Η ΒΑΣΚΑΝΙΑ

Τι είναι η βασκανία

Τι είναι η βασκανία Σύμφωνα με όλα τα λεξικά, η σημασία της λέξης "βασκανία" σχετίζεται με την κακολογία, το φθόνο, την κακεντρέχεια, ενώ η λέξη "βάσκανος" σημαίνει συκοφάντης, κακολόγος, φθονερός, κακοήθης ή και μάγος, γόης. Βασκανία είναι το μάτιασμα που προκαλείται όταν κάποιος κοιτάξει με ζήλια ή φθόνο ή αν σκεφτεί κάτι κακό για κάποιο άλλο άτομο. Αυτός που ματιάζει λέγεται βάσκανος. Η ετυμολογία της λέξης είναι αβέβαιη. «Αν η λέξη δήλωνε αρχικά το περιεχόμενο μαγικών επικλήσεων, τότε ίσως συνδέεται με θρακοϊλλυρική λέξη αντίστοιχη των ρημάτων φημί, φάσκω «λέγω», πράγμα που ενισχύεται από τον παράλληλο τύποφασκαίνω (του βασκαίνω)» (Μπαμπινιώτης Γ.).

Πιο αναλυτικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η βασκανία είναι το μάτιασμα του ολιγόπιστου από άτομα, τα οποία επικαλούμενα αντίθεες- σατανικές δυνάμεις που, μπορούν να το επηρεάσουν με λόγια, με έργα ή και με σκέψεις. Βασκανία είναι το να προκαλείς μόνο με ένα βλέμμα ή με έναν παράδοξο μορφασμό του προσώπου ασθένεια, πόνο, κακοτυχία ή και θάνατο σε έναν άνθρωπο (κυρίως μικρά παιδιά), ζώο (ιδιαίτερα στο άλογο και τα οικόσιτα), φυτό (πάνω στην ανθοφορία του), χρήσιμο ή πολύτιμο αντικείμενο (αργαλειός, κρύσταλλα). Και, όμως, μπορεί να φανεί παράξενο, η αλήθεια, όμως, είναι ότι το κακό το μάτι δεν πιάνει μόνο τους ανθρώπους αλλά και κάθε ζωντανό οργανισμό ή άψυχο αντικείμενο, που μπορεί να «μαγέψει» με την ομορφιά του και να αποτελέσει αιτία του φθόνου (αρνητική έκφραση του ματιάσματος) αλλά και του θαυμασμού (θετική έκφραση του ματιάσματος) από τους άλλους. Η αντίληψη για την επίδραση που μπορεί να ασκήσει το κακό το μάτι εκφράζεται με τη φράση: "Το μάτι ξεριζώνει δέντρα και ραγίζει την πέτρα".
Όταν κάποιος είναι ματιασμένος εμφανίζει συμπτώματα διαφορετικής έντασης. Μπορεί να ξεκινήσει από μια απλή αδιαθεσία και να συνεχιστεί με έντονο πονοκέφαλο, τάση υπνηλίας και χασμουρητά σε συνδυασμό με δάκρυσμα των ματιών, μπορεί να έχει τάση για εμετό, κρυάδες, κοκκινίλες στο πρόσωπο, ίλιγγο, σπασμούς ή τικ στα μάτια.
Αυτοί συνήθως που ματιάζουν είναι όσοι έχουν έντονα μάτια. Για παράδειγμα, λέγεται ότι οι έχοντες γαλανά μάτια ματιάζουν εύκολα, αλλά τους ίδιους δεν τους πιάνει το μάτι. Επίσης, ματιάζουν όσοι έχουν ενωμένα φρύδια, αλλά και τα άτομα που τους έκοψε απότομα από το θηλασμό η μάνα τους. Οι σαββατογεννημένοι, οι γυναίκες με μεγάλα μάτια, δόντια και στήθη είναι, επίσης, άτομα βάσκανα.  Πιστεύεται ότι άτομα ηθικά, με υγιή ψυχική και πνευματική κατάσταση, που ζούνε έντιμα και σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, δύσκολα ματιάζονται. Οι πιο συχνές εκφράσεις που ακούγονται για τα άτομα που ματιάζουν είναι οι εξής: «αυτός με το μάτι του έσκασε ένα βόδι», «καθρέφτη έσπασε με το μάτι της». 
Δεν είναι εύκολο να ξεφύγουμε από το κακό το μάτι, εκτός αν φοράμε ένα φυλακτό (που συνήθως είναι φτιαγμένο από σκόρδο ["φτου σκόρδα στα μάτια σου", λέμε], λιβάνι, άγια λείψανα, πυρίτιδα), το βαφτιστικό μας σταυρό ή το γνωστό και πιο σύνηθες ματόχαντρο. Γενικότερα υπάρχει η πεποίθηση ότι, όταν φοράμε ένα φυλακτό με χάντρες, πέτρες και άλλα παρόμοια, η προσοχή του βάσκανου εστιάζεται στο όμορφο κόσμημα και ενώ το τελευταίο δεν τον αφήνει να ασχοληθεί με το πρόσωπο του ατόμου, με αποτέλεσμα ο "υποψήφιος ματιασμένος" να ξεφεύγει από το κακό το μάτι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα πολλά στολίδια που βάζουν πάνω στα άλογα και τα γαϊδούρια, που εκτός από το γεγονός ότι έχουν και καλλωπιστική χρήση, προστατεύουν επίσης τα ζώα από το κακό μάτι. Το φτύσιμο στον κόρφο είναι από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους αποφυγής, ενώ το να φοράμε ανάποδα τα ρούχα μας ή να κάνουμε χειρονομίες (να βάζουμε τον αντίχειρα ανάμεσα στον δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο ή η κλασσική ελληνική μούντζα) αποτελούν επίσης μέσα προφύλαξης από το μάτι. Το ρόδι θεωρείται επίσης ως άμυνα, γιατί είναι ο συμβολικός καρπός της ευφορίας, του πλούτου και της τύχης, ενώ και οι κόκκινες κορδέλες, λόγω χρώματος και της σύνδεσής τους με πολλά ήθη και έθιμα.
Από την Αρχαιότητα έως Σήμερα!   Πιστεύεται ότι το κακό μάτι ή βασκανία είναι αποτέλεσμα κακόβουλης ή και απλώς ζωώδους μαγνητικής επιδράσεως  η οποία είναι αρκετά ισχυρή σε μερικά άτομα. Με άλλα λόγια η βασκανία δεν είναι τίποτε περισσότερο από την ασυνείδητη εκπομπή σε μεγάλη ένταση χαμηλού μαγνητικού δυναμισμού.  Ο βασκανηστής συνήθως άτομο προικισμένο με ισχυρή θέληση, μπορεί να επιβληθεί μόνον σε άτομα με ασθενή θέληση, σε άσχημη ψυχική κατάσταση, και γενικά πιο αδύναμα. Στην Ελλάδα και ανάλογα με την περιοχή το μάτι θα το συναντήσουμε με διάφορες ονομασίες. Το βάσκαμα ή κακό μάτι στην Θεσσαλία το συναντάμε ως αρμένιασμα, στα Δωδεκάνησα ως ματικό, στην Κρήτη ως λάβωμα, φιαρμός ή θιάρισμα και στη Μάνη ως αποσκασμός.

