Πιο κοντά η ΔΟΣΗ ΜΑΣ! Τι λένε και τα γερμανικά ΜΜΕ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

H Eλλάδα βρίσκεται πιο κοντά στην επόμενη δόση σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ κι αφού ακόμη και ο Σόιμπλε έκανε μια εντυπωσιακή κωλοτούμπα για την ηλικία του. Την περιπέτεια της επόμενης δόσης
σχολιάζουν ο σύμβουλος έκδοσης του “Κουρδιστού Πορτοκαλιού” Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος και ο διευθυντής του new-deal.gr Παναγιώτης Μαυρίδης.

 Ο Τεχνικός Εφιάλτης της Εξόδου από την Ευρωζώνη
Ακόμα και σήμερα, οι «δραχμιστές» αγνοούν πλήρως ποια είναι η εφιαλτική τεχνική διαδικασία εξόδου από την ευρωζώνη, η οποία μπορεί να ξεπεράσει σε διάρκεια την τριετία

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Ο κύριος πρωθυπουργός πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά την σχετική διαδικασία. Τού την εξήγησε ένα απόγευμα του Ιουνίου 2015 ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, και είναι πολύ πιθανόν να κατάλαβε περί τίνος επρόκειτο –γι αυτό και, λίγες ημέρες πριν το δημοψήφισμα παρωδία του Ιουλίου 2015, είχε αποφασίσει το «όχι» να το μετατρέψει σε «ναι».

Πριν απ’ όλα, ο πρόεδρος της Επιτροπής εξήγησε στον κ. Αλ. Τσίπρα ότι η είσοδος και η έξοδος από μία οικονομική και νομισματική ένωση διαφέρει αισθητά από την αντίστοιχη διαδικασία όταν κανείς πάει να ξεσκάσει στο μπαρ της γειτονιάς του. Η είσοδος στην ΟΝΕ, από τεχνικής πλευράς, κράτησε περί τα τρία χρόνια –και άλλα τόσα, στην καλύτερη περίπτωση, χρειάζονται και για την έξοδο. Με την μόνη διαφορά ότι στην διάρκεια αυτή είναι πολύ πιθανόν η χώρα να έχει ισοπεδωθεί από κοινωνικής και οικονομικής πλευράς.

Από την άποψη αυτή, οι διάφοροι «ξερόλες» που κάνουν λόγο για επιστροφή στην δραχμή ας αναρωτηθούν –αν έχουν κάποια έστω και ισχνή σχέση με το σκέπτεσθαι– γιατί άραγε η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, όταν ξεκινήσει τεχνικά, θα διαρκέσει πάνω από δύο χρόνια. Η απάντηση; Διότι υπάρχει το άρθρο 50, το περιεχόμενο και την ύπαρξη του οποίου αγνοούσαν οι γελωτοποιοί Βρεταννοί πολιτικοί που ήθελαν το Brexit. Υπό αυτή την έννοια, έχει μεγάλη πλάκα ότι την εφαρμογή του άρθρου αυτού για την έξοδο της χώρας του από την ΕΕ θα διαπραγματευθεί ο Βρεταννός ΥΠΕΞ κ. Μπ. Τζόνσον, ο οποίος «εκόπτετο» για το Brexit –και που ίσως υποχρεωθεί να ζητήσει τελικά την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ, καθ’ όσον το κλίμα βαραίνει πολύ στην χώρα του.

Ας δούμε, λοιπόν, ορισμένες τεχνικές πλευρές της επιστροφής στην δραχμή. Κατά πρώτον, μία χώρα που θέλει να εγκαταλείψει την ΟΝΕ και άρα την ευρωζώνη θα πρέπει να εξέλθει και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί, πολύ απλά, δεν υπάρχει πρόνοια εξόδου μόνον από το ενιαίο νόμισμα. Κατά συνέπεια, πέρα από τον χρόνο της διαδικασίας εξόδου από την ΟΝΕ, θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα εξόδου και από την ΕΕ.

Η Αγγλία δεν αντιμετωπίζει παρόμοιο θέμα γιατί δεν συμμετείχε στην ευρωζώνη. Παρόλα αυτά, το νόμισμά της έχει υποτιμηθεί πάνω από 30% από τον περασμένο Ιούνιο, με αποτέλεσμα οι βρεταννικές εξαγωγές να πηγαίνουν καλά μεν, πλην όμως να μην συμβαίνει το ίδιο και με την τσέπη των πιο αδύναμων πολιτών, οι οποίοι φτωχοποιούνται με ταχύτερους ρυθμούς. Η δε ανεργία αυξάνεται, κυρίως γιατί τράπεζες και εταιρείες παροχής υπηρεσιών εγκαταλείπουν το Ηνωμένο Βασίλειο για να εγκατασταθούν στην Γερμανία κυρίως.

