κατά τη θεραπεία των νευρωτικών, υπάκουε σε μια αναγκαιότητα. Η ξαφνική αποκάλυψη θα προκαλούσε κοινωνική κατάρρευση όπως η απότομη διάλυση της ατομικής θωράκισης μπορεί να οδηγήσει τον νευρωτικό ασθενή στην τρέλα ή στην αυτοκτονία.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι το σθένος και το μένος που οι επιστήμονες προσκολλούνται στις θεωρήσεις τους, λανθασμένες ή μη, έχει να κάνει με την προσκόλληση στην ίδια τους την ζωή. Φαντάσου να αποδεχτεί δημοσίως ο Αϊνστάιν ότι η Σχετικότητα είναι μια μπουρδολογία που καταρρίπτεται εν τη γενέσει της μαζί κι όποιοι επιστήμονες έχουν επενδύσει πάνω σε αυτό το λάθος; Ξέχασε το, προτιμούν να πεθάνουν. Υπό το πρίσμα της «συγκινησιακής πανούκλας» αντιλαμβανόμαστε γιατί η επιστήμη μεταλλάχτηκε σε θρησκεία.
Πως άρχισε ο εκφυλισμός και πως τι μπορούμε να κάνουμε
Η μεγάλη ειρωνεία είναι ότι τόσο η επιστήμη όσο και η θρησκεία ξεκίνησαν ως αυτονόητες λογικές έρευνες για τη φύση της ύπαρξης. Η πρώτη ώθηση των όντων μετά τον Λόγο πρέπει να ήταν τοΠαρατηρείν. Η θρησκεία σημείωσε τα εσωτερικά συναισθήματα και όνειρα. Αλλά μερικά από τα συναισθήματα ήσαν παρεξηγημένοι φόβοι, μεταμφιεσμένες εικόνες και ψευδαισθήσεις, τα οποία στη συνέχεια έγιναν θεσμοί και δόγματα από «χαρισματικές» προσωπικότητες για ίδιον όφελος. Η επιστήμη από την άλλη πλευρά, προσπάθησε να καταγράψει τα γεγονότα αντικειμενικά. Αλλά έχοντας παρεισφρήσει παρόμοιες υποσυνείδητες παραδοχές επηρέασαν όλες τις ερμηνείες και πάλι, καθώς η επιστήμη οργανώθηκε, φιγούρες «αυθεντιών» συνδέθηκαν με «νόμους» που πιστώθηκαν την ανακάλυψη τους.
Η οργανωμένη θρησκεία κατόρθωσε να σκοτώσει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων διαμέσου των αιώνων για θέματα που επισημάνθηκαν κάτω από τον γενικόλογο τίτλο ως «πίστη και αίρεση» αλλά ήταν ουσιαστικά η ενασχόληση με τα προσωπικά κέρδη και την εξουσία. Η επιστήμη που προέκυψε μερικούς αιώνες αργότερα σε λιγότερο αιματηρές κοινωνίες, έχει σκοτώσει και καθυστέρησε πολλές νέες ιδέες κι ανακαλύψεις και έχει κάνει πολλά ολέθρια λάθη, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, κέρδη κι εξουσία.
Τι κάνουμε τώρα; Ίσως βασισμένες κοινοτικές οργανώσεις, όπως οι Unitarian ή οι Quaker εκκλησίες, στις οποίες απουσιάζει το θεωρητικό δόγμα, αλλά αντ’ αυτού επικεντρώνονται στην χρήσιμη υπηρεσία σε μια κοινωνία πραγματικών ανθρώπων, να είναι η πιο επιθυμητή κατεύθυνση. Είναι άλλωστε απαραίτητο να ανακαλύψουμε την ηθική εμπειρικά. Φυσικά, σήμερα, για την επιστήμη ειδικότερα, η ηλεκτρονική επικοινωνία καθιστά εφικτές κοινότητες ατόμων από όλες τις γωνιές του κόσμου.