Η Χριστιανική θρησκεία αν και δέχεται την ύπαρξή της και διαβάζει και ευχές για την εξουδετέρωση της αρνητικής αυτής ενέργειας δεν δέχεται την χρήση άλλων φυλακτών πλην του σταυρού, η πίστη στον οποίο είναι και το όπλο του χριστιανού ενάντια στο κακό μάτι και γενικά σε ό,τι κακό. Η ευχή της βασκανίας έχει ως εξής : «....ο ιατρός και θεραπευτής ...; ...; ...;..και βασκανίαν των φθοροποιών και φθονερών...»

Γενικά σήμερα την βασκανία και την πίστη σε αυτήν θα την συναντήσουμε σε ολόκληρη την υδρόγειο και στις περισσότερες θρησκείες καθώς και αντιβασκανικά τελετουργικά και φυλακτά ακόμη και χειρονομίες. Για παράδειγμα στην Ιταλία και την Γαλλία γίνεται ευρεία χρήση, ως αποτρεπτική του ματιού, της χειρονομίας που σχηματίζεται με τα δάκτυλα του ενός χεριού αν κλείσουμε με τον αντίχειρα τον μεσαίο και τον παράμεσο και κρατήσουμε τεντωμένα τον δείκτη και το μικρό δάκτυλο ( Γραβ. Ιατροσοφία 3, 794). Βέβαια οι χειρονομίες αποτελούν μόνο στιγμιαία προφύλαξη. Την πραγματική προστασία προσφέρουν τα φυλακτά και όπως αναφέρθηκε το ήθος και η κατάσταση του ατόμου.

Η πίστη για την ύπαρξη του κακού ματιού υπάρχει ριζωμένη ακόμη από τους αρχαίους λαούς, Χαλδαίους, Ασσύριους, Ιουδαίους, Αιγυπτίους, Έλληνες και Ρωμαίους μέσω των οποίων επικράτησε σε όλη την Ευρώπη και συνεχίζει ακόμη και σήμερα να διατηρείται στους «πολιτισμένους» λαούς, απασχολώντας ακόμη και την επιστήμη. Οι αρχαίοι Τριβαλλοί και Ιλλυριοί πίστευαν ότι υπάρχουν βάσκανα πρόσωπα ικανά να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο μόνο με το βλέμμα τους.

Οι Αφρικανοί πιστεύοντας ότι το κακό μάτι μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές ακόμη και να ξηράνει πηγές, να σκοτώσει κοπάδια ολόκληρα ή να μαράνει δέντρα κατέφευγαν στην προστασία τοτέμ. Κατεξοχήν μορφές που προστάτευαν ( και αυτό δεν ισχύει μόνον για τους αφρικανούς αλλά για όλους τους λαούς που πίστευαν και πιστεύουν στην ύπαρξη του κακού ματιού )ήταν τερατόμορφα πλάσματα που προκαλούσαν φόβο και απέχθεια, αλλά και διάφορα ζώα όπως ο ποντικός, ή ύαινα,  ο σκορπιός, ο λύκος , ο κόρακας, αλλά και το λιοντάρι , ο γυπαετός λόγω της δύναμης που απέπνεαν. Από το φυτικό βασίλειο αντιβασκανικά θεωρούντο το σκόρδο, η δάφνη, η λευκάκανθα και διάφορα φυτά αποκρουστικά στην μυρωδιά, την αφή, ή την όψη. Από το ορυκτό βασίλειο αντιβασκανικά θεωρούνται ο μαγνήτης, ο σίδηρος, ο ορείχαλκος, η γαλαζόπετρα κ.α. Από όλα αυτά κατασκευάζονταν τα διάφορα χαϊμαλιά ή φυλακτά.  

Οι Αιγύπτιοι μεταχειρίζονταν φύλλα παπύρου με μυστηριώδεις γραφές που φορούσαν στα εσώρουχά τους. Οι Πέρσες έκαναν χρήση λωρίδων πάνω στις οποίες χάραζαν ξορκισμούς και έδεναν με αυτές διάφορα μέρη του σώματός τους. Οι Εβραίοι στα αντιβασκανικά φυλακτά τους έγραφαν κομμάτια από την παλαιά διαθήκη και τα φορούσαν είτε σαν περιβραχιόνια στο αριστερό τους χέρι είτε στο κεφάλι τους, επίσης στα φυλακτά τους συναντούμε και παραστάσεις φιδιών. Από τους Εβραίους θα πρέπει να επηρεάσθηκαν και οι Μωαμεθανοί ώστε στα φυλακτά τους συναντούμε ρητά του κορανίου.

Ιδιαίτερη λαογραφική σημασία παρουσιάζει η βασκανία στην αρχαία Ελλάδα γιατί υπάρχουν γραπτές αναφορές σε αυτήν. Αξιοσημείωτο είναι το πόσο απαράλλακτες μεταφέρθηκαν οι δοξασίες αυτές ως τις ημέρες μας. Το «οφθαλμίζειν», και «εποφθαλμίζειν» σήμαιναν ακριβώς ό,τι εννοούμε σήμερα λέγοντας «ματιάζω». Το ματιάστηκε μόνος του πρωτοπαρατηρήθηκε  σαν αυτοβασκανία στους αρχαίους Ελληνες. Το μη λες μεγάλο λόγο ελέχθηκε από τον Σωκράτη « μη μέγα λέγε, μη τις βασκανία περιτρέψη τον λόγον τον μέλλοντα» (Πλατ. «Φαίδων» 95Β). Το «χτύπα ξύλο» αντιστοιχεί στο «άπτεσθαι ξύλου». Το «κουφό του διαβόλου το αυτί» είναι το αντιστρόφως ανάλογο του « προσκυνώ Αδράστειαν»( θεότητα του φθόνου και της εκδικήσεως των Αρχαίων). Επίσης έχει διατηρηθεί από την αρχαιότητα το «φτύσε τον κόρφο σου», ή το φτύνω τρεις φορές για να μην σε ματιάξω. Ο Θεόκριτος αναφέρει « ως μη βασκαθώ δε τρις εις εμόν έπτυσα κόλπον». Επίσης ο  Αριστοτέλης αναφέρει : «εμπτύει αυτοίς ως μη βασκανθώσιν» ( Αριστ. Απ. 347).

Το να κρεμάνε σκόρδο στην είσοδο του σπιτιού ή του καταστήματος έχει παραμείνει από τα αρχαία χρόνια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μερικές αντιβασκανικές για τότε χειρονομίες μεταφέρθηκαν και χρησιμοποιούνται σήμερα ως υβριστικές π.χ. το φασκέλωμα ή η σχετική παραστατική χειρονομία του φαλλού. Υπήρχαν και τότε όπως και σήμερα τρόποι και μέσα διαγνώσεως της βασκανίας όπως το κοίταγμα του λαδιού της καντήλας. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τρόποι αυτοί μαθαίνονται από συγκεκριμένα άτομα και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά με συγκεκριμένους τρόπους για να μην χάσουν την δύναμή τους. Π.χ. πηγαίνει από άντρα σε γυναίκα εναλλάξ, ή από γιαγιά σε εγγόνι.