Εντυπωσιακή είναι επίσης η κάμψη των επενδύσεων: επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να εγκαταλείψει την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, δεν παρουσιάζει πλέον κανένα ενδιαφέρον για εταιρείες που προσβλέπουν στην αγορά αυτή.

Από την άλλη πλευρά, η έξοδος της χώρας από την ενιαία αγορά έχει ήδη σπρώξει πάνω από 400.000 Βρεταννούς να ζητήσουν αλλαγή της εθνικότητάς τους ώστε να παραμείνουν στην διαδικασία της ελεύθερης κυκλοφορίας ατόμων, με παράλληλη ελεύθερη εγκατάσταση εργαζομένων. Οι περισσότερες από τις αιτήσεις αυτές αφορούν την απόκτηση ιρλανδικής εθνικότητας και στηρίζονται σε συγγενικές σχέσεις που οι αιτούντες έχουν στην Ιρλανδία.

Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν βρεταννικές επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε κοινοτικά προγράμματα και άρα, όταν ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση της εξόδου, θα πρέπει να αποσυρθούν από αυτά.

Από τα ολίγα που προηγούνται, εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει τί έχει να συμβεί για μία τριετία ή μία πενταετία στην Ελλάδα –η οποία, όσο απροετοίμαστη ήταν για να ενταχθεί στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρωζώνη, τόσο πιο ανέτοιμη θα είναι για να εξέλθει από τις οντότητες αυτές. Για παράδειγμα, θα πρέπει να φανταστούμε το ύψος του πληθωρισμού, που εκτιμάται ότι θα πάει στο 70% αν όχι παραπάνω, την μαύρη αγορά ευρώ και δολλαρίων, τις απίθανες ελλείψεις σε βασικά αγαθά και κυρίως σε καύσιμα, εισαγόμενα φάρμακα και βασικές πρώτες ύλες, καθώς βεβαίως και την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, το οποίο είναι ήδη πολύ βαρειά τραυματισμένο από την κρίση χρέους της οικονομίας.

Υπό παρόμοιες συνθήκες, αυτοί που σήμερα παίζουν με την δεύτερη αξιολόγηση γνωρίζοντας πολύ καλά ότι δεν θα υπάρξει τέταρτο μνημόνιο, καλά θα έκαναν να προσγειωθούν στην πραγματικότητα. Και η τελευταία μάς λέει ότι στην παρούσα φάση της διεθνούς αβεβαιότητας και του σκληρού ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα, η χώρα, περισσότερο από τακτικισμούς και μικροπολιτικά παίγνια, έχει ανάγκη από επενδύσεις, νέα σκέψη και απόλυτη εξωστρέφεια. Μόνον έτσι θα επιβιώσει η Ελλάδα και όχι με επιστροφή στο παρελθόν –από το οποίο κάποιοι θέλουν να βγάλουν ζουμί, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουν τί θα το κάνουν.

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΑΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΣΦΥΞΙΑΣ

του Παναγιώτη Μαυρίδη*

Η κυβέρνηση είχε ανάγκη μιας συμφωνίας που θα την παρουσίαζε ως επιτυχία για να κερδίσει χρόνο παραμονής στην εξουσία, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις και πολιτικό κόστος. Δεδομένου ότι μια συμφωνία με αριθμούς και χρονοδιαγράμματα δεν μπορούσε να υπάρξει σε αυτή τη φάση, επιλέχθηκε η λύση της διαφυγής με το εφεύρημα της “πολιτικής συμφωνίας”. Την είχε προαναγγείλει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και επιβεβαιώθηκε.