Η πιο άμεση εξέλιξη προς μια αληθινή και ζωντανή επιστήμη είναι αυτές οι ομάδες να υποστηρίζουν η μια την άλλη, κάνοντας επιστήμη χωρίς τις διαψευσθείσες παραδοχές. Φυσικά, ένα πληροφορημένο κοινό είναι ζωτικής σημασίας. Ήδη όμως αυτό το κοινό μαθαίνει ότι τα πιο επίφοβα λόγια που μπορεί κανείς να ακούσει στη σύγχρονη ζωή από τον επιστημονισμό είναι «δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη επιστημονική απόδειξη ότι η εν λόγω ουσία είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο» ή «δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη απόδειξη ότι τα εμβόλια προκαλούν ασθένειες» ή «δεν υπάρχει αξιόπιστη επιστημονική απόδειξη ότι η ομοιοπαθητική έχει αποτέλεσμα»
Εδώ έχουμε την πιο πρωτόγονη μορφή ταμπού, αυτή της θρησκευτικής επιβολής που την χρησιμοποιούν και οι επιστήμονες κι έγινε πλέον επιστημονική επιβολή, δεν το λες εσύ ο τυχάρπαστος αμφισβητήσιμος, το είπε ο Ουράνιος ή Πανεπιστημιακός Μπάρμπας που γνωρίζει καλύτερα από εσένα, αυτός που βλέπει όταν δεν βλέπει κανείς και που γνωρίζει τι σκέφτεσαι χωρίς να το έχεις πει σε κανέναν. Τρίψε το αρκετό καιρό πάνω στον μαζάνθρωπο και ο ιός του Θεού θα μπει μέσα τους με την μορφή ενοχών και πρέπει κι όταν χάσει την άμεση «θρησκευτική προέλευση» θα καταλήξει «μέρος της παράδοσης» και «κοινή λογική» απαρτίζοντας μέρος αυτού που διαμορφώνει την «κοινή γνώμη».
Δεν χρειάζεσαι επίσης πολλά άτομα να ενστερνιστούν τον κανόνα, αρκεί μια ελάχιστη πλειοψηφία και μετά τα πράγματα θα πάνε ντόμινο – διότι διαδίδεται μέσω «επικλήσεων στην αυθεντία» και«επικλήσεων στην ορθότητα της γνώμης των πολλών» και εδραιώνεται μέσω της κοινωνικής ταύτισης και συνοχής τις οποίες ενισχύει. Κάποιος μονάχα να μαζευτεί μπορεί και να σκεφτεί «εκεί που μας χρωστάγανε μας πήραν και το βόδι» και να δηλώσει δημόσια ότι εκατομμύρια χρόνια οι άνθρωποι έζησαν και μεγαλούργησαν χωρίς εμβόλια κι επιστημονικοφανείς αποδείξεις.
Η ατομική επιβίωση είναι βασισμένη στην ελεύθερη επικοινωνία και την ατομική λήψη αποφάσεων φαίνεται να είναι η αργή μεν, αλλά η ασφαλέστερη μέθοδος για την επίτευξη τόσο της ψυχικής όσο και της επιστημονικής ανάτασης. Τα άτομα πρέπει συνεχώς να υπενθυμίζουν στον εαυτό τους αυτή την τάση που έχουμε όλοι και να ψάχνουν ενεργά για δεδομένα που αντικρούουν τις υποθέσεις τους. Μιας και κάτι τέτοιο είναι αφύσικο, φαίνεται μάλλον ότι ο καθημερινός άνθρωπος είναι καταδικασμένος στην μεροληψία και τους δογματισμούς κάθε είδους.
«Κάθε άνθρωπος, άξιος γι αυτό τ’ όνομα, έχει μες στην καρδιά ένα κίτρινο Φίδι θρονιασμένο σαν μέσα σε καθέδρα Που, αν λέει: «Θέλω!» Αποκρίνεται όχι! Βύθισε τα μάτια σου μες στα προσηλωμένα μάτια, των θηλυκών Σατύρων ή των νυμφών του Χάους, Η νύξη λέει: «Το καθήκον σου σκέψου!» Κάνε παιδιά, φύτευε δέντρα, δούλευε στίχους, λάξεψε μάρμαρα. Η νύξη λέει: «Θα ζεις απόψε;» Ό,τι κι αν προσχεδιάζει ή αν ελπίζει, ο άνθρωπος δε ζει μια στιγμή δίχως να υπομένει το νυγμό της προαγγελίας, της ανυπόφορης Έχιδνας» Σαρλ Μπωντλαίρ «τα άνθη του κακού».
@Ιων Μάγγος /άρθρο δημοσιευμένο στο παράξενο περιοδικό Strange τεύχος 165 / 2017 terrapapers.