Συνεχίζοντας την περιήγηση στους αρχαίους Έλληνες ας αναφερθούμε στον μεγάλο ρήτορα της Αντιόχειας τον Λιβάνιο , ο οποίος αναφέρει πολλά περί μαγείας στην αυτοβιογραφία του, και ανάμεσα σε αυτά και το  ότι πίστευε στην βασκανία και μάλιστα ότι εκδηλώνεται έντονα σε αυτούς που όλοι επαινούν : «γνώριζα πως κάποιο κακό μάτι (βασκανία τις ) θα κάρφωνε το βλέμμα του στους γιούς σου. Από την  φύση του το κακό μάτι καρφώνει όποιον επαινούν οι άλλοι.....ο δαίμονας του φθόνου δεν μπορούσε όμως να ανεχθεί αυτούς τους επαίνους...» (σελ. 281, Έλληνες μάγοι)

Ο Δημοσθένης πολλές φορές και με μεγάλη επιμονή καταγγέλλει την βασκανία που προκαλεί δυστυχία και αποτυχία των προσπαθειών.

Ο Στράβων (63 - 25 π.Χ.) αναφέρει ότι σύμφωνα με τον Αρτεμίδωρο τους Εφεσίους τους είχε συκοφαντήσει ο ιστορικός Τιμαίος ο Ταυρομενέος τον οποίου μάλιστα  χαρακτηρίζει ως βάσκανο, δηλαδή κακόβουλο άνθρωπο ο οποίος μπορεί και ματιάζει.

Ο Πλούταρχος αναφέρει στα συμποσιακά μία συζήτηση αναφορικά με αυτούς που έχουν την ικανότητα να προκαλούν βασκανία, ενώ είναι αυτός που αναφέρει και την περίπτωση της αυτοβασκανίας.

Ο Φίλαρχος έλληνας ιστοριογράφος αναφέρει ότι κάποιοι λαοί, που κατοικούν κοντά στον Πόντο, προκαλούν ακόμη και το θάνατο σε παιδιά αλλά και άνδρες με το βλέμμα τους και μόνο.

Ο Δημόκριτος αναφέρει ότι εκπέμπουν τα μάτια του βασκάνου εικόνες που έχουν αισθήσεις και ορμή και φέρνουν μαζί τους τη μοχθηρία και το φθόνο του, επηρεάζοντας και προκαλώντας διαταραχές στον βασκανόμενο.

Κλείνοντας ας αναφερθούμε στο παλαιότερο σωζόμενο Ελληνικό κείμενο που περιγράφει το αποτέλεσμα του κακού ματιού. Η αναφορά γίνεται για τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου ο οποίος περιγράφει χαρακτηριστικά πως η Μήδεια με το κακό της μάτι κατάφερε να σταματήσει τον Ταλώ, τον χάλκινο άνδρα - ρομπότ που φύλαγε το νησί της Κρήτης, από το να πετάει τεράστιες πέτρες στο καράβι του Ιάσονα  εμποδίζοντας τον έτσι να πλησιάσει το νησί. Η Μήδεια, λοιπόν, τραγουδώντας μαγικά τραγούδια, κάλεσε τις θεές του θανάτου, τα μαγικά σκυλιά του Άδη, γονατιστή τα κάλεσε τρεις φορές με προσευχές. Έβαλε το κακό στο νου της και με το κακό της το μάτι έριξε κατάρα στα μάτια του Ταλώ.. «...πατέρα Δία, τρόμος με πιάνει και θαμπώνομαι σαν σκέφτομαι ότι ο φρικτός θάνατος μας βρίσκει όχι μόνο από αρρώστεια ή από λαβωματιά αλλά και από κάποιον που μας κάνει κακό από μακρυά....» (σελ. 187, η μαγεία στον Ελληνικό και Ρωμαϊκό κόσμο).

Τα "λεγόμενα" ξεματιάσματα Υπάρχει καταρχήν, η εσφαλμένη αντίληψη, ότι οι λεγόμενες ευχές ξεματιάσματος, λέγονται μόνο από άνδρα σε γυναίκα, ή από γυναίκα σε άνδρα. Το τι λέγεται τώρα τις περισσότερες φορές, στις ευχές και "γητειές" αυτές, είναι το κάτι άλλο περιεχόμενο τους μόνο χριστιανικό δεν είναι και ασφαλώς δεν έχουν καμία θεολογική υπόσταση. Συνδυάζουν τις δεισιδαιμονίες τους με τις " ευχές προς τον Χριστό και τους Αγίους και χωρίς να το καταλαβαίνουν τις περισσότερες φορές, παραδίδονται στην εσφαλμένη και απατηλή αντίλήψη, ότι προσευχήθηκαν και έπραξαν το καλλίτερο κατά την γνώμη τους δυνατό. Άλλες φορές πάλι, αφού ανακατέψουν διάφορα "αγιωτικά" και επικαλεσθούν και πάλι το όνομα Του Χριστού, θα εξαποστείλουν το "κακό", στα "όρη στ' άγρια βουνά, στα ξύλα στα λιθάρια".

Ο λαός αναφέρει ότι αυτός που ξεματιάζει πρέπει να έχει σωματική αλληλεπίδραση με το ματιασμένο για να υπάρχει επιτυχία. Πέραν της σωματικής επαφής μέσω της αφής, που πρέπει να έχουν, υπάρχουν πολλοί ακόμη τρόποι για να γίνει το ξεμάτιασμα, όπως:

Να μετρήσει από το 1 ως το 40 και αντίστροφα πάνω στο ματιασμένο, χωρίς να μπερδευτεί. Αν μπερδευτεί, και μάλιστα πολλές φορές, σημαίνει ότι το άτομο είναι πολύ ματιασμένο.

Σε ένα ποτήρι ή πιάτο με νερό στάζουν 6 σταγόνες λάδι από το καντήλι και λέγοντας μια ευχούλα, αν διαλυθεί το λάδι τότε το άτομο είναι ματιασμένο.

Μέσα σε νερό πετάμε 3 κάρβουνα και αν βουλιάξουν τότε υπάρχει μάτιασμα.

Μετρώντας ένα σπάγκο ή ένα μαντήλι, πετάμε αλάτι στη φωτιά και αν ακουστεί κρότος τότε το άτομο είναι ματιασμένο.