Τι περιλαμβάνει το εφεύρημα της πολιτικής συμφωνίας;

Δυο πράγματα. Έναν “έντιμο συμβιβασμό” και μια τήρηση δέσμευσης

Ο “έντιμος συμβιβασμός”

Τα νέα μέτρα θα προνομοθετηθούν για μετά το 2019, αντί του 2018 που ήθελαν οι δανειστές. Αλλά θα προνομοθετηθούν! – παρά τις αντιρρήσεις των βουλευτών της συμπολίτευσης. Η μεταφορά του ενός χρόνου, δηλαδή για το 2019 τους χρυσώνει το χάπι (και όχι μόνο) αφού τους εξασφαλίζει την τετραετία και τους μισθούς τους, κι έτσι θα τα ψηφίσουν. Τώρα, το τι θα νομοθετήσουν δεν θα έχει ουσιαστικά καμία ουσία για αυτούς. Διότι ακόμα κι αν αυτά τα μέτρα ενεργοποιηθούν λόγω κακής κατάστασης της οικονομίας, η “καυτή πατάτα” θα περάσει (έτσι κι αλλιώς) στην επόμενη κυβέρνηση. Το 2019 θα είναι έτος εκλογών…

Η τήρηση της δέσμευσης

Ο πρωθυπουργός είχε δεσμευτεί πως δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα λιτότητας. Πράγματι, η συμφωνία προβλέπει “Ότι δεν θα υπάρξει ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα”. Αυτό υπηρετεί βεβαίως την κυβερνητική ρητορική, αλλά δεν υπηρετεί την ουσία. Τι σημαίνει πρακτικά “ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα”; Ο κ. Σταθάκης, μιλώντας στο ΣΚΑΙ είπε πως τα μέτρα θα είναι “μηδενικού δημοσιονομικού ελλείμματος”, αλλά δεν μπήκε σε λεπτομέρειες. Οι …λεπτομέρειες θα είναι το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών που επιστρέφουν στην Αθήνα.

Ωστόσο, ο νέος γύρος των διαπραγματεύσεων πέραν

α. των νέων μέτρων για το 2019 θα αφορά επιπλέον,

β. Το κλείσιμο της αξιολόγησης

γ. Το πακέτο συμφωνίας για χρέος και ύψος πλεονασμάτων.

Σε ό,τι αφορά στο κλείσιμο της αξιολόγησης πάνω στο τραπέζι είναι οι γνωστές προτάσεις για μείωση αφορολογήτου, μισθών, συντάξεων κοκ. Στα μέτρα των δανειστών η κυβέρνηση θα αντιπροτείνει ισοδύναμα. Θα τα δούμε αυτά. Πάντως, γίνεται λόγος για αλλαγή μείγματος οικονομικής πολιτικής. Τι, πόσο, ποιο, θα φανεί. Αλλά κρατάτε μικρό καλάθι…

Για το χρέος και το ύψος των πλεονασμάτων ας μη συζητάμε καλύτερα. Εδώ υπάρχουν οι διαφωνίες των δανειστών…

Το σημείο κλειδί είναι το χρονοδιάγραμμα κατάληξης αυτών των συζητήσεων/διαπραγματεύσεων. Αυτό δεν υπάρχει! Οι συζητήσεις θα γίνονται στο διηνεκές…

Κι αναρωτιέται κανείς τι είδους συμφωνία είναι αυτή που δεν προβλέπει ημερομηνία ολοκλήρωσης της. Αλλά αυτό συνιστά το εφεύρημα της “πολιτικής συμφωνίας”. Ο κ. Σταθάκης επανέλαβε την εκτίμηση ότι θα υπάρξει συμφωνία στο επόμενο έκτακτο Eurogroup του Μαρτίου. Όμως, η εκτίμηση του δεν μπορεί να διεκδικεί δάφνες αξιοπιστίας, καθότι και στο παρελθόν είχε κάνει κατ’ επανάληψη τέτοιες εκτιμήσεις και διαψεύστηκε.

Συμπέρασμα

Πρώτον, η πολιτική συμφωνία σημαίνει επ’ αόριστο συζητήσεις επί συζητήσεων, όσο η Ευρώπη κάνει εκλογές.

Δεύτερον, η πολιτική συμφωνία βολεύει τους πάντες εκτός από την ελληνική οικονομία.