Μετράμε τις 12 ή 13 τρύπες του σώματός μας (ανάλογα με το φύλο- άνδρας, γυναίκα) τρεις φορές και λέμε "φτου φτου φτου". Το λάδι και το ξεμάτιασμα Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ως φιλόστοργη Μητέρα, που προσεύχεται για την ενδυνάμωση και προφύλαξη των παιδιών της από κάθε γενικά κακό, έχει καθιερώσει κάποια πνευματικά όπλα, με τα οποία εφοδιάζει τα παιδιά της, στον καθημερινό αγώνα τους. Έτσι, όταν κάποιο παιδί της Εκκλησίας μας περνάει κάποια δοκιμασία, η Εκκλησία μεταξύ των τόσων πολλών ευχών και προσευχών, που έχει καθιερώσει, χρίει τον δοκιμαζόμενο άνθρωπο με το λάδι που υπάρχει στο αναμμένο μας καντηλάκι, αφού μάλιστα έχει προηγηθεί και το Μυστήριο του Αγίου Ελαίου. Δηλαδή, ο χριστιανός έχει τη δυνατότητα να χρισθεί και να σταυρωθεί με το Όγιον'Ελαιον. Ο Διάβολος λοιπόν, τι κατάφερε να πετύχει με τον δεισιδαίμονα άνθρωπο; Να βάλει τον χριστιανό όχι να χρισθεί με το αγιασμένο λαδάκι από το κανδήλι, αλλά να πάρει ο άνθρωπος το λάδι και αντί να χρισθεί με το νικηφόρο σημείο του Σταυρού, να το ρίξει στο ποτηράκι με το νερό και στην συνέχεια να "λαντουρίσει" τον δοκιμαζόμενο άνθρωπο. Έτσι, ούτε ο χριστιανός χρίεται, προκειμένου να αντλήσει την ευλογία και την προστασία του Θεού, αλλά ούτε και το Ιερό και Αγιαστικό Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου, τιμάται με την πρέπουσα προσοχή και προσευχή. Ένα Μυστήριο που ο Ιερεύς εύχεται μεταξύ άλλων: "Δέσποτα, αγίασαν το έλαιον τούτο, ώστε γενέσθαι τοις χριομένοις εξ' αυτού εις θεραπείαν και απαλλαγών παντός πάθους, μολυσμού σαρκός και πνεύματος, και παντός κακού".
Όλλο λοιπόν το λαδάκι που με ευλάβεια θα πάρουμε από το κανδήλι μας και θα έχει αγιαστεί με το Ιερόν Ευχέλαιο, με το οποίο θα χρισθούμε και άλλο πράγμα το λαδάκι που θα πετάξουμε στο ποτήρι με το νερό, για να παρατηρήσουμε το σχήμα του, και να βγει η απόφαση του "ξεματιάσματος".
Σε άλλες περιπτώσεις πάλι, παίρνουν αλάτι, δένουν κόμπους σε πανιά και σε υφάσματα και κάνουν τα πάντα, εκτός από αυτό που η εκκλησία μας δέχεται, σε ανάλογη περίπτωση. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, δέχεται την Βασκανία. Υπάρχει για τον λόγο αυτό, ειδική ευχή, η οποία μεταξύ άλλων, λέγει τα εξής: "... Ναι, Κύριε ο Θεός ημών, φείσαι του πλάσματος σου, και σώσον τον δούλον σου από πάσης βλάβης και επήρειας της εκ βασκανίας γινομένης, και ανώτερον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον...". Υπάρχει λοιπόν η ευχή της Βασκανίας που αναγνωρίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Όλλο πράγμα όμως η ευχή και η προσευχή της Εκκλησίας μας και άλλο τα μαντζούνια και τα διάφορα αυτοσχέδια ξόρκια, που στέλνουν το "κακό" στα βάθη των Ωκεανών, στα όρη στα ψηλά βουνά και όπου αλλού τους κατευθύνει ο διάβολος, προκειμένου να πλανέψει και κερδίσει τον δεισιδαίμονα άνθρωπο. Το αλληλοφτύσιμο των ανθρώπων και η προστασία τους Σε Μυστήριο της Βαπτίσεως, έχουμε παραβρεθεί οι περισσότεροι από εμάς. Εκεί ο ανάδοχος, αφού ερωτηθεί υπό του ιερέως τρεις φορές. "Απετάξω τω Σατανά"; αυτός απαντά: "Απεταξάμην" και τότε ο Ιερεύς λέγει στον ανάδοχο: "Και εμφύσησον και έμπτυσον αυτώ". Δηλαδή, ο ανάδοχος να φυσήξει, "να σφυρίξει" και να φτύσει τον διάβολο. Αυτό γίνεται, για να δείξουμε ότι δεν υπολογίζουμε τον διάβολο, γι' αυτό του σφυράμε και τον φτύνουμε στη διάρκεια της Κατηχήσεως, στο Μυστήριο της Βαπτίσεως. Γίνεται δηλαδή ότι και στην καθημερινή μας ζωή, όταν κάποιος θέλει, να υποβιβάσει τον συνάνθρωπο του: τον φτύνει και του σφυρίζει ειρωνικά. Από εδώ και πέρα αρχίζει το πρόβλημα στη δεισιδαίμονα ζωή μερικών ανθρώπων. Υπάρχει μία άσχημη και πλανεμένη συνήθεια, που χωρίς να το ξέρουν οι περισσότεροι, πέφτουν σε καλοστημένη παγίδα του "καταχθόνιου πνεύματος". Όταν κάποιος θαυμάσει, λόγω ωραιότητας ή ευτυχίας, έναν συνάνθρωπο του ή ακόμη και ένα ωραίο αντικείμενο, τότε "το φτύνει, για να μη το ματιάσει" από "τα κακά μάτια". Δηλαδή φτύνουμε κάτι το ωραίο, το αξιοθαύμαστο, όπως είναι ο άνθρωπος. Φτύνουμε την "κορωνίδα της δημιουργίας". Δεν μπορεί, δεν τολμά ο διάβολος να φτύσει τον άνθρωπο, που είναι το δημιούργημα του θεού. Έτσι, βάζει έντεχνα τον άλλο άνθρωπο, τον δεισιδαίμονα, να φτύσει τον συνάνθρωπο του, τον Βαπτισμένο μάλιστα άνθρωπο, ο οποίος κατά την Βάπτιση του "ενδύθηκε" Χριστό και Σφραγίσθηκε από την δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή, αντί να "φτύνουμε και να σφυρίζουμε", καθημερινά στον πειρασμό με τα έργα της βιωματικής και καθαρής πίστεως μας, φτάνουν οι άνθρωποι, στο οικτρό και αδιανόητο για την Χριστιανική πίστη μας σημείο, να φτύνονται μεταξύ τους. Ως εκ τούτου, αντί να υποβιβάζουν καθημερινά τον διάβολο και τα έργα του, στην ουσία υποβιβάζουν, την εικόνα Του Δημιουργού θεού και το πλάσμα Του, τον άνθρωπο, για τον οποίο ο ίδιος ο Χριστός σταυρώθηκε. Το φτύσιμο μας ας είναι στα έργα του διαβόλου και στον ίδιο, δείχνοντας και αποδεικνύοντας ότι ζώντας κοντά στον Χριστό, απωθούμε τον διάβολο με "τα όπλα του φωτός". Το Ορθόδοξο και χριστιανικό ασφαλώς είναι, οχ βέβαια να αλληλοφτυνόμαστε, αλλά να ευχόμαστε και να προσευχόμαστε για την προφύλαξη του άνθρωποι από την Βασκανία, μόνο δια το σημείου του Τιμίου Σταυρού και με την καθαρή επίκληση του ονόματος Του Ιησού Χριστού, λέγονται κάποια από τις καθιερωμένες προσεχές της Εκκλησίας μας, όπως: Το "Πάτερ ημών", "το Σύμβολο της Πίστεως", και τόσες άλλες προσευχές και ευχές, που υπάρχουν. Αρκεί να είναι ορθόδοξες και χριστιανικές. Επαναλαμβάνοντας για μια ακόμη φορά, ότι αυτές είναι οι ευχές και οι προσευχές, οι ανά τους αιώνες καθιερωμένες εκ της Ιεράς Συνόδου. Κάθε άλλη προσευχή ή προσθήκη σε προσευχή, που δεν είναι αποδεκτή από την Εκκλησία μας, εγκυμονεί κινδύνους, να ανακατευτεί η ορθόδοξη πίστη μας, με ευχές που δεν έχουν σχέση με τη λατρευτική ζωή της Ορθοδοξίας μας και να καταντήσουν, μαντζούνια και ευχές, που μόνο προσευχές, στον Σωτήρα μας Χριστό δεν είναι.

Φτύνουν τον εαυτό τους, έτσι για το καλό τους  Υπάρχει η άσχημη και δαιμονοκίνητη συνήθεια, κάποιος να φτύνει τον κόρφο του, για να γλιτώσει κάτι το μη καλό και αρεστό. Ο Όγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει, ότι "είδος των μαγικών είναι... ομοίως και εκείνοι", οι οποίοι "πτύουν εις τον κόλπον τους, τάχα δια να εμποδίσουν με το πτύσμα - φτύσιμο - την βασκανία". Το πόσο απατώνται αυτοί οι άνθρωποι, με το να νομίζουν ότι φτύνοντας τους άλλους ή ακόμη φτύνοντας και τον ίδιο τον εαυτό τους, ότι γλιτώνουν από την Βασκανία, το αντιλαμβάνεσθε οι ίδιοι. Το κακό και το μη αρεστό από το σώμα μας, δεν το διώχνουμε και δεν το απομακρύνουμε με τα σάλια και τα φτυσίματα, αλλά με την ενεργό και αληθινή και ουσιαστική προσοχή και προσευχή μας. Το σώμα μας οι χριστιανοί δεν το φτύνουμε, αλλά το προσέχουμε και μάλιστα με το σώμα μας συμμετέχουμε ενεργά, στα μυστήρια της Εκκλησίας μας.
Ο άνθρωπος είναι μία ενιαία ψυχοσωματική ύπαρξη. Είναι λογικό και πρέπον, να εκφράζει έμπρακτα το ενδιαφέρον του και για το σώμα και για την ψυχή του. Για την Ορθόδοξη Θεολογία μας, το σώμα είναι Θεόπλαστο και επομένως, σύμφωνα με την διαβεβαίωση της Αγίας Γραφής, ως Δημιούργημα του Θεού είναι και αυτό: "καλόν λίαν", όπως άλλωστε και όλα τα δημιουργήματα του Θεού. Ο διάβολος το γνωρίζει αυτό, αλλά επειδή ο ίδιος όπως έχουμε γράψει και σε άλλο σημείο, δεν μπορεί και δεν τολμά να φτύσει και να υποτιμήσει το δημιούργημα του Θεού, που είναι το σώμα, παρακινεί έντεχνα τον δεισιδαίμονα άνθρωπο, να φτύσει αυτό το σώμα, το οποίο όπως λέγουν οι πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι ο υλικός φορέας του "κατ' εικόνα Θεού". Είναι αυτό το σώμα, το οποίο όπως έγραφε ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς, ο Θεός "εμεγάλυνε το σώμα υπεράνω των αγγέλων και αρχαγγέλων". Με την Θεία ενανθρώπιση του Χριστού, αλλά και με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας (Θεία Κοινωνία), ο άνθρωπος (σώμα και ψυχή), όπως λέγει ο Όγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, προσκολλάται με τον Χριστό και γίνεται "ένα σώμα και ένα πνεύμα". Αυτό το σώμα λοιπόν που συμμετέχει και της Θείας Κοινωνίας και έτσι ο άνθρωπος, αφού κοινωνήσει γίνεται Χριστόφορος, θα πρέπει όχι να το φτύνουμε, αλλά να το σταυρώνουμε με το σημείο του Ζωοποιού Σταυρού. Όχι φτύσιμο λοιπόν, αλλά σταύρωμα προσοχή και προσευχή για το σώμα μας.
Ο εξορκισμός δια του κτυπήματος ενός ξύλου Αν βρεθούμε στην άγρια ζούγκλα και εντρυφήσουμε στις θρησκευτικές παραδόσεις των ιθαγενών, θα διαπιστώσουμε, πως ένας από τους τρόπους που τελούν τα βουντού τους και τις μαγείες τους, πέρα από τον ιδιόμορφο χορό τους, είναι και το κτύπημα των τύμπανων και των κομμένων κορμών δένδρων, τα οποία χρησιμοποιούν ως τύμπανα. Κτυπώντας λοιπόν, αυτά τα ξύλα, δημιουργώντας τον ανάλογο δυνατό θόρυβο, εξορκίζουν κατά την γνώμη τους το κακό πνεύμα, διώχνοντας την επήρεια του σκοτεινού πνεύματος και γενικά κάθε κακού, στους ωκεανούς και στις θάλασσες, στα βουνά και στα λαγκάδια και όπου αλλού νομίζει κανείς. Τώρα στην κατά πάντα πολιτισμένη εποχή μας, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, που δεν είναι βέβαια ιθαγενείς μιας ζούγκλας, εξορκίζουν όμως το κακό, κτυπώντας κάποιο ξύλο. "Να κτυπήσω ξύλο να μην πάθω το τάδε κακό" και άλλα τέτοια. Αυταπατώνται αυτοί οι άνθρωποι, που νομίζουν ότι το "κακό" θα απομακρυνθεί με αυτό τον αστείο τρόπο, τόσο από τους ίδιους όσο και από τους οικείους τους. Ενώ γίνονται σοβαρές συζητήσεις για διάφορα θέματα, από μορφωμένους και μη ανθρώπους, μόλις αναφερθούν σε κάτι μη αρεστό, ψάχνουν να βρουν ξύλο, προκειμένου να το κτυπήσουν και έτσι να εξορκιστεί το "κακό". Επικαλούνται ξύλο, για να διώξουν κάθε δαιμονική και κάθε γενικά μη αρεστή σε αυτούς κατάσταση. Η αλήθεια είναι πως υπάρχει ένα ξύλο, το οποίο όποιος το επικαλείται με πίστη και συνέπεια, εξορκίζει κάθε τι κακό. Αυτό το ξύλο μας το χάρισε ο Ιησούς Χριστός με την σταυρική του θυσία, ο οποίος "επί ξύλου τας αντικείμενας δυνάμεις εθριάμβευσεν". Αν λοιπόν θέλουμε επικαλούμενοι ξύλο να εξορκίζουμε τα μη αρεστά, τότε θα επικαλούμεθα τον Θεό "τον δείξαντα το ξύλον της ζωής, και τάξαντος τα Χερουβείμ, και την φλογίνην ρομφαίαν την στρεφομένη,ν φρουρείν αυτό", όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Α' αφορισμός των Κατηχουμένων.Επικαλούμεθα λοιπόν όχι απλώς ένα ξύλο και μάλιστα κτυπώντας το, αλλά επικαλούμεθα το Τίμιο Ξύλο κάνοντας σωστά και ορθόδοξα τον Σταυρό μας, (σταυρώνοντας το σώμα μας) και προσευχόμενοι όχι μοιρολατρικά ή τυπολατρικά, αλλά με πίστη, ελπίδα και αγάπη ότι ο Θεός θα μας προφυλάξει και προστατεύσει και όχι τα διάφορα ξύλα κατεργασμένα ή μη. Γιατί πλανιόμαστε αν νομίζουμε, ότι το "κακό" θα το διώξουμε με το κτύπημα του ξύλου και όχι με την ανάλογη και ενσυνείδητη προετοιμασία.
Φτου Φτου ...; να μην αβασκαθείς! Οι στίχοι που παρατίθενται στην αρχή του άρθρου μας είναι ένα δείγμα από τα "λόγια" που χρησιμοποιούσε και ακόμα χρησιμοποιεί ο λαός μας προκειμένου να απομακρύνει το "μάτι", να ξεματιάσει, όπως κοινώς λέμε, κάποιον. Όσο ποικίλος πολιτισμικά είναι ο ελλαδικός χώρος, τόσο ποικίλουν και τέτοιου είδους κείμενα. Κοινός παρονομαστής, ωστόσο, σε όλα αυτά είναι η αντίληψη, η πίστη θα λέγαμε στο γεγονός ότι υπάρχει το κακό και υπάρχει και μέσα μας... συνεπώς στο χέρι μας είναι να το διώξουμε μακριά...Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Που βρίσκονται οι ρίζες της βασκανίας; Τί ακριβώς είναι αυτό που λέμε "μάτιασμα"; Η βασκανία έχει τις ρίζες της στα αρχαία χρόνια και το πιο πιθανό είναι η διάδοσή της να έφτασε στον ελληνικό χώρο από την Ανατολή και την Χαλδαία. Η παρουσία της ως πίστη και εφαρμογή παρατηρείται επίσης στους αρχαίους Ρωμαίους, στους Εβραίους (οι οποίοι στα φυλακτά που φορούσαν, έγραφαν κείμενα από την Παλαιά Διαθήκη), στους Αιγυπτίους (οι οποίοι ενσωμάτωναν στα εσώρουχά τους κομμάτια από πάπυρο με γραμμένα πάνω τους μυστηριακά κείμενα), στους Πέρσες (οι οποίοι χάραζαν πάνω σε λωρίδες κείμενα για να ξορκίσουν το κακό και τα έδεναν σε διάφορα σημεία του σώματός τους), στους Σλάβους, στους Ινδούς, στους Μαλαίσιους, στους Πολυνήσιους, στους Αφρικάνους (οι οποίοι με την χρήση των γνωστών τοτέμ και χαϊμαλιών- φυλακτών προστατεύονταν) και στους τσιγγάνους. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι πίστευαν στη βασκανία και δεν ήταν απλά θέμα πίστης που προερχόταν μόνο από το λαό. Ακόμη και μεγάλα αναπτυγμένα πνεύματα της αρχαιότητας, όπως ο Δημόκριτος, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος, ο Απολλωνίδης, ο Φίλαρχος, ο Ηλιόδωρος, ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, ο Πλίνιος, ο Βιργίλιος, ο Κικέρων και πολλοί άλλοι έχουν αναφερθεί στη βασκανία. 