Ελλάδα και δανειστές έκαναν χθες ένα ακόμα βήμα προς την εκταμίευση νέων πιστώσεων, επισημαίνει η διαδικτυακή έκδοση του οικονομικού περιοδικού manager-magazin σε άρθρο με τίτλο «Η Ελλάδα πιο κοντά στην επόμενη δόση»-όπως μεταδίδει ο Στέφανος Γεωργακόπουλος για την DW.
Και το περιοδικό επισημαίνει: «Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες, ανοίγει ο δρόμος για την επιστροφή των ελεγκτών στην Αθήνα με σκοπό την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Οι θεσμοί θα εστιάσουν τώρα στις μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού και της αγοράς εργασίας, που θεωρούνται προϋποθέσεις για την χορήγηση περαιτέρω βοήθειας».
Σε άρθρο με τίτλο «Η επιστροφή των ελεγκτών» η διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδαςDie Zeit σημειώνει: «Αγκάθι στις διαπραγματεύσεις Ελλάδας-δανειστών παραμένει η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Το Ταμείο θεωρεί υπερβολικά αισιόδοξες τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και ζητά ελαφρύνσεις. Από την πλευρά του ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν ανησυχεί για μια αναζωπύρωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και επαναλαμβάνει ότι το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το χρέος, αλλά η απουσία ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Εκτιμά ωστόσο ότι η χώρα βρίσκεται σε σωστό δρόμο».
Η Berliner Zeitung επιγράφει το άρθρο της «Αναβλητικότητα στο ζήτημα της Ελλάδας» και σημειώνει: «Το Eurogroup θέλει να αναβάλει την αντιμετώπιση του ελληνικού ζητήματος για μετά τις εκλογές σε Ολλανδία και Γερμανία. (…) Η αγωνία για τη συμμετοχή του ΔΝΤ έχει σαφέστατα πολιτικές διαστάσεις. Το πράσινο φως της γερμανικής βουλής στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα το καλοκαίρι του 2015 δόθηκε υπό την προϋπόθεση της συμμετοχής του Ταμείου. Όμοια και στην Ολλανδία. Από νομικής άποψης μένει ανοιχτό αν θα απαιτηθεί νέα απόφαση του κοινοβουλίου σε περίπτωση μη συμμετοχής του ΔΝΤ στο τρίτο πρόγραμμα».
Φουστ: «Υποδαυλίζεται το μίσος μεταξύ Γερμανών και Ελλήνων»«Η εντύπωση ότι το Βερολίνο αποφασίζει για τις ελληνικές συντάξεις καλλιεργεί το μίσος μεταξύ Γερμανών και Ελλήνων», δηλώνει ο πρόεδρος του ifo Κλέμενς Φουστ
Ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου του Μονάχου IfO Κλέμενς Φουστ σε συνέντευξή του στο περιοδικό Der Spiegel εκτιμά ότι το πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας είχε εξ αρχής ως σκοπό να παραπλανήσει: «Επειδή αποκλείεται να επιστραφούν οι πιστώσεις, έχουμε να κάνουμε με μεταβίβαση κεφαλαίων στην Αθήνα. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα δεν επεδίωξε ποτέ να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που υπέγραψε».

Βολεύει την κυβέρνηση που αγόρασε χρόνο παραμονής στην εξουσία, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις και πολιτικό κόστος και το κυριότερο πετυχαίνει το στόχο της να φτάσει “το παιχνίδι των καθυστερήσεων” μέχρι τις γαλλικές εκλογές, ει δυνατό και μέχρι τις γερμανικές. Μεσολαβούν και τα μπάνια του λαού, οπότε όλο καλά…

Βολεύει και τους Ευρωπαίους που δεν θέλουν να πονοκεφαλιάζουν με το ελληνικό ζήτημα την ώρα που η Ευρώπη μπαίνει σε προεκλογική περίοδο και το οικοδόμημα του ευρώ ευρύτερα αμφισβητείται με την έλευση Τράμπ.

Δεν βολεύει τους Έλληνες, καθώς η οικονομία θα παραμένει στον καταψύκτη, θα συνεχίσει να βουλιάζει και θα χάνεται το στοίχημα να εισέλθει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μπας και γυρίσει κάπως το κλίμα.

Αλλά αυτό, ως φαίνεται, ουδόλως απασχολεί κυβέρνηση και δανειστές. Την κυβέρνηση την ενδιαφέρει να πληρώνει μισθούς και συντάξεις και να κάνει αναδιανομή μιζέριας με ισοδύναμα.

Τους δανειστές ενδιαφέρει να υπογράφει ο Τσίπρας συμβάσεις για παραχώρηση αεροδρομίων και υπερταμεία, κι ας καθυστερεί να τις εφαρμόσει. Στο κάτω κάτω της γραφής έχει ο Θεός. Θα γίνουν όλα. Αυτή τη στιγμή σημασία έχει να κάνουν οι εκλογές στην Ευρώπη, χωρίς την Ελλάδα και τους Έλληνες στα πόδια τους…

*Ο Παναγιώτης Μαυρίδης είναι δημοσιογράφος, διευθυντής του new-deal.gr

panos@new-deal.gr
kourdistoportocali