Χαρακτηριστικά:

Ο Πλούταρχος κάνει αναφορά στο θέμα μιλώντας και για το άτομο που προκαλεί τη βασκανία, εισάγει όμως και την έννοια της αυτοβασκανίας. Την ερμηνεύει ως εξής: "Πολυκίνητος γαρ η όψις ούσα, μετά πνεύματος αυγήν αφιέντος πυρώδη, θαυμαστήν τινά διασπείρει δύναμιν, ώστε πολλά και πάσχειν και ποιείν δι' αυτής τον άνθρωπον". ("Καθώς η ματιά είναι πολυκίνητη, σκόρπια γύρω, μαζί με μια πνοή φωτός, σαν τη φωτιά που βγάζει μια θαυμαστή δύναμη, που κάνει τον άνθρωπο να πράττει και να πάσχει πολλά εξαιτίας της").

Ο Αριστοτέλης αναφέρει «εμπτύει αυτοίς ως μη βασκανθώσιν» (Αριστ. Απ. 347).

Ο Σωκράτης αναφέρει "μη λες μεγάλο λόγο", "μη μέγα λέγε, μη της βασκανία περιτρέψη τον λόγον τον μέλλοντα" (Πλατ. «Φαίδων» 95Β).

Ο Θεόκριτος αναφέρει "ως μη βασκαθώ δε τρις εις εμόν έπτυσα κόλπον».

Ο Δημοσθένης καταγγέλλει την βασκανία που προκαλεί δυστυχία και αποτυχία των προσπαθειών.

Ο Στράβων(63 - 25 π.Χ.) χαρακτηρίζει τον Τίμαιο το Ταυρομενέο ως βάσκανο, δηλαδή κακόβουλο άνθρωπο ο οποίος μπορεί και ματιάζει γιατί είχε συκοφαντήσει τους Εφέσιους.

Ο Φίλαρχος (έλληνας ιστοριογράφος) αναφέρει ότι κάποιοι λαοί, που κατοικούν κοντά στον Πόντο, με ένα τους βλέμμα μόνο προκαλούν ακόμη και το θάνατο σε παιδιά, αλλά και σε άνδρες.

Ο Δημόκριτος αναφέρει ότι τα μάτια του βάσκανου εκπέμπουν εικόνες που έχουν αισθήσεις και ορμή και φέρνουν μαζί τους τη μοχθηρία και το φθόνο του, επηρεάζοντας και προκαλώντας διαταραχές στον βασκανόμενο.

Ο Λιβάνιος (ρήτορας της Αντιόχειας) ισχυρίζεται ότι η βασκανία επιτυγχάνεται και με τον έπαινο: "γνώριζα πως κάποιο κακό μάτι (βασκανία τις) θα κάρφωνε το βλέμμα του στους γιους σου. Από την φύση του το κακό μάτι καρφώνει όποιον επαινούν οι άλλοι.....ο δαίμονας του φθόνου δεν μπορούσε όμως να ανεχθεί αυτούς τους επαίνους..." (σελ. 281, Έλληνες μάγοι).

Ο Όμηρος κάνει μια σχετική αναφορά όταν μιλάει για τον Οδυσσέα και την Κίρκη λέγοντας "ξορκισμένος με τον απήγανο να 'σαι".

Ξεματιάσματα ανά τον κόσμο

Περνάμε όλο το πρόσωπο του ματιασμένου με ένα άβραστο αυγό και ύστερα το σπάμε.

Σπάμε ένα αυγό στο σκοτάδι ή σε σκιερό μέρος ή όχι σε εύκολα ορατό μέρος.

Σπάμε ένα αυγό και σχηματίζουμε ένα σταυρό στο προσκεφάλι του ματιασμένου.

Πετάμε ένα αυγό μέσα σε θάμνους ή πάνω σε ένα δέντρο (αν το δέντρο είναι το "θύμα").

Τοποθετούμε ένα σπασμένο αυγό σε πιάτο και το αφήνουμε δίπλα στο κρεβάτι του ματιασμένου.

Ο ματιασμένος να πιει τρεις γουλιές αγιασμού.

Ο ματιασμένος να κάνει μπάνιο με αγιασμό.

Ο ματιασμένος να φτύσει τρεις φορές στο βάσκανο.

Να πιει ο ματιασμένος μείγμα από πτυσίματα μιας ομάδας ανθρώπων μέσα σε αγιασμό.

Η αποκάλυψη του τρόπου που ξεματιάζουμε, σύμφωνα πάντα με τη λαϊκή σοφία, πρέπει να γίνεται την Μεγάλη Πέμπτη, ενώ επίσης λέγεται ότι ο τρόπος του ξεματιάσματος πρέπει να μεταφέρεται από άνδρα σε γυναίκα και από γυναίκα σε άνδρα και ποτέ μέσω του ίδιου φύλου. Άλλοι λένε ότι το ξεμάτιασμα διδάσκεται τη Μεγάλη Παρασκευή και μόνο από άνδρα. Διαφορετικά το ξεμάτιασμα δεν πετυχαίνει!
Ποια είναι η άποψη της εκκλησίας;Η Εκκλησία δεν αρνείται την ύπαρξη της βασκανίας. Απλά δεν την θεωρεί πρόληψη και δεισιδαιμονία και την αποδίδει στην επέμβαση του πονηρού πνεύματος, την θεωρεί έργο του διαβόλου ως αποτέλεσμα φθόνου.
Σχετικές αναφορές με το μάτιασμα έχουν γίνει:

«Ανήρ βάσκανος» Παλαιά Διαθήκη (Παροιμίες ΚΓ'β, ΚΗ"22 Σοφία Σειράχ ΙΔ3).

«Ω ανόητοι Γαλάται, τις υμάς εβάσκανεν;...» Καινή Διαθήκη, Απ. Παύλος.

O Χρυσόστομος αναφέρει: «αλείφουσαι τα μέτωπα των μικρών δια του ρύπου των απολουσμάτων».

Η θρησκεία μας θεωρεί όλους τους λαϊκούς τρόπους ξεματιάσματος μη έγκυρους και αυτό διότι τα συνεχή ματιάσματα και ξεματιάσματα χαροποιούν το διάβολο αφού ασχολούνται συνέχεια με αυτόν και αυτός είναι ο σκοπός του ιδίου. Αυτό που χρειάζεται να έχει κάθε άτομο πάνω του είναι να φορά τον σταυρό του και να έχει δυνατή πίστη, η οποία είναι και το όπλο του σε οτιδήποτε κακό.
Μιας, λοιπόν, και έγινε αποδεκτό από την εκκλησία, τον 17ο αιώνα συντάχθηκε στο Μικρόν Ευχολόγιον μια ευχή κατά της βασκανίας ως μέθοδος για το ξεμάτιασμα, η οποία πρέπει να διαβάζεται αποκλειστικά και μόνο από τον ιερέα και όχι από κάποιον λαϊκό.
Ευχή εις Βασκανίαν

ΚΥΡΙΕ ο Θεός ημών, Ο Βασιλεύς των αιώνων, ο παντοκράτωρ και παντοδύναμος,
ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι ο την επταπλάσιον κάμινον
και την φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μεταβαλών, και τους αγίους Σου
τρεις Παίδας σώους διαφυλάξας ο ιατρός και θεραπευτής των ψυχών ημών
η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, απόστησον,
φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδον
και πάσαν επιβουλήν, περιέργειάν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν
των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων από τον δούλο Σου (τούδε) και
ή υπό ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη,
αυτός φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταιάν Σου χείρα και τον βραχίονα Σου
τον ισχυρόν και ύψιστον, και επισκοπών επισκόπησον το πλάσμα Σου τούτο,
και κατάπεμψον αυτώ Άγγελον ειρηνικόν, κραταιόν ψυχής και σώματος φύλακα,
ος επιτιμήσει και απελάσει απ' αυτού πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν
και βασκανίαν των φθοροποιοών και φθονερών ανθρώπων ίνα υπό σου ο σος ικέτης 
φρουρούμενος, μετ' ευχαριστίας ψάλλη σοι. «Κύριος εμοί βοηθός, και ου φοβηθήσομαι
τι ποιήσει μοι άνθρωπος» και πάλιν. «Ου φοβηθήσομαι κακά, ότι συ μετ' εμού ει»
ότι συ ει ο Θεός, κραταίωμά μου, ισχυρός εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, πατήρ του
μέλλοντος αιώνος. Ναι, Κύριε ο θεός ημών, φείσαι του πλάσματος Σου, και σώσον
τον δούλον Σου από πάσης βλάβης και επηρείας της εκ βασκανίας γινομένης,
και ανώτερον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον πρεσβείαις της υπερευλογημένης,
ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών
Αρχαγγέλων, και πάντων Σου των Αγίων. Αμήν.

Όσοι πιστεύουν και μετέχουν στην εκκλησία δεν πρόκειται να μείνουν απροστάτευτοι. Τους προστατεύει ο Παντοδύναμος Θεός. Αν, βέβαια, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει κοντά κάποιος ιερέας για να διαβάσει την ευχή ή λόγω της έκτασης της ευχής, που ίσως δεν μπορεί να απομνημονευθεί εύκολα, αυτό που πρέπει να κάνει ο πιστός είναι να πει το "Πάτερ ημών" 3 ή 7 φορές και να παρακαλέσει το Θεό: "Χριστέ μου, σε παρακαλώ, διώξε από πάνω μου την επίδραση του Διαβόλου".
Οι ειδικοί αναλύουν και εξηγούν Από Ψυχολογική άποψη, το φαινόμενο της βασκανίας αποδίδεται στην κατάσταση της αυθυποβολής -στην οποία μπορεί να πέσει ένα άτομο εξαιτίας υπερβολικής συγκίνησης- και τις περισσότερες φορές προκαλείται από έμμονη φοβία.  Η άποψη της Φυσικής υποστηρίζει ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπει ο άνθρωπος με τα μάτια του ευθύνονται για όλα αυτά, καθώς μ' αυτόν τον τρόπο καταστρέφει το υποκείμενο ή το αντικείμενο που θαυμάζει. Η υπόσταση του ανθρώπου δεν είναι μονάχα ορατή και υλική, αλλά και αόρατη και ενεργειακή. Γύρω από κάθε άνθρωπο υπάρχει ένα ενεργειακό πεδίο (ηλεκτρικό- μαγνητικό) το οποίο αλληλεπιδρά αναλόγως με το περιβάλλον και τις καταστάσεις και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η υγεία, η διάθεση, η σκέψη μας και άλλα. Για να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει, αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας έναν ραδιοφωνικό σταθμό και τις παρεμβολές που δέχεται όταν ένας άλλος σταθμός προσπαθεί να μπει στην συχνότητά του δημιουργώντας παράσιτα. Αν, λοιπόν, θεωρήσουμε ότι ένα άτομο είναι ένας ραδιοφωνικός σταθμός, όταν ματιάζεται, είναι σα να δέχεται μια ηλεκτρομαγνητική παρεμβολή από έναν άλλο σταθμό, που αποτελεί τον βάσκανο. Επομένως, όλα οφείλονται στην ενέργεια. Και με αυτή την υπόθεση θα μπορούσαμε να πούμε ότι με τόσες ηλεκτρικές συσκευές που χρησιμοποιούμε στη σύγχρονη εποχή, υπάρχει τόσο μεγάλη ηλεκτρομαγνητική ενέργεια γύρω μας, που δεν έχει και τις καλύτερες επιδράσεις στην υγεία μας και είναι δυνατόν να νιώθουμε σα να είμαστε ματιασμένοι. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι όντως η βασκανία υφίσταται και μπορεί να οφείλεται είτε στο «κακό» το μάτι, το μάτι του φθόνου ή του θαυμασμού των άλλων ανθρώπων, είτε στα παιχνίδια του Διαβόλου, είτε γιατί αυθυποβαλλόμαστε, είτε γιατί μπερδεύονται οι συχνότητές μας λόγω του ενεργειακού πεδίου που υπάρχει και μας περιβάλλει. Σε αυτό, όμως, που καταλήγουμε είναι ότι το μάτιασμα και το ξεμάτιασμα είναι μέρος της κουλτούρας μας και γι' αυτό δεν χρειάζεται να το απορρίψουμε. 

Το κακό μάτι   

                  
Πολλοί Έλληνες, ιδίως στην επαρχία, πιστεύουν ότι ένα άτομο μπορεί να "ματιάσει" ένα άλλο είτε από φθόνο είτε από υπερβολικό θαυμασμό. Ο "ματιασμένος" νοιώθει άσχημα σωματικά και ψυχολογικά. Για να αποφύγουν το κακό μάτι, όσοι πιστεύουν σε αυτό φοράνε ένα μπλε ματόχαντρο ή ένα μπλε βραχιόλι. Οι προληπτικοί και όσοι πιστεύουν στη βασκανία δηλώνουν ότι το μπλε χρώμα διώχνει το κακό μάτι. Παραδόξως όμως πιστεύουν ότι οι γαλανομάτες είναι αυτοί που κυρίως "ματιάζουν".
Εκτός από το ματόχαντρο, ένας άλλος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από το κακό μάτι είναι να κρεμάσει σε μια γωνία του σπιτιού του σκόρδα. Πιστεύουν ότι το σκόρδο (όπως και τα κρεμμύδια) έχει και άλλες θεραπευτικές ιδιότητες. Έτσι λοιπόν όταν κάποιος είναι άρρωστος τον συμβουλεύουν να εμπλουτίσει τη δίαιτά του με σκόρδο.

Φτύσιμο
Πολλοί Έλληνες πιστεύουν ότι το "φτύσιμο" διώκει τον διάβολο και τις αναποδιές. Για αυτόν τον λόγο όταν κάποιος εξιστορεί δυσάρεστα γεγονότα (θανάτους, ατυχήματα, κ.τ.λ.) οι ακροατές συχνά πυκνά φτύνουν τρεις φορές στον κόρφο τους.
Επίσης πολλές φορές, για να αποτρέψει το κακό μάτι, όταν κάποιος θαυμάζει ένα μωρό ή κάνει κομπλιμέντα, επαναλαμβάνει στο τέλος τρεις φορές "φτου".

Προλήψεις, θετικές ή αρνητικές

Δείτε τις 20 μεγαλύτερες προλήψεις, θετικές ή αρνητικές, και μάθετε την ερμηνεία τους!

Για καλό ...;

1. Μια γλάστρα με βασιλικό στην είσοδο του σπιτιού εξασφαλίζει καλή τύχη στον νοικοκύρη .

2. Το πέταλο του αλόγου φέρνει οικονομική ευημερία (στην εποχή της οικονομικής κρίσης άραγε να ισχύει;)

3. Ύφασμα που έχει επάνω του γάλα από μητέρα που θηλάζει ισοδυναμεί με δυνατό γούρι και ο ιδιόκτητης πρέπει να το φυλά ως κόρη οφθαλμού.

4. Το αλάτι διώχνει τα σκοτεινά πνεύματα και τους ανεπιθύμητους επισκέπτες

5. Εαν δεις ουράνιο τόξο ποτέ, καλό θα σε έβρει. Ο θρύλος επιτάσσει πως στο τέλος του τόξου υπάρχει καλά κρυμμένος θησαυρός ανεκτίμητης αξίας!

6. Όταν εμφανίζεται βούισμα στα αυτιά, συνήθως το άτομο ρωτά από ποιο πηγάζει ο θόρυβος. Εάν ο άλλος το βρει, σημαίνει ότι την είδηση θα την ακούσουν μαζί ή κακολογούνται και οι δυο. Εάν δεν το βρει, η είδηση ή το κακεντρεχές κουτσομπολιό αφορά τον ιδιοκτήτη τους.

7. Ο ιστός της αράχνης στις γωνίες του σπιτιού εξασφαλίζει καλή τύχη.

8. Μια μουτζούρα από κάρβουνο πίσω από το αυτί, προστατεύει από το κακό μάτι.

9.Το "πέταγμα" του δεξιού ματιού σημαίνει ευχάριστη είδηση ενώ του αριστερού δυσάρεστη.

10. Το φυλαχτό σε σχήμα βατράχου, η μπλε χάντρα και το λαγοπόδαρο προστατεύουν από τη βασκανία.

Και για κακό ...;

11. Αν περάσεις κάτω από ανοιχτή σκάλα, κάτι κακό θα σου συμβεί.

12. Γρουσουζιά να κόβεις τα νύχια σου το βράδυ.

Εννοείται ότι ΔΕΝ γράψαμε πρόληψη στον αριθμό 13!!

14. Το σπάσιμο καθρέφτη ισοδυναμεί με επτά χρόνια γρουσουζιά. Λένε πως το εν λόγω αντικείμενο υιοθετεί ψυχές. Όταν σπάσει, διαλύεται η ψυχή και απελευθερώνεται στον χώρο ...;

15. Εάν δεις μαύρη γάτα, καλή μέρα δεν θα έχεις. Σύμφωνα με το μύθο στην Αρχαία Αίγυπτο η Θεά Μπάστ ήταν θηλυκή μαύρη γάτα. Οι χριστιανοί στη συνέχεια υπέδειξαν ότι οι μαύρες γάτες ήταν δαίμονες.

16. Το άνοιγμα μαύρης ομπρέλας μέσα στο σπίτι θεωρείται γρουσουζιά. Παλαιότερα οι άνθρωποι πίστευαν ότι μέσα στις ομπρέλες κρύβονταν δαιμόνια. Το μαύρο έρχεται σε συνδυασμό με τις σκοτεινές δυνάμεις των κακών πνευμάτων.

17. Όταν ακούμε μια είδηση που αφορά ασθένεια , θάνατο ή άλλο κακό, συνηθίζουμε να λέμε την έκφραση "χτύπα ξύλο". Υπάρχει η θεωρία με αυτή τη κίνηση να μεταφερθεί η κακή ενέργεια στα λιθάρια, στα ντουβάρια. Επίσης υπάρχει και άλλη μια εκδοχή: τα σατανικά πνεύματα επαγρυπνούν και όταν ακούσουν κάτι κακό, αμέσως θα θελήσουν να το κάνουν πραγματικότητα. Για το λόγο αυτό χτυπάμε ξύλο. Να μην ακούσουν ...;

18. Όταν τινάζεις το τραπεζομάντιλο που έχει επάνω ψίχουλα από τροφές, τη νύχτα, είναι σαν να προσκαλείς τις ψυχές να φάνε!

19. Δεν κάνει να αφήνεις τις παντόφλες ή τα παπούτσια σου στραβά, γιατί κάποιος θα πάθει κακό

20. Ποτέ μην βάζεις νερό κρατώντας το μπουκάλι από την αριστερή πλευρά του ποτηριού γιατί φέρνει αρρώστια!

x-files